عمل توده کلیه : سرطان کلیه، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است که می‌تواند به صورت یک توده در کلیه‌ها شروع شده و در صورت عدم درمان به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش یابد. عمل سرطان کلیه برای درمان این بیماری، اولین و مهمترین گزینه محسوب می‌شود؛ با این وجود، بسته به نوع و مرحله سرطان، روش‌های مختلفی برای این جراحی‌ها وجود دارند.
7 علامت پنهان سرطان کلیه که نباید نادیده بگیرید! کلیک کنید و صفر تا صد علائم سرطان کلیه بدخیم و روش های درمان آن را کشف کنید.
عمل توده کلیه که معمولا به هدف حذف کامل توده سرطانی توصیه می‌شود، می‌تواند شامل برداشتن جزئی یا کامل کلیه باشد. این جراحی‌ها که با روش‌های مدرن مانند جراحی باز، لاپاراسکوپی یا جراحی رباتیک اجرا می‌شوند، هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند.
با توجه به نقش کلیه در تنظیم فشار خون، در این مقاله از سایت دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی به بررسی انواع جراحی‌های مربوط به درمان تومورهای کلیوی، شامل روش‌ها، کاربردها و مراقبت‌های پس از جراحی خواهیم پرداخت تا دیدگاه کاملی از روند درمان سرطان کلیه ارائه دهیم.
بررسی انواع روش‌های عمل سرطان کلیه
عمل سرطان کلیه، نه تنها برای حذف توده‌های سرطانی بلکه برای پیشگیری از گسترش آن‌ها به دیگر اندام‌ها اهمیت بالایی دارد. در مواردی که سرطان فقط به کلیه‌ها محدود شده است، این جراحی می‌تواند تنها درمان مورد نیاز باشد؛ اما در شرایطی که این بیماری گسترش یافته، ممکن است عمل توده کلیه با سایر درمان‌ها مانند دارو یا شیمی‌درمانی ترکیب شود.
اولین قدم برای درمان و مبارزه با سرطان کلیه پیدا کردن بهترین دکتر سرطان کلیه است. پس کلیک کنید و با کاملترین لیست از بهترین متخصصان درحال حاضر آشنا شوید.
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان در مراحل پیشرفته نیز، برداشتن کلیه سرطانی است که به منظور حذف کامل کلیه آسیب‌دیده انجام می‌گیرد. عمل توده کلیه، می‌تواند به روش‌های مختلفی بسته به مرحله سرطان، موقعیت تومور و سایر فاکتورها، صورت گیرد که در ادامه به بررسی این روش‌ها خواهیم پرداخت.
- نفرکتومی رادیکال
- نفرکتومی رادیکال باز
- نفرکتومی لاپاراسکوپی و لاپاراسکوپی رباتیک
- نفرکتومی پارشیل
- نفرکتومی پارشیل باز
- نفرکتومی پارشیل لاپاراسکوپی
- نفرکتومی پارشیل رباتیک
- لنفادنکتومی
- برداشت متاستازها
- جراحی تسکینی
1. نفرکتومی رادیکال (Radical Nephrectomy)
جراح کلیه در این جراحی، بافت چربی، بافت‌های اطراف کلیه و برخی از غدد لنفاوی نزدیک به کلیه را برمی‌دارد. در موارد خاص، غده فوق کلیوی که بالای کلیه قرار دارد نیز برداشته می‌شود، به خصوص زمانی که تومور بزرگی در قسمت بالایی کلیه قرار دارد یا خطر انتشار سرطان به آن منطقه بالا است. عمل سرطان کلیه به روش نفرکتومی رادیکال، معمولا برای درمان تومورهای بزرگ یا سرطان‌های پیشرفته انتخاب می‌شود.
2. نفرکتومی رادیکال باز (Open Radical Nephrectomy)
این عمل توده کلیه، از یک برش بلند برای دسترسی به کلیه‌ها استفاده می‌کند که این برش می‌تواند در مکان‌های مختلفی، مانند وسط شکم، زیر دنده‌ها در سمت همان کلیه یا درست پشت کلیه ایجاد شود. محل برش به اندازه و موقعیت تومور بستگی دارد.
