علائم سرطان مثانه :سرطان هنگامی اتفاق می‌افتد که سلول‌های طبیعی بدن دچار یک سری تغییرات تخریبی خطرناک یا بدخیم می‌شوند که باعث می‌شود به صورت غیر طبیعی رشد کنند و یا بدون کنترل عادی تکثیر شوند و منجر به سرطان مثانه شوند. سلول‌هایی که به شکل کم‌خطرتری تغییر می‌کنند، ممکن است همچنان به تکثیر خود ادامه دهند و تومورها یا غده‌هایی را در بافت‌های بدن تشکیل دهند.
اگر میخواهید همه چیز را درباره سرطان مثانه بدانید و با موثرترین روش های درمانی آن آشنا شوید, کلیک کنید.
به این غده‌ها، تومورهای خوش‌خیم گفته می‌شود. تومورهای خوش‌خیم خاصیت متاستازی ندارند، یعنی از محلی که تشکیل شده‌اند، به سایر نقاط بدن گسترش پیدا نمی‌کنند.
از بین سلول‌های مختلفی که بافت‌های مثانه را تشکیل می‌دهند، سلول‌هایی که سطح داخلی دیواره مثانه را می‌پوشانند، بیشتر در معرض سرطانی شدن هستند. هر یک از سه نوع سلولی که در بافت مثانه وجود دارند، می‌توانند به حالت سرطانی در بیایند. انواع مختلف این سرطان نیز بر اساس نوع سلولی که سرطانی شده است، نامگذاری می‌شوند.
مشاهده هر تغییر جدیدی در عادات و رفتارهای دفع ادرار و یا بروز هر تغییری در ویژگی‌های ظاهری ادرار، به ویژه در صورتی که شما در معرض عوامل خطرزا برای این سرطان قرار دارید، مراجعه به پزشک را برایتان لازم می‌سازد.
در این مقاله علاوه بر بررسی علائم سرطان مثانه، مهمترین علامت سرطان مثانه را نیز به صورت کامل توضیح خواهیم داد.
انواع مختلف سرطان مثانه
بر اساس نوع سلول هایی که درگیر هستند، پنج نوع اصلی این سرطان وجود دارد:
- کارسینوم اوروتلیال
- کارسینوم سلول سنگ‌فرشی
- آدنوکارسینوم
- لنفوم
- سارکوم مثانه
هر یک از این انواع سرطان را دقیق‌تر توضیح می‌دهیم.
1. کارسینوم اوروتلیال (سرطان سلول‌های بینابینی یا ترانزیشنال)
کارسینوم اوروتلیال شایع‌ترین نوع این سرطان است. سلول‌های بینابینی، سلول‌هایی هستند که در حالت طبیعی، داخلی‌ترین لایه آستر پوشاننده دیواره مثانه یعنی اوروتلیوم را تشکیل می‌دهند.
برای آشنایی با صفر تا صد کارسینوم اوروتلیال پاپیلاری درجه پایین و بالا کلیک کنید.
2. کارسینوم سلول سنگ‌فرشی
این نوع از سرطان معمولاً از سلول‌هایی ناشی می‌شود که در اثر التهاب یا تحریک طولانی مدت مثانه که به مدت چند ماه یا چند سال ادامه داشته است، به وجود آمده‌اند. این سلول‌ها به شکل توده‌های هموار و مسطح از سلول‌های به هم پیوسته رشد می‌کنند.
3. آدنوکارسینوم
منشأ این نوع از سرطان در سلول‌های تشکیل‌دهنده غدد ترشحی است. غدد ترشحی یک سری ساختارهای تخصص یافته هستند که مایعاتی از قبیل مخاط را تولید و آزاد می‌کنند.
4. لنفوم
لنفوم مثانه نوعی سرطان نسبتاً نادر است که از سلول‌های سیستم لنفاوی در مثانه شروع می‌شود که شبکه‌ای از اندام‌ها و عروق است و در بدن با عفونت مبارزه می‌کند. در این نوع از سرطان، سلول‌های سفید خون به طور غیرطبیعی تکثیر می‌شوند و توموری را در مثانه تشکیل می‌دهند.
