علائم و درمان ورم بیضه

ورم بیضه (ارکیت) بیماری است که به معنای التهاب یک یا هر دو بیضه است. عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی می‌توانند علت ورم بیضه باشند یا همچنین علت ارکیت ناشناخته باشد. ارکیت اغلب نتیجه یک عفونت باکتریایی مانند عفونت مقاربتی (STI) است. در برخی موارد، ویروس اوریون می‌تواند یک علت ورم بیضه باشد.

ورم بیضه باکتریایی ممکن است با عارضه اپیدیدیمیت ( التهاب لوله پیچ خورده (اپیدیدیم) در پشت بیضه که اسپرم را ذخیره و حمل می‌کند)، همراه باشد. در این صورت، این بیماری اپیدیدیموارکیت نامیده می‌شود. ابتلا به ورم بیضه باعث بروز درد در فرد مبتلا می‌شود و حتی می‌تواند باروری فرد مبتلا را تحت تأثیر خود قرار دهد.

درمان دارویی می‌تواند علت ارکیت باکتریایی را درمان کند و برخی از علائم و نشانه‌های ارکیت ویروسی را کاهش دهد؛ اما ممکن است چند هفته طول بکشد تا حساسیت کیسه بیضه از بین برود.

مطالعه بیشتر: جهت آگاهی از پروستات چیست و راه های درمان آن، کلیک کنید.

میزان شیوع ورم بیضه در دنیا چقدر است؟

بیماری ورم بیضه به ندرت به عنوان تنها مشکلی که بیضه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد رخ می‌دهد. وقتی این اتفاق می‌افتد، معمولاً مربوط به عفونت اوریون و همراه با علائم بیماری اوریون است.

انجام واکسیناسیون استاندارد دوران کودکی که سرخک، اوریون، سرخجه (MMR) هم می‌شود می‌تواند افراد حساس به ابتلای به ارکیت را در برابر اوریون محافظت کند. تقریباً 600000 پسر و مرد هر سال به اپیدیدیمیت مبتلا می‌شوند و بسیاری از آن‌ها (تقریباً از هر 10 نفر 6 نفر) مبتلا به بیماری اپیدیدیموارکیت می‌باشند.

علت ورم بیضه

اما علت بزرگ شدن یکی از بیضه‌ها چیست؟ (گاهی هردو بیضه). ارکیت می‌تواند در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود. گاهی اوقات نمی‌توان علت ورم بیضه را دقیقا مشخص کرد. در ادامه علت های که بیشترشایع هستند را معرفی می‌کنیم:

ارکیت باکتریایی

اغلب، ارکیت باکتریایی با اپیدیدیمیت یا نتیجه آن همراه است. همچنین اپیدیدیمیت معمولاً در اثر عفونت مجرای ادرار یا مثانه ایجاد می‌شود که به اپیدیدیم گسترش می‌یابد. در بیشتر اوقات علت، عفونت STI است. سایرعلت ورم بیضه می‌تواند مربوط به تولد با ناهنجاری در دستگاه ادراری یا قرار دادن کاتتر یا ابزار پزشکی درآلت تناسلی شما مربوط باشد. سایر عفونت‌های باکتریایی که باعث ارکیت می‌شوند عبارت‌اند از:

عفونت‌های coli، استافیلوکوکوس اورئوس (استاف طلایی) و استپ(استرپتوکوک).
ورم و عفونت پروستات (پروستاتیت).
عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs).

مطالعه بیشتر: جهت اطلاع از انواع بیماری های بیضه و همچنین عکس بیضه سالم و ناسالم کلیک کنید.

ارکیت ویروسی

ویروس اوریون معمولاً باعث بروز ارکیت ویروسی و علت بزرگ شدن بیضه سمت راست (و یا علت بزرگ شدن بیضه سمت چپ) می‌شود. تقریباً یک سوم مردانی که پس از بلوغ به اوریون مبتلا می‌شوند، معمولاً چهار تا هفت روز پس از شروع اوریون، به ارکیت مبتلا می‌شوند. سایر عفونت‌های ویروسی که باعث ارکیت می‌شوند عبارت‌اند از:

آبله مرغان (واریسلا).
سیتومگالوویروس (CMV).
بیماری دست، پا و دهان (ویروس کوکساکی).
سرخجه.

