سرطان ها بیش از 100 بیماری مختلف را در بر گرفته و تقریباً در هر نقطه از بدن میتوانند ایجاد شوند. سلولها واحدهای اساسی هستند که بدن انسان را میسازند. سلولها رشد میکنند و تقسیم میشوند تا سلولهای جدید در صورت نیاز بدن ساخته شوند. معمولاً سلولها وقتی خیلی پیر یا آسیب دیده باشند میمیرند.
سپس سلولهای جدید جای آنها را میگیرند. سرطان دستگاه ادراری مردانه مانند سایر سرطان ها زمانی شروع میشود که تغییرات ژنتیکی در این روند منظم جایگزینی سلولهای از دست رفته اختلال ایجاد کند. در این حالت سلولها شروع به رشد غیرقابل کنترل میکنند. این سلولها ممکن است تودهای به نام تومور تشکیل دهند. تومور میتواند سرطانی یا خوش خیم باشد.
مطالعه بیشتر: جهت اطلاع از انواع بیماری های بیضه و عکس بیضه سالم و ناسالم کلیک کنید.
وقتی تومور سرطانی بدخیم است، این به این معنی است که این توده میتواند رشد کند و به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. تومور خوش خیم به این معنی است که تومور میتواند رشد کند اما گسترش نمییابد.
انواع سرطانهای دستگاه ادراری- تناسلی
سرطان دستگاه ادراری – تناسلی ممکن است شامل سرطانهای دستگاه ادراری و همچنین دستگاه تناسلی باشد. سرطان آدرنال، مثانه و کلیه در دستگاه ادراری رخ میدهد، در حالی که سرطان آلت تناسلی، پروستات و بیضه در دستگاه تناسلی ایجاد میشود. سرطان پروستات، مثانه و کلیه شایعترین انواع سرطان دستگاه تناسلی هستند، در حالی که سرطانهای بیضه، آلت تناسلی و آدرنال کمترین شیوع را در این زمینه دارند.
عوامل افزایش دهنده شانس ابتلا به سرطانهای دستگاه ادراری- تناسلی
افرادی که در معرض خطر بالاتر سرطان مجاری ادراری مردان هستند ممکن است سابقه خانوادگی ابتلا به این نوع بیماری را داشته باشند. استعمال سیگار و دیگر دخانیات، بالا بودن سن، داشتن نژاد یا قومیتی خاص، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، رژیم غذایی نامناسب، فشار خون بالا و استفاده از برخی داروها یا مکملهای گیاهی نیز میتواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطانهای دستگاه ادراری – تناسلی را افزایش دهد.
علائم سرطان مجاری ادراری
در حالی که برخی از سرطانهای دستگاه تناسلی علائم واضحی دارند، برخی دیگر اینگونه نیستند. به عنوان مثال، سرطان پروستات اغلب به عنوان “قاتل خاموش” شناخته میشود زیرا برخی از بیماران مبتلا به این سرطان، قبل از تشخیص هیچ علامتی از ابتلای به این بیماری را گزارش نمیکنند.
با این حال، معاینات فیزیکی و غربالگریهای معمول میتواند به پزشکان متخصص کمک کند تا این نوع سرطانهای دستگاه ادراری مردانه را در مراحل اولیه پیدا کرده و علائم سرطان مجاری ادراری تشخیص دهند. در ادامه به بررسی علائم سرطانهای مختلف مجاری ادراری – تناسلی میپردازیم.
علائم سرطان کلیه
سرطان کلیه در مراحل اولیه خود اغلب هیچ علامتی ایجاد نمیکند؛ اما علائم سرطان کلیه در مراحل پیشرفته این بیماری میتواند شامل موارد زیر باشد:
● وجود خون در ادرار یا
● دفع مکرر ادرار در طول شب
● تغییر رنگ ادرار به رنگ تیره، مسی یا قهوهای
● وجود درد یا درد مبهم در پهلو یا کمر که به دلیل وارد آمدن آسیبی به فرد نیست
● وجود یک توده در شکم
● بروز خستگی مداوم
● کاهش وزن سریع و بدون دلیل
● تب که ناشی از ابتلای به سرماخوردگی یا آنفولانزا نیست.