5. سارکوم مثانه
سرطان سارکوم مثانه که به عنوان سارکوم بافت نرم مثانه نیز شناخته می‌شود، نوعی نادر از این سرطان است که از بافت‌های نرم مثانه مانند عضلات، رگ‌های خونی یا چربی منشأ می‌گیرد. این نوع سرطان با سرطان‌های مثانه‌ای که در لایه داخلی مثانه شروع می‌شوند، متفاوت است و به همین دلیل، روش درمانی متفاوتی توسط پزشکان برای آن در نظر گرفته می‌شود.
ریشه‌های سرطان مثانه: علل و عوامل خطرزای ابتلا به این بیماری
سرطان مثانه ممکن است به علت تغییراتی که در سطح DNA یا ماده وراثتی سلول‌ها اتفاق می‌افتد، به وجود بیاید. این تغییرات می‌تواند باعث فعال شدن ژن‌های خاصی به نام آنکوژن‌ها شود که همان ژن‌هایی هستند که به سلول‌های طبیعی پیام می‌دهند که به شکل غیر طبیعی رشد و تکثیر کنند و زنده بمانند.
از طرفی، تغییراتی که در DNA رخ می‌دهد ممکن است باعث خاموش شدن بعضی ژن‌های بازدارنده شود. ژن‌های بازدارنده ژن‌هایی هستند که تقسیم سلول‌ها را کنترل می‌کنند، اشتباهاتی که در حین ساخت DNA پیش می‌آید را اصلاح می‌کنند و مرگ سلول‌ها را نیز کنترل می‌کنند.
تغییراتی که در ژن‌ها اتفاق می‌افتد می‌تواند از والدین به فرزندان به ارث برسد و یا حالت اکتسابی داشته باشد، یعنی به علت برخی عوامل خطرزا در یک فرد به وجود بیاید. چندین ماده شیمیایی از جمله موادی که در دود سیگار وجود دارد به عنوان عامل احتمالی سرطان (کارسینوژن) شناسایی شده‌اند. تحقیقات نشان داده است که برخی از عوامل خطر ابتلا به این سرطان قابل پیشگیری یا کنترل هستند.
1. استعمال دخانیات
سیگار کشیدن یکی از بزرگ‌ترین عوامل خطر ابتلا به این سرطان است و ترک آن مهمترین کاری است که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهید.
2. مواجهه با مواد شیمیایی
برخی از مواد شیمیایی موجود در محل کار، مانند بنزن، آرسنیک و بتانفتامین، می‌توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند. اگر در معرض این مواد شیمیایی هستید، باید اقدامات احتیاطی را برای کاهش تماس خود با آنها انجام دهید.
3. رژیم غذایی
رژیم غذایی سالم که سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل باشد و چربی‌های اشباع شده و فراوری شده را محدود کند، ممکن است به کاهش خطر ابتلا به این سرطان کمک کند.
4. مصرف مایعات
نوشیدن مایعات کافی به خصوص آب، می‌تواند به سم زدایی بدن و کاهش خطر ابتلا به این سرطان کمک کند.
5. داروها
مصرف برخی از داروها، مانند پیوگلیتازون و سایکلوفسفامید می‌تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد. اگر این داروها را مصرف می‌کنید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایا صحبت کنید.
6. پرتو درمانی
پرتو درمانی در ناحیه لگن می‌تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد. اگر تحت پرتو درمانی در این ناحیه قرار می‌گیرید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایا صحبت کنید.
برخی دیگر از عوامل خارج از کنترل ما هستند. از جمله:
- سن افراد
- جنسیت بیماران
- التهاب مثانه
- عفونت‌های انگلی
- بیماری‌ها و مشکلات مادرزادی
- سابقه ژنتیکی و خانوادگی
به خاطر داشته باشید که حتی اگر در معرض این عوامل خطرناک هستید، به معنای ابتلای قطعی به این سرطان نیست.
علائم سرطان مثانه
سرطان مثانه ممکن است با نشانه‌های مختلفی همراه باشد. از جمله:
- وجود خون در ادرار
- ادرار دردناک
- نیاز فوری به ادرار کردن
- تکرر ادرار
- احساس نیاز به ادرار کردن (اما ناتوانی در انجام آن)
مهمترین علائم سرطان مثانه را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
1. وجود خون در ادرار (هماچوری)
خون بدون درد در ادرار می‌تواند علامت هشدار دهنده این سرطان باشد. این خون ممکن است به طور واضح قابل مشاهده باشد (هماچوری ماکروسکوپی) یا در حد میکروسکوپی باشد و فقط با آزمایش‌های خاص قابل تشخیص باشد.
