درمان جراحی و غیر جراحی پروستات با لیزر

امروزه لیزر جای خود را به عنوان یک روش درمانی در حوزه درمان بیماری‌های مختلف باز کرده است. لیزر یک شعاع تابش تک نور است که از مواد مختلف با مکانیزم‌های نوین علمی تهیه می‌شود. در رشته اورولوژی نیز برای درمان بیماری های مختلفی استفاده میشود که مزایا و معایب خود را به همراه دارد.

حوزه‌های درمانی لیزر در بیماری‌های پروستات

لیزر درمانی برای درمان بزرگی پروستات

امروزه چند روش لیزری برای درمان بزرگی غده پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرند. در لیزر درمانی از یک پرتوی لیزر برای برداشتن بخشی از پروستات که موجب انسداد مجرای ادرار شده است استفاده می‌شود. این روش تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی انجام می‌شود. بیشتر مردانی که دچار بزرگی خوش‌خیم پروستات هستند می‌توانند همان روز عمل یا روز بعد بیمارستان را ترک کنند.

با اینکه چندین روش لیزری مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما بطور کلی همگی موجب خشکاندن (تخریب لیزری) یا تبخیر (تبخیر لیزری) بافت لیزر می‌شوند.

• با بهبود بافت خشکیده، این بافت منقبض می‌شود و بخش مرده جدا می‌گردد و در نتیجه انسداد کاهش پیدا می‌کند. این فرایند ممکن است چند روز بطول بیانجامد.
• در اثر تبخیر، بلافاصله یک کانال باز می‌شود و امکان جریان آزاد ادرار را فراهم می‌کند.

مقایسه روش‌های لیزری با عمل تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (TURP)

• درمان‌های لیزری تقریباً مانند روش TURP موجب برطرف شدن علائم می‌گردند.
• درمان‌های لیزری مانند روش TURP موجب بهبود کیفیت زندگی می‌شوند.
• در مقایسه با مردانی که روش TURP را انجام می‌دهند، افرادی که از لیزر درمانی استفاده می‌کنند کمتر نیاز به بستری در بیمارستان خواهند داشت.
• مردانی که درمان با لیزر را انجام می‌دهند در مقایسه با افرادی که با TURP درمان می‌شوند، اغلب نیاز به یک جلسه‌ی درمانی دیگر خواهند داشت.

نکات دیگری در مورد لیزر درمانی

• برخی مردان ممکن است لیزر درمانی را به دلیل نیاز به اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان، مدت زمان کمتر استفاده از کاتتر یا سوند ادراری و خطر کمتر عوارض جانبی برمی‌گزینند. اما درد در حین دفع ادرار پس از جراحی با لیزر برای مدت بیشتری ماندگار است.
• درمان‌های لیزری جدیدتر از سایر روش‌های درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات می‌باشند، بنابراین شواهد زیادی از نتایج طولانی‌مدت آنها در دسترس نیست. مردانی که لیزر درمانی را برای درمان بزرگی پروستات خود انجام می‌دهند به احتمال زیاد نیاز به یک درمان اضافه در مقایسه با افرادی که روش‌های درمانی قدیمی‌تر مانند تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار را انجام داده‌اند، خواهند داشت.

درمان با لیزر برای سرطان پروستات

با اینکه ممکن است در مان سرطان پروستات با لیزر امری دور از انتظار به نظر برسد، اما تکنیک مورد استفاده در این روش در واقع به مدت چندین سال و برای انواع مختلفی از سرطان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

این روش درمان فتودینامیک نامیده می‌شود و با ترکیب داروهای حساس به نور و لیزر عمل می‌کند. تاباندن نور لیزر به روی نواحی از بافت که حاوی دارو است موجب یک واکنش شیمیایی می‌شود و سلول‌های مجاور را می‌کشد.

مکانیزم درمان

نتایج بررسی‌ها نشان داده است که یک دارو که بطور موفقیت‌‌آمیزی با نور لیزر فعال شود، می‌تواند سرطان پروستات اولیه را بدون عوارض جانبی که اغلب همراه با جراحی رخ می‌دهند،‌ درمان کند.