علائم سرطان مثانه
علائم ابتلا به سرطان مثانه که یکی از انواع سرطانهای دستگاه ادراری مردانه است شامل موارد زیر میباشد:
● وجود خون در ادرار یا لخته شدن خون در ادرار.
● احساس درد یا سوزش در هنگام ادرار.
● تکرر ادرار.
● احساس نیاز به دفع مکرر ادرار در طول شب.
● احساس نیاز به دفع ادرار بدون توانایی در دفع ادرار.
● وجود کمردرد در یک طرف بدن.
علائم سرطان پروستات
علائم ابتلا به سرطان پروستات که یکی از شایعترین انواع سرطانهای دستگاه ادراری مردانه است شامل موارد زیر میباشد:
● نیاز به دفع مکرر ادرار به ویژه در طول شب.
● نیاز فوری به دفع ادرار
● مشکل در شروع ادرار کردن (تردید در شروع ادرار)
● زور زدن یا طولانی شدن زمان دفع ادرار
● جریان ضعیف ادرار
● احساس میکنید که مثانه شما به طور کامل تخلیه نشده است.
● وجود خون در ادرار یا خون در منی.
علائم سرطان بیضه
علائم ابتلا به سرطان بیضه شامل موارد زیر میباشد:
✔ وجود توده یا تورم در هر دو بیضه.
✔ احساس سنگینی در ناحیه کیسه بیضه.
✔ درد مبهم در قسمت تحتانی شکم یا کشاله ران.
✔ بروز ناگهانی تورم در کیسه بیضه.
✔ درد یا ناراحتی در بیضه یا کیسه بیضه.
✔ بزرگ شدن یا حساس شدن بافت پستان.
✔ بروز کمر درد.
علائم سرطان آلت تناسلی
علائم ابتلا به سرطان آلت تناسلی شامل موارد زیر میباشد:
● وجود یک توده یا زخم بدون درد در بدن فرد مبتلا (که ممکن است خونریزی کند).
● بروز حالت تورم و تحریک، به ویژه در سر آلت تناسلی فرد مبتلا (بالانیت).
● ضخیم شدن یا تغییر رنگ پوست در ناحیه آلت تناسلی.
● وجود تودههای مسطح که به رنگ آبی مایل به قهوهای به نظر میرسند.
● وجود مایعی بدبو در زیر پوست ختنهگاه شما.
● برآمدگیهای کوچک و پوستهدار.
● کهیر.
علائم دستگاه تناسلی ادراری زنانه
در ابتدا لازم به ذکر است که با توجه به اختصاصی بودن سرطانهای پروستات و بیضه به جنس مرد این سرطانها در زنان رخ نمیدهد. همچنین سرطان دستگاه تناسلی زنانه و علائم آن متفاوت از سرطان آلت تناسلی مردانه میباشد. در مورد سایر سرطانهای دستگاه تناسلی – ادراری مانند سرطان کلیه یا مثانه علائم ابتلا در زنان شباهت زیادی با علائم بروز یافته در مردان دارد و تقریباً یکسان است.
تشخیص سرطان مجاری ادراری
سرطانهای دستگاه ادراری مردانه اغلب، تشخیص زمانی شروع میشوند که یک فرد با یک مورد علامت غیر معمول به پزشک مراجعه میکند. برای این منظور، در ابتدا پزشک معالج با فرد مراجعه کننده در مورد سابقه ابتلا به بیماریهای مختلف و بروز علائم در او صحبت خواهد کرد.
گام بعدی معاینه فرد مشکوک به بیماری است که در سرطانهای دستگاه ادراری مردانه میتواند نقشی کلیدی در تشخیص این بیماریها داشته باشد.
سپس پزشک معالج آزمایشهای مختلفی را برای یافتن علت بروز این علائم انجام میدهد؛ اما بسیاری از افراد مبتلا به سرطان دستگاه ادراری مردانه هیچ علامتی خاصی ندارند.
برای این افراد، سرطان طی آزمایشهای پزشکی برای موضوع یا بیماریهای دیگری معمولاً تشخیص داده میشود.
گاهی اوقات یک پزشک پس از آزمایش غربالگری در یک فرد به ظاهر سالم، سرطان را کشف میکند. نمونههایی از تستهای غربالگری سرطان دستگاه ادراری مردانه تست کولونوسکوپی است.
