سنگ مجاری ادراری : گیرکردن سنگ در مجرای ادرار

سنگ مجاری ادراری یکی از بیماری‌های رایج است که بسیاری از افراد، در طول زندگی خود درگیر آن می‌شوند. این سنگ‌ها معمولاً در کلیه تشکیل شده و ممکن است به‌مرورزمان به سمت مجاری ادراری حرکت کنند. در برخی موارد، گیرکردن سنگ در مجرای ادرار یا پیشابراه باعث ایجاد درد شدید و مشکلات جدی می‌شود.

روش‌های مختلفی برای دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری وجود دارد؛ از جمله روش‌های طبیعی و خانگی، مصرف داروها و درمان‌های پزشکی. بسته به اندازه و محل سنگ، ممکن است فرد بتواند آن را به طور طبیعی دفع کند یا نیاز به مداخلات پزشکی مانند لیتوتریپسی یعنی شکستن سنگ با امواج داشته باشد.

در ادامه این مقاله، به بررسی روش‌های طبیعی دفع سنگ کلیه و مثانه، نوشیدنی‌ها و رژیم‌های غذایی مؤثر، داروهای رایج برای آسان کردن دفع سنگ، روش‌های پزشکی پیشرفته برای شکستن سنگ، درمان‌های جراحی برای سنگ‌های بزرگ‌تر و گیرکردن سنگ در پیشابراه می‌پردازیم؛ همچنین، به نکاتی برای پیشگیری از تشکیل مجدد سنگ‌های ادراری اشاره خواهیم کرد تا از بروز مشکلات مشابه در آینده جلوگیری شود.

روش‌های طبیعی درمان برای گیرکردن سنگ در مجرای ادرار

دفع سنگ کلیه و مثانه با روش‌های طبیعی می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش درد و تسریع روند بهبودی باشد. وقتی سنگ کلیه به سمت مجاری ادراری حرکت می‌کند؛ ممکن است با گیرکردن سنگ در پیشابراه، مشکلاتی مانند درد شدید، انسداد جریان ادرار و التهاب به وجود آید. روش‌های طبیعی نه تنها به تسکین درد کمک می‌کنند، بلکه با افزایش جریان ادرار، به دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری نیز سرعت می‌دهند.

نوشیدن آب فراوان از اصلی‌ترین روش‌های طبیعی برای دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری است. آب به رقیق شدن ادرار و سریع‌تر شدن حرکت سنگ‌ها کمک می‌کند. نوشیدنی‌هایی مانند آب لیمو و سرکه سیب نیز به دلیل داشتن اسید سیتریک می‌توانند به حل شدن تدریجی سنگ‌ها و کاهش احتمال گیرکردن سنگ در مجرای ادرار کمک کنند.

فعالیت بدنی منظم نه تنها به دفع سریع‌تر سنگ‌های کلیوی و مثانه‌ای کمک می‌کند، بلکه با افزایش جریان خون، به بهبود عملکرد کلیه‌ها و کاهش خطر تشکیل مجدد سنگ نیز کمک می‌کند. ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری، بسیار مفید هستند.

نوشیدنی‌ها و رژیم غذایی مؤثر در دفع سنگ مجاری ادراری

نوشیدنی‌ها و رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در دفع سنگ مجاری ادراری و پیشگیری از تشکیل آن‌ها دارند. همان‌گونه که گفته شد، نوشیدن مقدار کافی مایعات، به‌ویژه آب، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای جلوگیری از گیرکردن سنگ در مجرای ادرار است.

آب مرکبات مانند آب لیمو و لایم نیز مفید است. سیترات موجود در این نوشیدنی‌ها به کلسیم، متصل می‌شود و مانع از تشکیل سنگ‌های کلسیمی می‌گردد. علاوه بر نوشیدنی‌ها، رژیم غذایی مناسب نیز تأثیر مهمی دارد. مصرف کافی کلسیم از منابع طبیعی مانند لبنیات و سبزیجات برگ‌دار، خطر تشکیل سنگ را کاهش می‌دهد، در حالی که محدود کردن مصرف پروتئین‌های حیوانی به کاهش دفع کلسیم از کلیه‌ها کمک می‌کند.

همچنین، کاهش مصرف نمک و غذاهای غنی از اگزالات مانند اسفناج، چای و شکلات می‌تواند احتمال تشکیل سنگ مجاری ادراری را کم کنند. آب گندم جوانه زده نیز به بهبود جریان ادرار و پاک‌سازی کلیه‌ها کمک می‌کند. این تغییرات غذایی و نوشیدنی‌های مفید می‌توانند به دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری کمک کرده و از بروز مشکلات ناشی از گیرکردن سنگ در پیشابراه جلوگیری کنند.