عوامل خطر در ابتلا به ورم بیضه

عوامل خطر در ابتلا به ارکیت غیرجنسی شامل موارد زیر می‌باشند:

عدم ایمن‌سازی در برابر ابتلا به بیماری اوریون
داشتن عفونت‌های مکرر در ناحیه دستگاه ادراری
سابقه انجام انواع جراحی‌ها که دستگاه تناسلی یا مجاری ادراری فرد جراحی شونده را درگیر می‌کند.
متولد شدن با ناهنجاری‌هایی در دستگاه ادراری که می‌تواند مثلاً علت بزرگ شدن بیضه چپ باشد.

رفتارهای جنسی که می‌تواند منجر به بیماری‌های مقاربتی شود، می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به ورم بیضه مقاربتی قرار می‌دهد. این رفتارها شامل موارد زیر می‌باشد:

شرکای جنسی متعدد
رابطه جنسی با شریکی که مبتلا به STI است
رابطه جنسی بدون کاندوم
سابقه ابتلای به یک بیماری مقاربتی.

علائم ورم بیضه چیست؟

علائم و نشانه‌های ورم ابتلا به بیضه معمولاً به طور ناگهانی ایجاد می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

تورم در یک یا هر دو بیضه
درد ناشی از ورم بیضه که از خفیف تا شدید در نوسان است. گاهی نیز درد بیضه وجود ندارد و ممکن است مثلاً ورم بیضه سمت راست بدون درد رخ دهد.
بروز تب
تهوع و استفراغ
احساس ناخوشی عمومی (ناراحتی)

اصطلاحات “درد بیضه ” و “درد کشاله ران ” گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند؛ اما درد کشاله ران در چین پوست بین ران و شکم رخ می‌دهد نه در بیضه. علل درد کشاله ران با علل درد بیضه متفاوت است.

مطالعه بیشتر: جهت آگاهی از علت ابتلا به کیست بیضه و راه های تشخیص و درمان آن کلیک کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد یا تورم در کیسه بیضه خود دارید، به خصوص اگر درد و ارکیت به طور ناگهانی رخ دهد، باید فوراً به یک پزشک متخصص مانند متخصص اورولوژی مراجعه کنید. تعدادی از بیماری می‌توانند باعث بروز درد در ناحیه بیضه شوند و برخی از آن‌ها نیاز به درمان فوری دارند.

یکی از این بیماری‌ها شامل پیچش طناب اسپرماتیک (پیچ خوردگی بیضه) است که ممکن است باعث ایجاد دردی مشابه با ارکیت شود. در این موارد پزشک معالج شما می‌تواند آزمایش‌هایی را برای تعیین اینکه کدام بیماری باعث بروز درد در ناحیه بیضه شما شده است را درخواست کند.

عوارض ناشی از ابتلا به ورم بیضه

عوارض ابتلا به ارکیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آتروفی بیضه: ارکیت در نهایت می‌تواند باعث کوچک شدن بیضه آسیب دیده در فرد مبتلا شود.
آبسه اسکروتوم: ورم بیضه می‌تواند باعث تشکیل بافت عفونی پر از چرک در ناحیه بیضه فرد مبتلا شود.
ناباروری: گاهی اوقات، ورم بیضه می‌تواند باعث ناباروری یا تولید ناکافی تستوسترون(هیپوگنادیسم) در فرد مبتلا شود؛ اما اگر ورم بیضه فقط یک بیضه را تحت تأثیر قرار دهد، احتمال کمتری برای بروز اختلال ناباروری وجود دارد.

پیشگیری از ابتلا به ارکیت

برای پیشگیری از ابتلا به بیماری می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

در برابر اوریون که شایع‌ترین علت ورم بیضه ویروسی است، ایمن‌سازی کنید.