مطالعه بیشتر: جهت اطلاع از علت ابتلا به سرطان آلت تناسلی مردان و راه های تشخیص و درمان کلیک کنید.
ممکن است فردی برای تائید یا رد نتیجه آزمایش غربالگری به آزمایشهای بیشتری نیاز داشته باشد. برای اکثر سرطانها، بیوپسی در کنار شواهد ظاهری بیمار که در معاینه فرد مبتلا مشخص است، تنها راه تشخیص قطعی است. بیوپسی یا نمونه برداری شامل برداشتن مقدار کمی از بافت برای مطالعه بیشتر است.
درمان سرطان دستگاه ادراری مردانه
درمان انواع سرطان دستگاه ادراری مردانه به چند عامل مختلف بستگی دارد که یکی مرحله ابتلا به سرطان، نوع سرطان بروز یافته و همچنین روش درمان سرطان میباشد.
معمولاً در این موارد پزشک متخصص با در نظر گرفتن نوع سرطان، شدت ابتلا به این بیماری و وضعیت عمومی سلامت فرد مبتلا یکی از روشهای مختلف درمان سرطانهای دستگاه تناسلی – ادراری را به کار میگیرد که میتواند شامل یک یا ترکیبی از روشهای عمل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، ایمونو تراپی، درمان هدفمند و… باشد.
نکته: طبیعی است که هرچقدر مراحل بیشتری از ابتلای به یکی از سرطانهای دستگاه تناسلی – ادراری طی شده باشد شانس درمان موفق به طور معنیداری کاهش مییابد، از این تشخیص به موقع و درمان زودهنگام میتواند نقش مؤثری در بالا رفتن شانس بقای بیماران مبتلا به سرطانهای دستگاه تناسلی ادراری شود.
سؤالات متداول
1) تشخیص سرطان مجاری ادراری معمولاً چه زمانی انجام میشود؟
تشخیص سرطانهای دستگاه ادراری مردانه اغلب به طور اتفاقی و زمانی شروع میشوند که یک فرد با یک مورد علامت غیر معمول به پزشک معالج خود مراجعه میکند.
2) سرطانهای دستگاه تناسلی – ادراری شامل چه سرطانهایی میباشد و شایعترین آنها کدام است؟
سرطان آدرنال، مثانه و کلیه در دستگاه ادراری مردانه رخ میدهد، در حالی که سرطان آلت تناسلی، پروستات و بیضه در دستگاه تناسلی ایجاد میشود. سرطان پروستات، مثانه و کلیه شایعترین انواع سرطان دستگاه تناسلی هستند، در حالی که سرطانهای بیضه، آلت تناسلی و آدرنال کمترین شیوع را در این زمینه دارند.
3) رابطه تشخیص و درمان به موقع با شانس بقای بیماران در سرطانهای دستگاه تناسلی – ادراری چیست؟
طبیعی است که هرچقدر مراحل بیشتری از ابتلای به یکی از سرطانهای دستگاه تناسلی – ادراری طی شده باشد شانس درمان موفق به طور معنیداری کاهش مییابد، از این تشخیص به موقع و درمان زودهنگام میتواند نقش مؤثری در بالا رفتن شانس بقای بیماران مبتلا به سرطانهای دستگاه تناسلی ادراری شود.
برای انجام درمان سرطان دستگاه ادراری مردانه میتوان از تجارب درمانی بیماران قبلی بهره گرفت. همچنین در این زمینه میتوان از تجارب جناب آقای دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری مردان با سابقه بیش از 15 سال جراحی موفق در این زمینه کمک گرفت. دکتر فـرشاد نامداری، عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی و حائز رتبه دوم بورد کشوری تخصصی اورولوژی میباشد. ایشان دانشآموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران میباشند. با بهرهگیری از دانش و تجربه ایشان میتوان بهخوبی از موفق بودن درمان سرطان دستگاه ادراری مردانه اطمینان حاصل کرد.
منبع مقاله:
https://www.accc-cancer.org/home/learn/cancer-types/genitourinary-cancer
https://www.cancer.org.au/cancer-information/types-of-cancer/kidney-cancer