هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) یک عارضه است که با افزایش سن شیوع آن افزایش می یابد. علت بزرگ شدن پروستات بخاطر همین مسئله است. پروستات غده کوچکی است که به تولید مایع منی در مردان کمک می‌کند.
این اندام درست در زیر مثانه یافت می‌شود؛ و اغلب با افزایش سن بزرگ تر می‌شود. بزرگ شدن پروستات می‌تواند علائمی ایجاد کند که ممکن است شما را آزار دهد این علائم شامل مسدود کردن جریان ادرار از مثانه بوده و بزرگ شدن پروستات می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در مثانه، مجاری ادرار یا کلیه فرد شود.
بسیاری از روش های درمانی می‌توانند به درمان بزرگ شدن پروستات مانند عمل پروستات کمک کنند. این روش های درمانی شامل درمان دارویی، جراحی و آلفابلاکر می‌باشد. مشورت با پزشک معالج می‌تواند به شما در انتخاب درمان کمک کند. گزینه مناسب به مواردی مانند علائم ایجاد شده، اندازه بزرگ شدن پروستات و وقوع سایر بیماری ها که ممکن است فرد داشته باشد، بستگی دارد.
علائم بزرگ شدن پروستات
علائم رایج بزرگ شدن پروستات (BPH) شامل موارد زیر می‌باشد: نیاز مکرر یا فوری به دفع ادرار که به آن تکرر ادرار نیز می‌گویند.
- دفع ادرار زیاد در شب.
- مشکل در شروع دفع ادرار
- جریان ضعیف ادرار، یا جریانی که متوقف شده و دوباره شروع می‌شود(قطع و وصل شدن ادرار).
- ادرار به صورت قطره قطره در انتهای ادرار.
- عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه
علائم کمتر رایج بزرگ شدن پروستات (BPH) شامل موارد زیر می‌باشد:
- بروز عفونت در مجاری ادراری.
- عدم توانایی در دفع ادرار کردن
- وجود خون در ادرار.
علائم بزرگ شدن پروستات (BPH) به تدریج بدتر می‌شود؛ اما گاهی اوقات آن ها ثابت می‌مانند یا حتی با گذشت زمان بهبود می‌یابند. میزان بزرگ شدن پروستات همیشه میزان جدی بودن علائم را تعیین نمی‌کند.
برخی از افرادی که پروستات آن‌ها کمی بزرگ شده، ممکن است علائم عمده‌ای داشته باشند. سایر افرادی که پروستات بسیار بزرگ دارند، ممکن است مشکلات جزئی داشته باشند؛ و برخی از افراد مبتلا به بزرگی پروستات هیچ علامتی ندارند.
مطالعه بیشتر : برای دریافت اطلاعات بیشتر از قرص پرازوسین پروستات ، کلیک کنید .
علت بزرگ شدن پروستات چیست؟
غده پروستات در زیر مثانه قرار دارد. لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج از آلت تناسلی منتقل می‌کند، مجرای ادرار نامیده می‌شود. این لوله از مرکز پروستات عبور می‌کند. هنگامی که پروستات بزرگ‌تر می‌شود، شروع به مسدود کردن جریان ادرار می‌کند.
پروستات غده‌ای است که به طور معمول در طول زندگی به رشد خود ادامه می‌دهد. این رشد اغلب پروستات را به‌اندازه ای بزرگ می‌کند که علائمی ایجاد کند یا جریان ادرار را مسدود کند.
مشخص نیست که علت بزرگ‌تر شدن پروستات چیست. ممکن است علت بزرگ‌تر شدن پروستات به دلیل تغییرات در تعادل هورمون های جنسی با افزایش سن باشد؛ اما دیگر علت بزرگ شدن پروستات چیست؟ ابتلای افراد به برخی از بیماری ها، می‌توانند منجر به علائمی شوند که شبیه به علائم بزرگ شدن پروستات هستند. این بیماری ها که می‌توانند علت بزرگ شدن پروستات باشند، شامل موارد زیر می‌باشد:
- بروز عفونت در مجاری ادراری.
- التهاب پروستات.
- تنگ شدن مجرای ادرار یعنی لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند.
- بروز زخم در گردن مثانه به دلیل جراحی گذشته.
- سنگ مثانه یا کلیه.
- بروز مشکلات مربوط به اعصابی که مثانه را کنترل می‌کنند.
- ابتلا به سرطان پروستات یا مثانه.
برخی از داروها نیز ممکن است علت بزرگ شدن پروستات و مصرف آن ها منجر به علائمی شوند که به نظر می‌رسد مانند علائم ناشی از بزرگ شدن پروستات باشد. این داروها که علت بزرگ شدن پروستات هستند شامل موارد زیر می‌باشند:
- دارو های تسکین دهنده قوی درد به نام دارو های اپیوئیدی که می‌تواند علت بزرگ شدن پروستات باشد.