2. ادرار دردناک
درد هنگام ادرار ممکن است از اولین علائم این سرطان باشد؛ با این حال، این علائم اغلب با عفونت ادراری اشتباه گرفته می‌شوند و آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان اولین گزینه درمانی تجویز می‌شوند. برای تمایز بین عفونت و مشکل جدی‌تر، مانند این سرطان، انجام آزمایش ادرار یا کشت ادرار برای بررسی وجود باکتری ضروری است.
3. نیاز فوری به ادرار کردن
ادرار فوری یا احساس نیاز ناگهانی به ادرار کردن، حتی زمانی که مثانه شما پر نیست، می‌تواند نشانه‌ای از این سرطان باشد. این علامت می‌تواند در هر دو جنس مرد و زن رخ دهد.
4. تکرر ادرار
تکرر ادرار وضعیتی است که در آن فرد در طول شب برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شود. اگرچه این اتفاق ممکن است گاهی اوقات برای هر کسی رخ دهد، اما بیدار شدن مکرر در شب برای ادرار می‌تواند علامتی از یک مشکل سلامتی جدی‌تر باشد.
5. احساس نیاز به ادرار کردن (اما ناتوانی در انجام آن)
در برخی موارد، احساس نیاز فوری به ادرار کردن با ناتوانی در تخلیه کامل مثانه همراه می‌شود. این علامت، ادرار اضطراری همراه با احتباس ادرار نامیده می‌شود. اگرچه احتمال اینکه این علامت به دلیل این سرطان باشد کم است، اما همچنان بسیار مهم است که توسط پزشک بررسی شود.
البته داشتن این علائم لزوماً به معنی آن نیست که شما به این سرطان مبتلا شده‌اید. در صورتی که هر یک از علائم فوق را در خود مشاهده کردید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. افرادی که در ادرار خود خون می‌بینند، به ویژه مردان مسنی که سیگار می‌کشند احتمال آنکه به این سرطان مبتلا شده باشند خیلی زیاد است، مگر آنکه آزمایش‌های پزشکی خلاف آن را ثابت کند.
مهمترین علامت سرطان مثانه
مهمترین علامت سرطان مثانه وجود خون در ادرار است که به آن هماچوری نیز می‌گویند. با اینکه این عارضه می‌تواند ناشی از مشکلات دیگری همچون عفونت ادراری یا سنگ کلیه باشد، اما همیشه باید به عنوان یک علامت هشدار دهنده در نظر گرفته شود. بسیاری از افراد به دو دلیل در مراجعه به پزشک برای بررسی خون در ادرار تعلل می‌کنند:
- خونریزی گاه به گاه و کوتاه مدت است.
- معمولاً هیچ دردی همراه با خونریزی وجود ندارد.
اما نکته‌ای که همیشه باید به آن توجه داشته باشید این است که خون در ادرار هیچ‌وقت طبیعی نیست و در اولین فرصت باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
تشخیص زودهنگام علائم سرطان مثانه: نجات جان با اقدام به موقع
سرطان مثانه، مانند سایر انواع سرطان‌ها، در صورت تشخیص زودهنگام، زمانی که تومور کوچک است و به بافت‌های اطراف حمله نکرده، احتمال درمان موفقیت‌آمیز بیشتری دارد. آزمایش‌های رایج غربالگری برای این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- مصاحبه پزشکی
- بررسی سوابق پزشکی
- معاینه فیزیکی
- آزمایش ادرار
- سیتولوژی ادرار
- سیستوسکوپی
آزمایش‌های زیر نیز در صورتی که بیمار مشکوک به علائم سرطان مثانه تشخیص داده شود، ممکن است بر روی او انجام شود:
- سی تی اسکن
- پیلوگرافی رتروگراد
- ام آر آی
- بیوپسی
- آزمایش ادرار
- نشانگرهای ادراری برای تومورهای سرطانی
اگر در داخل مثانه یک تومور سرطانی یافت شود، ممکن است آزمایش‌های بیشتری هم در زمان تشخیص و هم بعد از آن انجام شود تا مشخص شود که آیا سرطان به سایر بخش‌های بدن بیمار سرایت کرده است یا خیر. این آزمایش‌ها معمولاً عبارت‌اند از:
- سونوگرافی
- رادیوگرافی قفسه سینه
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- اسکن استخوان
تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک برای انجام آزمایش‌های لازم می‌تواند به بهبود سریع‌تر و درمان مؤثر کمک کند.