همچنین، در صورتی که تومور از کلیه به ورید کلیوی و سپس به ورید اجوف تحتانی گسترش یابد، ممکن است نیاز باشد که برای مدتی قلب متوقف شود تا جراح بتواند تومور را بردارد. در این حالت، بیمار به دستگاه قلب و ریه متصل می‌شود تا خون‌رسانی در حین جراحی ادامه یابد.
3. نفرکتومی لاپاراسکوپی و لاپاراسکوپی رباتیک (Laparoscopic Nephrectomy and Robotic-Assisted Laparoscopic Nephrectomy)
عمل سرطان کلیه در این روش‌ها، با استفاده از چندین برش کوچک به جای یک برش بزرگ انجام می‌شود. جراح برای برداشتن کلیه سرطانی در نفرکتومی لاپاراسکوپی، ابزارهای بلند و باریکی را از طریق برش‌های کوچک وارد بدن می‌کند. یکی از این ابزارها، لاپاراسکوپ است که امکان مشاهده داخل شکم را به جراح می‌دهد. در انتهای جراحی نیز، معمولا یکی از برش‌ها کمی بزرگ‌تر می‌شود تا کلیه خارج گردد.
در نفرکتومی لاپاراسکوپی رباتیک، جراح از یک سیستم رباتیک استفاده می‌کند که به او امکان می‌دهد ابزارها را با دقت بیشتری حرکت دهد. این سیستم، دقت بالاتری را در مقایسه با جراحی لاپاراسکوپی معمولی فراهم می‌کند و جراح می‌تواند با کنترل بیشتری عمل توده کلیه را انجام دهد.
استفاده از این روش‌ها، مزایای زیادی همچون بستری کوتاه‌تر در بیمارستان، زمان بهبودی سریع‌تر و درد کمتر بعد از جراحی را به همراه دارد؛ اما ممکن است این نوع جراحی برای تومورهای بزرگ یا تومورهایی که به ورید کلیوی یا غدد لنفاوی اطراف کلیه گسترش یافته‌اند، مناسب نباشند. با این وجود، انتخاب این روش‌ها به دقت جراح بستگی دارد.
4. نفرکتومی پارشیل (Partial Nephrectomy)
برداشتن کلیه سرطانی در نفرکتومی جزئی، شامل برداشتن بخشی از کلیه که حاوی تومور است، می‌باشد و بقیه کلیه سالم باقی می‌ماند. این روش، به دلیل حفظ عملکرد بیشتر کلیه، به خصوص برای بیمارانی که به دلایل مختلف، مانند عملکرد ضعیف یا داشتن یک کلیه، نمی‌خواهند این اندام حیاتی را از دست بدهند، بسیار مفید است.
همچنین، این عمل سرطان کلیه می‌تواند برای افرادی که تومورهای کوچکی با اندازه معمولا کمتر از ۱۰ سانتی‌متر دارند که در ناحیه مرکزی کلیه نیز قرار نگرفته است، گزینه خوبی باشد. اگر تومور بسیار بزرگ بوده یا در مرکز کلیه قرار گرفته، یا سرطان به ورید کلیوی یا غدد لنفاوی گسترش یافته، این جراحی ممکن است مناسب نباشد؛ همچنین، نفرکتومی پارشیل نسبت به نفرکتومی رادیکال پیچیده‌تر بوده و باید فقط توسط جراحانی با تجربه انجام شود.
● نفرکتومی پارشیل باز (Open Partial Nephrectomy)
پزشک متخصص اورولوژی در این روش، از یک برش بلند بر اساس موقعیت تومور، استفاده می‌کند تا به کلیه دسترسی پیدا کرده و تومور را بردارد.
● نفرکتومی پارشیل لاپاراسکوپی (Laparoscopic Partial Nephrectomy)
در نفرکتومی پارشیل لاپاراسکوپی، جراح با کمک ابزارهای بلند و باریک و از طریق برش‌های کوچک، تلاش می‌کند تا تومور را بردارد. در این روش، لاپاراسکوپ به جراح کمک می‌کند تا داخل شکم را مشاهده کرده و جراحی را با دقت بیشتری انجام دهد.