برای کمک به محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی که می‌توانند باعث بروز ورم بیضه باکتریایی شوند، رابطه جنسی ایمنی را انجام دهید. برای این منظور از سکس با فردی که دارای شرکای جنسی متعددی است پرهیز نمایید و همچنین در هنگام سکس از وسایل پیشگیری کننده مانند کاندوم استفاده کرد.

ورم بیضه چگونه مدیریت یا درمان می‌شود؟

علائم ورم بیضه معمولاً در عرض چند روز بدون درمان شروع به کاهش می‌کند؛ اما ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا به طور کامل از بین برود. اگر عفونت باکتریایی یا STD علت بیماری باشند، برای درمان آن، به درمانی منظم نیاز خواهید داشت.

این درمان ممکن است شامل دریافت آنتی بیوتیک خوراکی به منظم 10 تا 14 روز باشد. اگر عفونت STD وجود داشته باشد، شریک زندگی شما نیز به درمان بیماری STD خود نیاز خواهد داشت.

چگونه می‌توانم ورم بیضه را در خانه درمان کنم؟

برای کنترل ارکیت در خانه و در دوران نقاهت، از داشتن رابطه جنسی یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. همچنین انجام این مراحل می‌تواند به روند بهبودی ورم بیضه شما کمک شایانی کند:

به طور متناوب از کیسه یخ پیچیده شده در حوله و یک پد گرم کننده در ناحیه کیسه بیضه استفاده کنید.
تا حد امکان استراحت کنید.
برای تسکین تورم و درد از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) استفاده کنید.
برای حمایت و بی‌حرکت کردن ناحیه کیسه بیضه از بیضه بند استفاده کنید.

سؤالات متداول

1) ارکیت باکتریایی به چه عللی رخ می‌دهد؟

اغلب، ورم بیضه باکتریایی با اپیدیدیمیت یا نتیجه آن همراه است. همچنین اپیدیدیمیت معمولاً در اثر عفونت مجرای ادرار یا مثانه ایجاد می‌شود که به اپیدیدیم گسترش می‌یابد. در بیشتر اوقات علت، عفونت STI است.

2) اقدامات مؤثر در پیشگیری از ابتلا به ورم بیضه شامل چه مواردی است؟

در برابر اوریون که شایع‌ترین علت ارکیت ویروسی است، ایمن‌سازی کنید. همچنین برای کمک به محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی که می‌توانند باعث بروز ورم بیضه باکتریایی شوند، رابطه جنسی ایمنی را انجام دهید.

برای این منظور باعث از سکس با فردی که دارای شرکای جنسی متعددی است پرهیز نمایید و همچنین در هنگام سکس از وسایل پیشگیری کننده مانند کاندوم استفاده کرد.

3) درمان ورم بیضه چگونه انجام می‌شود؟

علائم ارکیت معمولاً در عرض به طور خود به خود شروع به کاهش می‌کند؛ اما ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا ارکیت به طور کامل از بین برود. اگر عفونت باکتریایی یا STD علت بیماری باشند، برای درمان آن، به درمانی منظم نیاز خواهید داشت.

این درمان ممکن است شامل دریافت آنتی بیوتیک خوراکی به منظم 10 تا 14 روز باشد. اگر عفونت STD وجود داشته باشد، شریک زندگی شما نیز به طور هم‌زمان به درمان بیماری STD خود نیاز خواهد داشت.

برای درمان ورم بیضه می‌توان از تجارب درمانی بیماران قبلی بهره گرفت. همچنین در این زمینه می‌توان از تجارب جناب آقای دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری مردان با سابقه بیش از 15 سال جراحی موفق کمک گرفت. دکتر فـرشاد نامداری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی و حائز رتبه دوم بورد کشوری تخصصی اورولوژی می‌باشد. ایشان دانش‌آموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران می‌باشند. با بهره‌گیری از دانش و تجربه ایشان می‌توان به‌خوبی از درمان ورم بیضه اطمینان حاصل کرد.