برگشت ادرار به کلیه | درمان خانگی برگشت ادرار

برگشت ادرار به کلیه: به طور عادی، جریان ادرار از کلیه‌ها و از طریق حالب‌ها به سمت مثانه می‌رود. لوله های نازکی به نام حالب کلیه ها را به مثانه متصل کرده و ادرار را به سمت آن حرکت می‌دهند. مثانه ادرار را ذخیره خواهد کرد تا پس از کامل شدن گنجایش آن را تخلیه نماید. در حالت عادی تا زمانی که ادرار در مثانه است، معمولاً به حالب‌ها باز نمی‌گردد. هنگام تخلیه، ادرار از طریق مجرای ادرار لوله ای در پایین مثانه، از بدن خارج میشود.

برای اطلاع کامل از درمان سریع کیست کلیه و اطلاع از تمام نکات آن کلیک کنید.

عضله مثانه و حالب‌ها با اعمال فشار، ادرار را وارد مثانه کرده و از بازگشت آن به حالب جلوگیری می‌کنند. برگشت ادرار به کلیه یا رفلاکس مثانه به حالب یک بیماری است و زمانی اتفاق می‌افتد که ادرار از مثانه به سمت کلیه‌ها جریان پیدا کند. رفلاکس ادراری باعث بروز عفونت ادراری می‌شود، زیرا باکتری‌ها می‌توانند به سمت کلیه‌ها حرکت کرده و باعث ایجاد اسکار یا زخم شوند. اسکار کلیه‌ها می‌تواند باعث افزایش فشار خون، عفونت کلیه‌ها و نارسایی کلیه شود.

رفلاکس ادراری در نوزادان و خردسالان بسیار شایع است، اما کودکان و بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. تخمین زده شده که حدود ۳۲ درصد از خواهران و برادران افراد مبتلا به رفلاکس ادراری هم دچار این بیماری می‌شوند. این آمار ممکن است تا ۷ درصد در خواهران و برادران بزرگ‌تر کاهش یابد و ۱۰۰ درصد در دوقلوهای همسان اتفاق بیفتد. این آمارها نشان می‌دهد که برگشت ادرار کودکان یک بیماری ارثی است.

آیا برگشت ادرار درمان دارد؟ علائم برگشت ادرار کودکان چیست؟ آیا می‌توان از طریق درمان خانگی این مشکل را حل کرد؟ اگر این سوالات ذهن شما را درگیر کرده، نگران نباشید؛ ما اینجا هستیم تا ضمن پاسخگویی به سوالات شما در مورد برگشت ادرار به کلیه، اطلاعات مفیدی را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

برگشت ادرار به کلیه چگونه اتفاق می‌افتد؟

بررسی علائم برگشت ادرار به کلیه

تشخیص برگشت ادرار به کلیه

روش‌های درمان برگشت ادرار به کلیه

درمان خانگی برگشت ادرار

برگشت ادرار به کلیه چگونه اتفاق می‌افتد؟

دو نوع برگشت ادراری به نام برگشت ادرار اولیه و ثانویه وجود دارد.

1) برگشت ادرار اولیه

VUR اولیه زمانی است که نقص در یک یا هر دو حالب باعث میشود ادرار به اشتباه جریان پیدا کند. اکثر کودکان این نوع برگشت ادرار به کلیه را دارند. نوزادانی که با VUR اولیه متولد میشوند، حالبی دارند که قبل از تولد به اندازه کافی رشد نکرده است. این نقص در رشد محل ورود حالب به مثانه را تحت تأثیر قرار داده و باعث می‌شود ادرار مجدداً به سمت حالب‌ها جریان یابد و به کلیه برسد. VUR اولیه اغلب یک بیماری ژنتیکی است .

2) برگشت ادرار ثانویه

VUR ثانویه زمانی است که یک انسداد در دستگاه ادراری، جریان ادرار را مسدود کرده و آن را به سمت کلیه ها بفرستد. کودکان مبتلا به این نوع اغلب در هر دو حالب رفلاکس دارند. دلیل اصلی این مشکل این است که مثانه به درستی تخلیه نمی‌شود. عدم تخلیه مثانه ممکن است به دلیل وجود عضلات غیر طبیعی مثانه یا آسیب به اعصاب کنترل کننده ادرار باشد.

بیشتر موارد برگشت ادرار به کلیه از نوع اولیه بوده و معمولاً فقط بر یک کلیه یا یک حالب اثر می‌گذارد. این نوع از برگشت ادراری می‌تواند با بزرگ شدن کودکان بهتر شده و از بین برود. کودکان مبتلا به برگشت ادراری ثانویه غالباً به برگشت دوطرفه دچار می‌شوند.

برگشت ادراری معمولاً به پنج دسته از ۱ تا ۵ تقسیم‌بندی می‌شوند. برگشت ادراری دسته اول خفیف‌ترین نوع این بیماری بوده و دسته پنجم سخت‌ترین و شدیدترین نوع رفلاکس ادراری است. با این وجود در اکثر کودکان مبتلا به این عارضه، بیماری جدی نیست و با رشد کودک بدون هیچ مشکلی پایداری درمان میشود.