● نفرکتومی پارشیل رباتیک (Robotic-Assisted Laparoscopic Partial Nephrectomy)
همانطور که از اسم این روش پیداست، جراح از یک سیستم رباتیک برای کنترل ابزارهای جراحی استفاده می‌کند. این سیستم، به جراح امکان می‌دهد با دقت بیشتری جراحی را انجام داده و ابزارها را به طور دقیق‌تر حرکت دهد. از مزایای نفرکتومی جزئی رباتیک نیز، می‌توان به کاهش مدت زمان بستری و درد کمتر، اشاره کرد.
5. لنفادنکتومی (Lymphadenectomy)
در جراحی‌های نفرکتومی رادیکال، تعدادی از غدد لنفاوی به طور معمول برداشته می‌شوند؛ اما در صورت وجود ویژگی‌هایی در تومور که نشان‌دهنده احتمال گسترش بیماری به غدد لنفاوی باشد یا به شرط غیرطبیعی بودن غدد لنفاوی بر اساس آزمایش‌های تصویربرداری، جراح ممکن است یک لنفادنکتومی وسیع‌تر برای برداشتن تعداد بیشتری از غدد لنفاوی انجام دهد.
به عبارتی در روش لنفادنکتومی، غدد لنفاوی اطراف کلیه برای بررسی اینکه آیا سرطان به آن‌ها سرایت کرده است یا خیر، برداشته می‌شوند.
6. برداشت متاستازها (Removal of Metastases)
در تعدادی از بیماران مبتلا به سرطان کلیه، بیماری به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است که متداول‌ترین مناطق گسترش این سرطان، ریه‌ها، غدد لنفاوی، کبد و استخوان‌ها هستند. در برخی از این بیماران، عمل سرطان کلیه برای برداشتن متاستازها همچنان می‌تواند مفید باشد.
اگر سرطان به تعداد کمی از نقاط بدن گسترش یابد، به راحتی می‌توان آن‌ها را برداشت و جراحی منجر به بقا بلندمدت برای بیمار خواهد شد. برداشت متاستازها می‌تواند همزمان با نفرکتومی رادیکال نیز انجام شود یا در صورت بازگشت سرطان در مراحل بعدی صورت گیرد.
7. جراحی تسکینی (Palliative Surgery)
اگر هیچ یک از روش‌های درمانی، حتی برداشتن کلیه سرطانی، موثر نبوده و هدف اصلی تسکین علائم بیماری باشد، جراحی تسکینی انجام می‌شود. این نوع جراحی‌ها برای تسکین درد یا دیگر علائم ناشی از تومورها انجام خواهند شد؛ اما هدف آن‌ها درمان یا بهبودی سرطان نیست، بلکه به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کنند.
تا این لحظه دانستیم که سرطان کلیه درمان دارد پس همین الان کلیک کنید و با صفر تا صد روش های درمانی سرطان کلیه آشنا شوید و بهترین روش درمان را پیدا کنید.
خطرات و عوارض جانبی عمل توده کلیه
در حالی که بیشتر بیماران، عمل سرطان کلیه موفقی را تجربه می‌کنند، آگاهی از خطرات احتمالی این روش‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا آماده‌تر بوده و از روند بهبودی خود بهتر مراقبت کنید؛ از این رو برخی از رایج‌ترین عوارض این جراحی‌ها، عبارتند از:
- خطرات کوتاه‌مدت و عمومی جراحی، شامل واکنش‌های آلرژیک به بیهوشی، خونریزی، لخته‌های خونی و عفونت‌ها و درد قابل کنترل
- آسیب تصادفی به ارگان‌هایی مانند طحال، پانکراس، آئورت، ورید اجوف تحتانی یا روده‌ها و رگ‌های خونی
- ورود هوای ناخواسته به فضای اطراف ریه‌ها (پنوموتوراکس) و ایجاد مشکلات تنفسی
- فتق بخیه‌ای یا بیرون زدن ارگان‌های داخلی از ناحیه برش جراحی با توجه به مشکلات در بهبودی زخم
- نشت ادرار به داخل شکم پس از نفرکتومی پارشیل (Partial Nephrectomy)
- نارسایی کلیه در صورت اختلال عملکرد در کلیه باقی‌مانده پس از جراحی
از این رو، بهتر است قبل از اقدام به برداشتن کلیه سرطانی یا عمل توده کلیه، از پزشک خود در مورد زمان بهبودی، محدودیت‌های فعالیت و عوارض جانبی رایج مشاوره بگیرید.