به دنبال اطلاعات بیشتری هستید؟ کلیک کنید و بدانید که چه غذاهایی برای سنگ کلیه خوب است و یک رژیم غذایی موثر برای خود داشته باشید.

داروهای رایج برای تسهیل دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری

در مواردی که سنگ کلیه کوچک است و می‌تواند بدون نیاز به جراحی عبور کند، پزشکان معمولاً داروهایی برای تسهیل دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری تجویز می‌کنند. این داروها به شل کردن عضلات حالب و پیشگیری از گیرکردن سنگ در مجرای ادرار کمک می‌کنند و فرایند عبور سنگ را سریع‌تر و کمتر دردناک می‌سازند.

یکی از داروهای رایج در این زمینه آلفا بلاکرها مانند تامسولوسین است؛ که عضلات حالب را شل کرده و به دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری کمک می‌کند. نیفدیپین نیز داروی دیگری است که با شل کردن عضلات، عبور سنگ‌ها را آسان‌تر می‌کند. پردنیسولون نیز در ترکیب با این داروها تجویز می‌شود تا التهاب کاهش یافته و سنگ‌ها بدون عوارض عبور کنند.

برای سنگ‌هایی که به دلیل افزایش اسیداوریک تشکیل می‌شوند، آلوپورینول تجویز می‌شود که سطح اسیداوریک خون را کاهش داده و از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری می‌کند. سیترات یکی دیگر از داروهایی است که با قلیایی کردن ادرار از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری می‌کند. برای افرادی که سنگ‌های سیستین دارند، پنیسیلامین ممکن است تجویز شود که این سنگ‌ها را حل می‌کند و از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری می‌کند.

با این داروها، پزشکان تلاش می‌کنند تا از گیرکردن سنگ در پیشابراه و مجرای ادرار جلوگیری کرده و فرایند دفع سنگ مجاری ادراری را برای افراد آسان‌تر کنند.

روش‌های پزشکی برای درمان گیرکردن سنگ در مجرای ادرار (لیتوتریپسی)

لیتوتریپسی یکی از روش‌های پزشکی مؤثر برای شکستن سنگ‌های کلیه، مثانه و حالب است که در مواردی که سنگ مجاری ادراری بزرگ است یا نمی‌تواند به طور طبیعی دفع شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از رایج‌ترین انواع لیتوتریپسی عبارت‌اند از:

1. لیتوتریپسی موج شوک خارج از بدن
2. لیتوتریپسی لیزری

این شیوه‌ها با کمک امواج شوک یا لیزر، سنگ‌ها را به قطعات کوچک‌تر می‌شکنند تا دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری آسان‌تر شود. در ادامه این بخش، هر یک از این روش‌های گفته شده را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم.

1. لیتوتریپسی موج شوک خارج از بدن

یکی از روش‌های رایج، لیتوتریپسی یا شاک ویو  خارج از بدن است. در این شیوه، امواج شوک از خارج بدن به سمت سنگ هدایت می‌شوند و آن را خرد می‌کنند. بیمار روی یک میز یا در یک وان آب قرار می‌گیرد و اشعه ایکس یا سونوگرافی برای هدایت امواج استفاده می‌شود. این روش معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و حدود یک ساعت طول می‌کشد.

2. لیتوتریپسی لیزری

نوع دیگری از این روش، لیتوتریپسی لیزری است که با استفاده از لیزر، سنگ‌ها خرد می‌شوند. این روش نسبت به شاک ویو  خارج از بدن، موفقیت بیشتری دارد و محدود به اندازه، محل یا سختی سنگ نیست، بنابراین برای درمان سنگ‌هایی که در مجرای ادرار یا پیشابراه گیر کرده‌اند، بسیار مؤثر است.

عمل جراحی برای درمان برای گیرکردن سنگ در پیشابراه

برای درمان سنگ‌های بزرگ مجاری ادراری که نمی‌توانند به طور طبیعی دفع شوند یا موجب مشکلاتی مانند گیرکردن سنگ در مجرای ادرار، انسداد یا درد شدید می‌شوند، جراحی ممکن است ضروری باشد. چندین روش جراحی برای درمان این نوع سنگ‌ها وجود دارد که بسته به اندازه و محل سنگ انتخاب می‌شوند؛ از جمله:

1. اورتروسکوپی
2. نفرولیتوتریپسی پوستی
3. سیستولیتولاپاکسی ترانس یورترال

در ادامه این بخش، هر یک از این روش‌های جراحی را برای شما بیشتر توضیح می‌دهیم تا با آنها آشنا شوید. این روش‌های جراحی دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری را برای بیماران آسان‌تر کرده و از گیرکردن سنگ در پیشابراه جلوگیری می‌کنند.