برای آشنایی کامل و دقیق با روش های تشخیص سرطان مثانه با ازمایش ادرار و سی تی اسکن و …. کلیک کنید.
انواع روش‌های درمانی علائم سرطان مثانه
برای اطلاع از روش‌های درمانی موجود برای این سرطان و تعیین بهترین درمان‌ها برای خودتان، لازم است با متخصص اورولوژی مشورت کنید و سؤالات خود را از او بپرسید.
متخصص اورولوژی انواع روش‌های درمانی و مزایا و معایب هر کدام را برای شما شرح می‌دهد و توصیه‌هایی را بر اساس منابع علمی منتشر شده و تجربه‌های شخصی خودش در مورد هر یک از درمان‌های موجود را به شما ارائه می‌نماید.
روش درمانی مورد استفاده برای این سرطان به نوع این سرطان و مرحله پیشرفت آن بستگی دارد. عواملی از قبیل سن و وضعیت سلامت عمومی شما و نیز اینکه آیا قبلاً برای درمان سرطان تحت معالجه قرار داشته‌‌اید یا خیر، همگی در تصمیم‌گیری در مورد روش درمان شما نقش خواهند داشت.
بهترین روش برای درمان علائم سرطان مثانه در شما پس از بحث و مشورت با پزشک و اعضای خانواده شما تعیین خواهد شد، اما تصمیم نهایی در این مورد به عهده خود شما خواهد بود.
شما باید اطمینان حاصل کنید که تمامی جزئیات روش درمانی خود و علت انجام هر قسمت از این برنامه درمانی و انتظاراتی که می‌توان از این درمان‌ها داشت را به طور دقیق فهمیده‌اید. در مورد این سرطان به طور خاص، آگاهی از عوارض جانبی ناشی از درمان سرطان اهمیت بسیار زیادی دارد.
درمان‌های استاندارد برای این سرطان شامل موارد زیر است:
پرتو درمانی
پرتو درمانی سلاحی قدرتمند در مبارزه با این سرطان است. این روش از پرتوهای پرانرژی، مانند اشعه ایکس یا ذرات بتا، برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتو درمانی می‌تواند به تنهایی یا در کنار روش‌های درمانی دیگر مانند جراحی یا شیمی درمانی برای درمان علائم سرطان مثانه به کار گرفته شود.
هدف نهایی این روش، کشتن سلول‌های سرطانی بدون آسیب رساندن به سلول‌های سالم اطراف است. پرتوها با عبور از سلول‌های سرطانی، به DNA آنها آسیب رسانده و از تکثیر یا مرگ آنها جلوگیری می‌کنند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک روش درمان سیستمیک است. یعنی می‌تواند سلول‌های سرطانی را تقریباً در هر جایی از بدن که وجود داشته باشند، از بین ببرد.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی نیز یک درمان موضعی است که شامل جای‌گذاری یک دارو در داخل مثانه به منظور از بین بردن سلول‌های سرطانی می‌باشد.
جراحی
عمل جراحی در حال حاضر به عنوان پُرکاربردترین روش درمان این سرطان شناخته می‌شود. از جراحی برای درمان تمامی انواع سرطان مثانه و مراحل مختلف پیشرفت علائم سرطان مثانه استفاده می‌شود. انواع مختلفی از جراحی‌ها برای درمان این سرطان وجود دارد که نوع مناسب آن در هر موقعیت تا حدود زیادی به مرحله پیشرفت تومور بستگی دارد.
روش‌های جراحی بسیار زیاد دیگری هم وجود دارند که هنوز از نظر علمی مورد تأیید گسترده قرار نگرفته و کاربرد وسیعی پیدا نکرده‌اند. به طور کلی انجام عمل جراحی مثانه می‌تواند کار سخت و پیچیده‌ای باشد. به همین دلیل است که بهترین نتایج از این عمل جراحی هنگامی حاصل می‌شود که توسط جراح باتجربه‌ای که هر ساله تعداد زیادی از این قبیل جراحی‌ها را انجام می‌دهد، اجرا شود.
