این موضوع که بسیاری از افراد تصور می‌کنند یک بیضه بزرگتر دارند بسیار شایع است. در حقیقت طبق مطالعه‌ای در مورد عدم تقارن دستگاه تناسلی در مردان، بیضه راست معمولاً تا حدی بزرگتر از چپ است.
به نظر می‌رسد در مردان بیضه سمت راست سریع‌تر از سمت چپ رشد می‌کند. علاوه بر این، رشد بیضه سمت راست در جنین در رحم شروع می‌شود. برای زنان این پدیده برعکس است، تخمدان‌ها ابتدا در سمت چپ رشد می‌کنند.
نه تنها داشتن یک بیضه که کمی بزرگتر از دیگری باشد، امری عادی است بلکه یک بیضه کمی پایین‌تر از دیگری آویزان شود نیز امری عادی است.
اما همیشه بزرگ بودن یک بیضه از دیگری طبیعی نیست و مهم است که تفاوت بین اندازه نامتقارن نرمال و آنچه ممکن است چیز جدی‌تری باشد را بدانید.
آناتومی
قبل از اینکه فرد بتواند مشکلات بیضه را بررسی کند، مهم است که در مورد ساختار و عملکرد طبیعی آن‌ها بیاموزد:
- بیضه یک غده بیضی شکل کوچک است. بیضه اسپرم و هورمون‌های جنسی مردانه (تستوسترون) تولید می‌کند.
- کیسه بیضه کیسه‌ای است که بیضه‌ها را احاطه کرده است. کیسه بیضه در خارج از بدن قرار دارد زیرا اسپرم برای تولید نیاز به دمای بدن کمتر از حد نرمال دارد.
- اپیدیدیم زنجیره‌ای از ساختارهای لوله مانند کوچک است که در پشت بیضه‌ها قرار دارد. عملکرد آن جمع‌آوری، بلوغ و ذخیره اسپرم تولید شده در بیضه‌ها است. اپیدیدیم با وازدفرنس پیوند می‌یابد که یک ساختار لوله مانند بزرگتر است که اسپرم را هنگام انزال از بدن خارج می‌کند.
علت هم اندازه نبودن بیضه‌ها
در اینجا نگاهی می‌اندازیم به دلایلی که ممکن است خیلی زیاد شبیه هم نباشد.
ارکیت
ارکیت التهاب بیضه است که اغلب توسط ویروس اوریون ایجاد می‌شود. در صورت مشاهده هر گونه درد مراجعه به پزشک مهم است، زیرا ارکیت می‌تواند به بیضه آسیب برساند.
علائمی که باید مراقب آن‌ها باشید عبارتند از:
- کیسه بیضه نرم یا متورم
- انزال دردناک
- منی خونین
- بزرگ‌شدن پروستات
- تب
- غدد لنفاوی متورم در کشاله ران
- ترشحات غیر طبیعی
چگونه درمان می‌شود: اگر ارکیت (التهاب بیضه) توسط STI (عفونت منتقله از راه مقاربتی) ایجاد شود، پزشک ممکن است سفتریاکسون (روسفین) و آزیترومایسین (Zithromax) را برای هدف قرار دادن عفونت تجویز کند. درد و تورم را می‌توان با یخ (یا یک بسته نخود فرنگی منجمد) و ایبوپروفن (Advil) کنترل کرد.
اپیدیدیمیت
اگرچه این می‌توانست یک نام بزرگ برای یک دایناسور باشد اما اپیدیدیمیت نوعی بیماریست که باعث می‌شود مجرای اپیدیدیم پشت بیضه‌ها ملتهب شود. این می‌تواند نشانه‌ای از کلامیدیا، یک عفونت منتقله از راه مقاربتی (STI) باشد.
علائم دیگری که باید مراقب آن‌ها باشید عبارتند از:
- بیضه ملتهب
- ترشح آلت تناسلی مرد
- درد هنگام ادرار کردن
چگونه درمان می‌شود: آنتی بیوتیک‌هایی مانند سفتریاکسون (روسفین) یا داکسی سایکلین (اوراسیا) معمولاً در طی 48 تا 72 ساعت علائم را کاهش می‌دهند.
هیدروسل
هیدروسل کیسه‌ای پر از مایعات بدون درد است که در بدن شما شکل می‌گیرد. تجمع مایعات معمولاً بی‌خطر تلقی می‌شود اما گاهی اوقات نشان دهنده التهاب است. اگرچه بعید است خطری ایجاد کند، اما بهتر است به دکتر خود مراجعه کنید تا سایر عللل را درمان کند.
نحوه درمان: هیدروسل‌ها معمولاً طی چند ماه خود به خود از بین می‌روند.
کیست اپیدیدیم
این یک توده بی‌ضرر در اپیدیدیم است که ناشی از مایعات اضافی است. کیست مانند یک توده صاف و محکم در بیضه یا بالای بیضه احساس می‌شود. آن‌ها معمولاً بی‌خطر و بدون درد هستند.
چگونه درمان می‌شود: آن‌ها خود به خود از بین می‌روند، بنابراین درمان معمولاً لازم نیست. اگر کیست باعث ناراحتی شود می‌توان با جراحی آن را از بین برد.