مراقبت‌های بعد از برداشتن کلیه سرطانی؛ دوران نقاهت جراحی سرطان کلیه
عمل سرطان کلیه یکی از مراحل مهم در درمان این بیماری است و مراقبت‌های پس از جراحی برای بهبودی سریع و جلوگیری از عوارض احتمالی بسیار حیاتی هستند. برخی از مراقبت‌های مهم بعد از جراحی سرطان کلیه به شرح زیر می‌باشند.
- پرستاران به طور مرتب فشار خون، نبض و سایر علائم حیاتی شما را بررسی می‌کنند تا از روند بهبودی اطمینان حاصل شود.
- برای کنترل درد طبیعی پس از جراحی از داروهای مسکن استفاده می‌شود؛ اما در صورت شدید بودن یا ادامه‌دار شدن این درد، باید با پزشک متخصص در ارتباط باشید.
- در رژیم غذایی بعد از عمل توده کلیه، ابتدا با مصرف مایعات شروع کنید و به تدریج به غذاهای جامد تغییر دهید.
- بانداژ زخم‌های بعد از جراحی، باید توسط پرستاران تعویض شده و به خوبی مراقبت شوند تا از عفونت آن‌ها در امان بمانید.
- به آرامی شروع به حرکت کنید؛ چرا که این کار به جلوگیری از عوارضی مانند عفونت ریه یا لخته خون کمک می‌کند.
پس از جراحی لاپاراسکوپی، معمولا بعد از گذشت 1 تا 2 روز می‌توانید مرخص شوید؛ در حالی که جراحی باز ممکن است به 3 تا 4 روز بستری نیاز داشته باشد. به منظور ارزیابی روند بهبودی و بررسی عملکرد کلیه، حتما در جلسات معاینه دوره‌ای شرکت کنید.
بررسی تخصصی انتخاب بهترین روش برای عمل توده کلیه
انتخاب بهترین روش عمل توده کلیه، به عواملی مانند اندازه و محل تومور، مرحله بیماری و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. برای تومورهای کوچک‌تر یا در مراحل اولیه، روش‌های لاپاروسکوپی و نفرکتومی جزئی ترجیح داده می‌شوند؛ در حالی که جراحی باز یا برداشتن کلیه سرطانی، برای موارد پیچیده‌تر مناسب‌تر هستند.
مشاوره دقیق با پزشک متخصص و در نظر گرفتن شرایط سلامت عمومی، به منظور انتخاب بهترین روش درمانی و رعایت دستورالعمل‌های مراقبتی برای بهبود سریع پس از جراحی، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ از این رو، می‌توانید با دکتر فرشاد نامداری به عنوان یکی از بهترین جراح و فوق تخصص های کلیه، مجاری ادراری و ناباروری در مردان، دارنده رتبه دوم کشوری بورد تخصصی اورولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه در ارتباط باشید.
- سایت اینترنتی: https://drnamdari.com/
- شماره تماس: ۸۸۷۷۶۸۰۱, ۰۹۱۰۷۵۸۵۳۵۸
- نشانی مطب: خیابان ولیعصر عج، ۳۰۰متر پایین تر از ونک، بالاتر از پل همت، واقع در بن‌بست سیدالشهدا، ساختمان رهام، پلاک ۸ و واحد ۱
منبع
https://www.cancer.org/cancer/types/kidney-cancer/treating/surgery.html
https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/surgery-for-kidney-cancer
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-cancer/diagnosis-treatment/drc-20352669
https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/kidney-cancer/treatment/surgery/after-surgery