معرفی همه چیز درخصوص جراحی برداشتن مثانه و عوارض بعد از عمل مثانه را کلیک کنید و بخوانید.
روش اصلی جراحی برای علائم سرطان مثانه
روش اصلی جراحی برای این سرطان، جراحی سیستکتومی رادیکال نام دارد که طی آن، تمامی بافت مثانه و بخشی از ساختارهای دیگر اطراف آن برداشته می‌شود.
در مردان، پروستات و کیسه‌های منی همراه با مثانه برداشته می‌شوند. بعد از انجام این عمل جراحی، دیگر در هنگام انزال، اسپرم و مایع منی از بیمار خارج نمی‌شود که به این حالت اصطلاحاً انزال خشک گفته می‌شود. همچنین ممکن است اعصابی که وظیفه ارسال پیام نعوظ آلت تناسلی را بر عهده دارند نیز بعد از عمل جراحی مثانه تحت تأثیر قرار بگیرند و در نتیجه بیمار دچار اختلال نعوظ شود.
در زنان، رحم، تخمدان‌ها و قسمتی از آلت تناسلی برداشته می‌شود. به این ترتیب بیمار دیگر سیکل قاعدگی نخواهد داشت و نمی‌تواند باردار شود. علاوه بر آن، جراحی این سرطان می‌تواند در عملکرد دستگاه جنسی و ادراری بیمار نیز اختلالاتی ایجاد کند.
شیمی درمانی نئوادجوانت
در بعضی از بیماران ممکن است قبل از عمل جراحی سیستکتومی یک دوره شیمی درمانی هم انجام شود. این روش درمانی علائم سرطان مثانه که اصطلاحاً به آن شیمی درمانی «نئوادجوانت» گفته می‌شود، ممکن است توسط جراح شما و یا متخصص آنکولوژی تجویز شود. شیمی درمانی نئوادجوانت می‌تواند هر نوع سلول سرطانی میکروسکوپی که ممکن است به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد را از بین می‌برد و در عین حال، اندازه تومور سرطانی در مثانه را نیز کوچک‌تر می‌کند تا برداشتن آن در عمل جراحی، راحت‌تر باشد.
در صورتی که تشخیص پزشک آن باشد که بیمار علاوه بر جراحی برداشتن مثانه به شیمی درمانی هم احتیاج دارد، در مورد اینکه شیمی درمانی به صورت نئوادجوانت در زمان قبل از جراحی و یا به صورت ادجوانت بعد از عمل جراحی انجام شود، بر اساس شرایط خاص هر بیمار و با توافق خود بیمار، متخصص آنکولوژی و متخصص اورولوژی تصمیم‌گیری خواهد شد.
همچنین در موارد شدید افتادگی مثانه ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی به نام ترمیم قدامی به منظور جابه‌جایی مثانه به طرف موقعیت طبیعی باشد. در این نوع جراحی، یک برش در دیواره واژن ایجاد شده و بافتی که مثانه را از واژن جدا می‌کند کشیده می‌شود.
سرطان مثانه: قاتلی که می‌توان آن را شکست داد!
سرطان مثانه، اگرچه به عنوان یک قاتل خاموش شناخته می‌شود، اما با آگاهی از علائم سرطان مثانه و تشخیص به موقع قابل شکست است. مهمترین علامت سرطان مثانه، وجود خون در ادرار است که نباید نادیده گرفته شود. علائم سرطان مجاری ادرار در زنان شامل درد یا سوزش هنگام ادرار، تکرر و نیاز مکرر به ادرار کردن است که با توجه به علائم سرطان مثانه باید جدی گرفته شوند.
مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق و انجام آزمایش‌های لازم می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان موفقیت‌آمیز کمک کند. با افزایش آگاهی و پیشگیری، می‌توان با این بیماری مبارزه کرد و آن را شکست داد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت می‌توانید با کلینیک فوق تخصصی ارولوژی دکتر فرشاد نامداری به شماره ۰۲۱۸۸۷۷۶۸۰۱ تماس حاصل نمایید.
منابع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bladder-cancer/symptoms-causes/syc-20356104
https://www.cancer.gov/types/bladder