پیچش بیضه
بله، بیضه‌های پیچ خورده یک مشکل است. وقتی بیضه می‌چرخد، طناب اسپرماتیک پیچ خورده رخ می‌دهد. طناب پیچ خورده می‌تواند جریان خون به بیضه را متوقف کند. بنابراین اگر به موقع درمان نشود، ممکن است لازم باشد بیضه خارج شود.
در صورت مشاهده درد مداوم به دنبال آسیب دیدگی یا احساس درد ناگهانی که می‌آید و می‌رود، با پزشک خود تماس بگیرید.
چگونه درمان می‌شود: دکتر ممکن است بیضه را از بین ببرد. برای جلوگیری از تکرار مجدد، معمولاً به جراحی نیاز است.
واریکوسل
رگ‌های بزرگ شده در کیسه بیضه معروف به واریکوسل معمولاً بی‌خطر هستند و نیازی به درمان ندارند. اما ممکن است منجر به کاهش تعداد و کیفیت اسپرم شود و حتی ممکن است منجر به ناباروری شود. آن‌ها همچنین می‌توانند بیضه‌ها را کوچک کنند.
علائم دیگر عبارتند از:
- درد کسل کننده و مکرر در کیسه بیضه
- کیسه بیضه متورم
- توده در یک بیضه
- رگ‌های بزرگ و پیچ خورده در کیسه بیضه که اغلب شبیه رگ‌های واریسی هستند.
سرطان بیضه
سرطان بیضه نادر است و از هر 250 پسر 1 نفر مبتلا به سرطان بیضه است. اگر در اطراف بیضه خود توده یا رشد جدیدی مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. سرطان بیضه معمولاً در مردان 15 تا 35 ساله تشخیص داده می‌شود، اما در هر سنی ممکن است خود را نشان دهد. این یکی از سرطان‌های قابل درمان است.
عوامل خطر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی
- تبار قفقازی
- تکامل غیر طبیعی بیضه
- داشتن بیضه نزول نکرده
چگونه درمان می‌شود: درمان بسته به بیمار متفاوت است. گاهی اوقات پزشک برداشتن بیضه را توصیه می‌کند. شیمی درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی برای مقابله با سلول‌های سرطانی ممکن است استفاده شود.
علائم مهم
درد، قرمزی یا تورم در بیضه‌ها از علائم احتمالی عدم تقارن غیر طبیعی اندازه است. اگر یک بیضه شکلی متفاوت از دیگری داشته باشد ممکن است یک علامت هشدار دهنده دیگر باشد. اگر به هر دو مسئله برخوردید، با دکتر خود قرار ملاقات بگذارید.
اگر مشاهده کردید که یک بیضه بزرگتر از دیگری است و درد در هر یک از بیضه‌ها را احساس می‌کنید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید
دانستن آناتومی طبیعی بیضه‌ها و سایر قسمت‌های دستگاه تولید مثل مردان در خودآزمایی مهم است. آشنایی با شکل طبیعی، شکل ظاهری بیضه به فرد کمک می کند تا هنگام تغییر متوجه شود.
نکات کلی در مورد آناتومی طبیعی بیضه‌ها:
- هر بیضه باید مانند یک تخمک سفت و صاف باشد.
- طول بیضه بزرگسالان باید تقریباً 2 تا 3 اینچ و عرض 1 اینچ باشد.
- طبیعی است که یک بیضه کمی بزرگتر از دیگری باشد و یکی کمی زیر دیگری آویزان شود.
- هنگام بررسی آرام بیضه ها، نباید هیچ درد و ناراحتی داشته باشید.
خودآزمایی
خودآزمایی بیضه‌ها باید ماهانه انجام شود. مراحل خودآزمایی بیضه شامل موارد زیر است:
- زمان مناسب برای خودازمایی پس از دوش گرفتن است.
- اگر به روند انجام کار کمک می‌کند، جلوی آینه بایستید.
- هر بیضه را یکی پس از دیگری جداگانه معاینه کنید.
- با استفاده از انگشتان و انگشتان شست هر دو دست، بیضه را به آرامی بغلتانید. توده‌ها، برجستگی‌ها یا هر قسمت دردناک را بررسی کنید.
- زیر و پشت اسکروتوم لمس کنید. باید مانند دسته‌ای از لوله‌های محکم پیچ خورده باشد.
- بیضه دیگر را معاینه کنید.
این معاینه نباید به هیچ یافته غیرمعمولی منجر شود، مانند:
- درد
- توده‌ها
- تورم
- تغییر در اندازه یا شکل (از آخرین خودآزمایی)
- تغییر در احساس یا سازگاری (از آخرین خودآزمایی)
نتیجه‌گیری
داشتن یک بیضه که کمی بزرگتر از دیگری باشد کاملاً طبیعی است. با این حال تورم، درد، قرمزی و توده طبیعی نیست.
توجه به این نکته مهم است که سرطان بیضه نادر است و در صورت مشاهده یک توده، درد یا سایر ناهنجاری‌ها، به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید، اما نیازی به وحشت نیست. علائم بیش از حد احتمالاً نتیجه یک بیماری کمتر جدی است.