بررسی علائم برگشت ادرار به کلیه

اکثر کودکان مبتلا به VUR علائمی را نشان نمی‌دهند. اغلب، پزشکان این عارضه را زمانی تشخیص می‌دهند که کودک مبتلا به عفونت دستگاه ادراری (UTI) همراه با تب شده باشد.عفونت مجرای ادرار می‌تواند از علائم برگشت ادرار کودکان باشد. حدود یک‌ سوم کودکانی که به عفونت ادراری مبتلا هستند به برگشت ادراری نیز دچار می‌شوند.

علائم عفونت ادراری شامل تب، درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار و احساس کامل تخلیه نشدن مثانه است. تب نیز ممکن است تنها علامت ابتلا به عفونت ادراری در کودکان باشد؛ بنابراین عفونت مجرای ادرار باید در تمامی کودکانی که تب بالای بدون دلیل مشخص دارند مورد توجه قرار گیرد. وجود خون در ادرار یا ادرار کدر و بدبو نیز می‌تواند از علائم برگشت ادرار به کلیه باشد.

تشخیص برگشت ادرار به کلیه

برگشت ادراری زمانی که بیمار به عفونت مجرای ادرار دچار می‌شود مورد توجه قرار می‌گیرد. پزشک در مورد سابقه علائم کودک سوالاتی پرسیده و وی را معاینه می‌کند. در صورت احتمال ابتلا به عفونت ادراری، پزشک دستور انجام آزمایش‌های زیر را می‌دهد:

1. کشت ادرار برای بررسی عفونت ادراری

سونوگرافی از کلیه: در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی سایز و شکل کلیه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. با این آزمایش می‌توان پی به وجود عارضه برگشت ادراری برد. سیستواورتروگرام (سیستوگرام): این روش تشخیصی پس از این که عفونت ادراری درمان شد، انجام می‌شود. با این آزمایش می‌توان وجود برگشت ادرار کودکان را تشخیص داده و میزان شدت آن را مشخص کرد.

برای انجام سیستوگرام حین ادرار، عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس از مجرای ادرار هم انجام می‌شود. مثانه با ماده حاجب پر می‌شود و از آن در زمان پر بودن و پس از خالی شدن عکس گرفته می‌شود.

2. آزمایش‌های دیگر برای تشخیص برگشت ادراری در کودکان

پس از تشخیص، کودکان مبتلا به برگشت ادراری باید آزمایش‌های عمومی مانند اندازه‌گیری فشار خون را نیز انجام دهند زیرا فشار خون بالا می‌تواند نشان‌دهنده آسیب‌دیدگی کلیه‌ها باشد. اگر هر دو کلیه مبتلا شده‌اند، کراتنین خون کودک که مواد زائد ناشی از تجزیه عضلات است نیز باید مورد آزمایش قرار گیرد. کلیه‌های سالم، کراتنین را از خون می‌گیرند؛ زمانی که کلیه‌ها آسیب دیده باشند، کراتنین در خون جمع می‌شود.

ادرار نیز ممکن است برای وجود پروتئین و باکتری‌ها مورد آزمایش قرار گیرد. پروتئین در ادرار یکی دیگر از نشانه‌های آسیب‌دیدگی کلیه است.کودکان مبتلا به برگشت ادراری باید برای اختلال عملکرد مثانه و روده نیز مورد آزمایش قرار گیرند. کودکان مبتلا به برگشت ادراری که به اختلال عملکرد مثانه یا روده نیز دچار شده‌اند بیش از سایرین در معرض آسیب‌دیدگی کلیه‌ها به دلیل بروز عفونت قرار دارند.

برای مطالعه بیشتر راجع به اینکه کراتین کلیه چیست کلیک کنید.

درمان برگشت ادرار به کلیه:

1. مصرف دارو و آنتی بیوتیک‌ها

در صورتی که به درمان نیاز باشد، غالباً آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی سیلین یا تری متوپریم – سولفامتوکسازول تجویز می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌ها از گسترش عفونت جلوگیری کرده و آن را درمان کرده و احتمال ابتلا به زخم‌هایی که باعث آسیب‌دیدگی کلیه می‌شوند را کاهش می‌دهند.

ممکن است نیاز باشد که کودک به طور مرتب آنتی‌بیوتیک مصرف کند. پزشک ممکن است کودک را برای وجود علائم دیگر عفونت مجرای ادرار با دقت و مرتباً معاینه کرده و زمانی که عفونت در حال شکل‌گیری بود، مصرف آنتی‌بیوتیک را تجویز کند. پزشک ممکن است برای تشخیص وجود باکتری در ادرار بیمار، دستور انجام مکرر آزمایش ادرار را بدهد.