1. اورتروسکوپی

یکی از روش‌های رایج اورتروسکوپی است. در این عمل، یک تلسکوپ کوچک به نام یورتروسکوپ از طریق مجرای ادرار و مثانه عبور داده می‌شود تا به حالب و سنگ برسد. سنگ می‌تواند با استفاده از لیزر یا دستگاه سبد خرد شده و برداشته شود. این روش معمولاً برای سنگ‌های بزرگ‌تر از 10 میلی‌متر که در قسمت‌های میانی یا تحتانی حالب گیر کرده‌اند، به کار می‌رود.

منتظر چه هستید؟ کلیک کنید و همه چیز را درباره اورتروسکوپی بدانید تا برای درمان گیرکردن سنگ در مجرای ادرار خود بهترین تصمیم را بگیرید.

2. نفرولیتوتریپسی پوستی

روش دیگر نفرولیتوتریپسی پوستی است. این شیوه برای سنگ‌های کلیه بزرگ‌تر از 10 میلی‌متر استفاده می‌شود و در آن، از طریق یک برش کوچک در پشت، آندوسکوپ به کلیه وارد می‌شود تا سنگ با لیزر یا فورسپس خرد و برداشته شود.

3. سیستولیتولاپاکسی ترانس یورترال

سیستولیتولاپاکسی ترانس یورترال نیز روشی است که برای درمان سنگ‌های مثانه به کار می‌رود. در این روش، سیستوسکوپ به مثانه وارد شده و سنگ‌ها با استفاده از لیزر یا امواج اولتراسوند خرد و شسته می‌شوند.

پیشگیری از تشکیل مجد دسنگ مجاری ادراری: نکات و توصیه‌ها

برای جلوگیری از بازگشت سنگ کلیه، می‌توانید این نکات را امتحان کنید:

1. نوشیدن مایعات بیشتر
2. محدود کردن سدیم
3. محدود کردن پروتئین حیوانی
4. مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات
5. نظارت بر مصرف اگزالات
6. محدود کردن نوشیدنی‌های شیرین

برای پیشگیری از سنگ مجاری ادراری، نوشیدن حداقل 2 لیتر مایعات روزانه ضروری است و آب بهترین گزینه محسوب می‌شود؛ همچنین، مصرف نمک را محدود کنید  و پروتئین‌های گیاهی را جایگزین پروتئین حیوانی کنید.

مصرف میوه‌ها و سبزیجات به دلیل وجود سیترات می‌تواند از تشکیل سنگ‌ها جلوگیری کند. از غذاهای غنی از اگزالات مثل اسفناج و آجیل و نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید تا خطر گیرکردن سنگ در مجرای ادرار کاهش یابد.

دفع سریع سنگ مجاری ادراری

سنگ مجاری ادراری می‌تواند مشکلات جدی از جمله درد شدید و گیرکردن سنگ در مجرای ادرار یا پیشابراه ایجاد کند. روش‌های مختلفی برای دفع سنگ کلیه در مجاری ادراری، از جمله راهکارهای طبیعی و خانگی، داروهای تسهیل‌کننده و روش‌های پزشکی مانند لیتوتریپسی و جراحی وجود دارد.

برای پیشگیری از تشکیل مجدد این سنگ‌ها، نوشیدن مایعات کافی، محدود کردن مصرف نمک و پروتئین حیوانی و مصرف میوه‌ها و سبزیجات بسیار مهم است. این اقدامات می‌توانند خطر گیرکردن سنگ در پیشابراه را کاهش داده و سلامت مجاری ادراری را حفظ کنند.

چنانچه تجربه‌ای در رابطه با گیرکردن سنگ در پیشابراه یا سنگ مجاری ادراری دارید، می‌توانید دیدگاه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید تا بیماران دیگر نیز از تجربیات شما استفاده کنند؛ همچنین اگر سؤالی در رابطه با گیرکردن سنگ در مجرای ادرار دارید، می‌توانید پرسش خود را در قسمت کامنت‌ها مطرح کنید تا شما را راهنمایی کنیم.

منابع:

https://www.kidney.org/kidney-topics/kidney-stone-diet-plan-and-prevention

https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000135.htm#:~:text=Fluids&text=Drinking%20a%20lot%20of%20fluid,you%20are%20not%20drinking%20enough.

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-stones/diagnosis-treatment/drc-20355759#:~:text=Medical%20therapy.,dutasteride%20and%20tamsulosin%20(Jalyn).

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15604-kidney-stones

https://www.nhs.uk/conditions/bladder-stones/treatment/#:~:text=A%20transurethral%20cystolitholapaxy%20is%20the,of%20injury%20to%20the%20bladder.

https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/lithotripsy#:~:text=Urethroscopy%20or%20ureteroscopy.,to%20directly%20access%20the%20stone.