روش جدیدی که درمان فتودینامیک عروقی هدفمند (VTP) نامیده می‌شود شامل تزریق یک داروی حساس به نور به جریان خون است. سپس این دارو توسط پالس‌های لیزری عبوری از فیبرهای نوری قرار داده شده در پروستات فعال می‌شود. از آنجایی که روش VTP تنها بر تومورهای پروستات اثر می‌گذارد، موجب مشکلات طولانی مدت اختلال نعوظ و بی‌اختیاری ادرار که اغلب در اثر جراحی رادیکال یا پرتودرمانی مشاهده می‌شوند، نمی‌گردد.

این نتایج برای مردانی که مبتلا به سرطان پروستات موضعی اولیه هستند خبر بسیار خوبی است، و درمانی ارائه می‌کنند که سرطان را بدون برداشتن یا از بین بردن پروستات برطرف می‌کند.این درمان قطعاً یک جهش روبه‌جلو برای درمان سرطان پروستات است که پیش‌تر به مدت چندین دهه برای درمان سرطان‌های سخت مانند سرطان سینه مورد بررسی قرار می‌گرفته است.

امروزه در سرطان پروستات همچنان کل پروستات برداشته می‌شود و یا تحت تابش قرار می‌گیرد، بنابراین موفقیت این درمان محافظت‌کننده از بافت در واقع خبر خوشی است. در حال حاضر مردان مبتلا به سرطان پروستات موضعی کم‌خطر تحت مراقبت فعال قرار می‌گیرند، که به معنی نظارت بر بیماری اما عدم انجام درمان است مگر اینکه شدیدتر شود.

روش‌های جدید معمولاً مرتبط با یک منحنی یادگیری می‌باشند، اما عدم وجود عوارض جانبی در آزمایش‌ها نشان می‌دهد که افزایش مقیاس پروتکل درمانی امری بی‌خطر، موثر و نسبتاً آسان است. پزشکان انتظار دارند که این درمان در آینده بسیار دقیق‌تر باشد. در حال حاضر می‌توان با استفاده از اسکن‌های ام آر آی و بیوپسی‌های هدفمند بر علائم التهاب پروستات سرطانی متمرکز شد و در نتیجه امکان اجرای یک روش دقیق‌تر برای تشخیص و درمان فراهم می‌گردد. این بدین معنی است که می‌توان به دقت مردانی را که می‌توانند از روش VTP بهره‌مند شود شناسایی کرده و درمان را بصورت دقیق بر روی تومور اعمال کرد. با استفاده از چنین روشی، می‌توان نسبت به آزمایش‌ها به نرخ بهبودی بسیار بالاتری دست پیدا کرد و تقریباً تمام سرطان‌های پروستات موضعی کم‌خطر را درمان کرد.

جراحی پروستات با لیزر

جراحی پروستات با لیزر برای برطرف کردن علائم ادراری متوسط تا شدید ناشی از بزرگی پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طول جراحی پروستات با لیزر، پزشک یک اسکوپ را از طریق نوک آلت تناسی وارد مجرایی که ادرار را از مثانه انتقال می‌دهد می‌کند. پروستات در اطراف مجرای ادرار واقع شده است. لیزری که از میان اسکوپ عبور داده می‌شود حامل انرژی است که بافت اضافه‌ای که از جریان ادرار جلوگیری کرده است را منقبض می‌کند یا از بین می‌برد. در لیزر از نور متمرکز برای تولید حرارت دقیق و شدید استفاده می‌شود.

دلیل استفاده از جراحی با لیزر

جراحی پروستات با لیزر به کاهش علائم ادراری ناشی از بزرگی خوش‌خیم پروستات از جمله موارد زیر کمک می‌کند:

• نیاز مکرر و فوری به دفع ادرار
• مشکل در شروع ادرار
• ادرار آهسته (طولانی مدت)
• افزایش تعداد دفعات ادرار در شب
• ادرار منقطع
• احساس عدم تخلیه کامل مثانه
• عفونت مجرای ادرار

جراحی با لیزر همچنین ممکن است برای درمان یا پیشگیری از عوارض ناشی از انسداد جریان ادرار انجام شود از جمله:

• عفونت‌های مکرر مجرای ادرار
• آسیب کلیوی یا مثانه
• عدم توانایی کنترل ادرار یا عدم تونایی برای دفع ادرار
• سنگ مثانه
• خون در ادرار