بسیاری از تحقیقات در مورد استفاده طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت مجرای ادرار هشدار داده‌اند. این تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف طولانی مدت آنتی‌بیوتیک بر آسیب‌دیدگی کلیه‌ها تأثیری نداشته یا تأثیر آن ناچیز است. همچنین استفاده طولانی مدت آنتی‌بیوتیک باعث می‌شود که کودک به آنتی‌بیوتیک مقاوم شود یعنی مصرف آنتی‌بیوتیک برای وی مؤثر واقع نشود و مدت بیماری وی را طولانی‌تر کرده و مصرف داروهای قوی‌تر را اجتناب‌ناپذیر کند. برخی توصیه‌های جاری به شرح زیر می‌باشد:

کودکان کوچک‌تر از یک سال

اگر کودک به عفونت ادراری یا برگشت ادراری نوع ۳ تا ۵ مبتلا باشد باید آنتی‌بیوتیک به صورت مداوم مصرف شود.

کودکان بزرگ‌تر از ۱ سال مبتلا به اختلالات عملکرد مثانه و روده

تا زمانی که اختلالات عملکردی مثانه یا روده درمان شوند باید مصرف آنتی‌بیوتیک تداوم یابد.

کودکان بزرگ‌تر از یک سال بدون اختلالات عملکرد مثانه یا روده

در صورت صلاحدید پزشک باید مصرف آنتی‌بیوتیک تداوم یابد؛ اما انجام این کار توصیه نمی‌شود. به هر حال عفونت مجرای ادرار باید درمان شود.

2. انجام جراحی

برای درمان برگشت ادراری شدید در کودکان مبتلا به عفونت کلیه، تب و رفلاکس شدید که پس از یک سال بهبود نیافته باید عمل‌های جراحی انجام شود. به هر حال، پزشک عمل جراحی را زمانی انجام دهد که اسکن‌ها وجود التهاب در کلیه‌ها را تأیید کند. روش‌های مختلف جراحی برای درمان حالب و پیشگیری از برگشت ادرار قابل انجام است. جراح ممکن است دریچه‌های جدیدی برای حالب‌ها بسازد تا از برگشت ادرار جلوگیری کنند. همچنین در صورتی که کودک در حالی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند به عفونت‌های مکرر مجرای ادرار مبتلا شود یا قادر به مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت نباشد باید از روش‌های جراحی برای درمان بهره گیرد.

درمان خانگی برگشت ادرار

علاوه بر درمان‌های پزشکی، برگشت ادرار به کلیه درمان خانگی نیز دارد. این درمانها به شرح زیر هستند:

1. مصرف مایعات بیشتر

کودک را به مصرف مایعات و نوشیدنی‌های بیشتر تشویق کنید این کار باعث می‌شود تا ادرار رقیق شده و دفع باکتری‌ها آسان‌تر شود.

2. استفاده از پد گرم

حوله یا پد گرم می‌تواند به انبساط رگ‌های خونی کمک کرده و به کاهش احساس فشار و درد کمک کند. برای این منظور یک پد گرم را برای چند دقیقه روی شکم کودک قرار دهید.

3. آموزش بهداشت شخصی

روش صحیح شستشو منطقه تحتانی را به کودک آموزش دهید.

نکته مهم: درمان‌های خانگی به تنهایی برای برگشت ادرار به کلیه کافی نیستند برای درمان قطعی باید به پزشک و جراح متخصص اورولوژی مراجعه نمایید.

همه آنچه که در مورد برگشت ادرار به کلیه مورد بحث قرار گرفت

جریان غیر عادی ادرار از مثانه به کلیه‌ها باعث برگشت ادرار به کلیه یا رفلاکس مثانه می‌شود. این بیماری در کودکان بیشتر شایع است. برگشت ادرار کودکان به دو شکل اولیه و ثانویه مشاهده می‌شود. در اکثر موارد این مشکل به دلیل عدم رشد کافی حالب است. علائم این بیماری به شکل عفونت، احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تکرر ادرار و احساس کامل تخلیه نشدن مثانه است. پس از انجام آزمایشات و تشخیص بیماری درمان از طریق مصرف دارو و آنتی بیوتیک‌ها آغاز خواهد شد.

در صورت عدم اثربخشی درمان‌های غیر تهاجمی، درمان به وسیله جراحی خواهد بود. درمان برگشت ادرار به کلیه نیز از طریق مصرف مایعات بیشتر، استفاده از پد گرم و رعایت بهداشت شخصی امکان‌پذیر است. اما این موارد به تنهایی کافی نیست. اگر کودک شما در دفع ادرار مشکل دارد بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا علت عارضه تشخیص داده شده و درمان‌های اصولی آغاز شوند.

مراجعه به پزشکان متخصص و مجرب مانند دکتر فرشاد نامداری کمک می‌کند تا علت برگشت ادرار کودکان به درستی تشخیص داده شده و درمان‌های اصولی و دقیق برنامه‌ریزی شود. ایشان جراح و فوق تخصص کلیه مجاری ادراری و ناباروری مردان هستند که به دلیل کسب رتبه‌های علمی برتر و درمان‌های موفقیت آمیز نام خود را در صدر لیست پزشکان و جراحان فوق تخصصی کلیه ثبت نموده‌اند.

سوالات پرتکرار

علت اصلی برگشت ادرار به کلیه در کودکان چیست؟ عدم رشد کافی حالب از مهمترین دلایل برگشت ادرار کودکان است؛ البته دلیل دیگر این عارضه وجود انسداد در دستگاه ادراری نیز می‌باشد.