- از دیگر دلایل بزرگ شدن پروستات دارو های مورد استفاده در درمان سرما خوردگی و آلرژی می‌باشند.
- داروهای قدیمی برای درمان افسردگی به نام دارو های ضد افسردگی سه حلقه‌ای می تواند علت بزرگ شدن پروستات باشد.
چه زمانی باید به پزشک معالج مراجعه کرد؟
با پزشک معالج خود در مورد علائم و علت بزرگ شدن پروستات خود مشورت کنید، حتی اگر بزرگ شدن پروستات شما را آزار ندهد و علائمی ایجاد نکند. مهم است که دریابید آیا دلایل بزرگ شدن پروستات قابل درمان و کنترل هستند یا خیر.
بدون درمان، خطر انسداد خطرناک دستگاه ادراری یا عود علت بزرگ شدن پروستات می‌تواند افزایش یابد. اگر نمی‌توانید ادرار کنید، باید فوراً از پزشک کمک بگیرید یا به بیمارستان مراجعه نمایید.
عوامل خطر در بزرگ شدن پروستات
عواملی که می‌توانند از دلایل بزرگ شدن پروستات باشند و خطر ابتلا به آن را افزایش دهد شامل موارد زیر می‌باشد:
-
سالخوردگی
بزرگ شدن غده پروستات به ندرت قبل از 40 سالگی علائم ایجاد می‌کند. پس از آن، احتمال بزرگ شدن پروستات و علائم مرتبط با آن شروع به افزایش می‌کند. از این رو سالخوردگی از دلایل بزرگ شدن پروستات می‌باشند.
-
سابقه خانوادگی
داشتن یکی از خویشاوندان خونی مبتلا به مشکلات پروستات باعث می‌شود احتمال بروز مشکل در پروستات شما افزایش یابد.
-
دیابت و بیماری قلبی
مطالعات نشان می‌دهد که دیابت می‌تواند خطر بزرگ شدن پروستات (BPH) را افزایش داده و خود علت بزرگ شدن پروستات باشند؛ بنابراین ممکن است بیماری قلبی و عروقی مانند دیابت از دلایل بزرگ شدن پروستات باشد.
-
سبک زندگی
چاقی خطر ابتلا به بزرگ شدن پروستات (BPH) را افزایش می‌دهد. در مقابل بالا بردن فعالیت های بدنی و انجام ورزش می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بزرگ شدن پروستات (BPH) کمک کند.
روش های تشخیص بزرگ شدن پروستات
برای این امر در ابتدا پزشک معالج شما سوالاتی در مورد سابقه ابتلای شما به بیماری های مختلف که می‌توانند از دلایل بزرگ شدن پروستات باشد خواهد پرسید. یک معاینه دیجیتالی رکتوم نیز برای احساس غده پروستات انجام می‌شود. سایر آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ارزیابی سرعت جریان ادرار
- آزمایش ادرار باقیمانده پس از تخلیه ادرار برای مشاهده مقدار ادرار پس از دفع ادرار در مثانه شما
- مطالعات جریان فشار برای اندازه‌گیری فشار در مثانه هنگام ادرار کردن
- آزمایش ادرار برای بررسی خون یا عفونت
- کشت ادرار برای بررسی عفونت
- آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) برای غربالگری سرطان پروستات
- سیستوسکوپی
- آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین برای بررسی کاهش عملکرد کلیه
- ممکن است از شما خواسته شود که فرمی را برای ارزیابی میزان بد بودن علائم و تأثیر آن‌ها بر زندگی روزمره خود پر کنید. پزشک معالج شما می‌تواند از این امتیاز برای قضاوت در مورد بدتر شدن شرایط شما در طول زمان استفاده کند.
درمان بزرگ شدن پروستات
درمانی که برای رفع علت بزرگ شدن پروستات یا کاهش علائم آن انتخاب می‌کنید بر اساس شدت علائم و میزان ناراحتی خواهد بود. پزشک معالج شما برای این امر سایر بیماری ها شما را نیز در نظر می‌گیرد. گزینه های درمانی شامل «انتظار و ارزیابی هوشیارانه»، تغییر شیوه زندگی، درمان شامل جراحی یا داروهای آلفابلاکر است.
مطالعه بیشتر : برای اینکه از مشکلات پروستات، بیشتر بدانید ، کلیک کنید .
مراقبت و ارزیابی بزرگ شدن پروستات
اگر بالای 60 سال دارید، احتمال بروز علائم در شما بیشتر است. اما بسیاری از مردان مبتلا به بزرگی پروستات فقط علائم جزئی دارند. مراحل مراقبت از خود اغلب برای ایجاد احساس بهتر کافی هستند.
اگر بزرگ شدن پروستات دارید، باید یک ارزیابی سالانه برای نظارت بر علائم بزرگ شدن پروستات خود داشته باشید و ببینید آیا نیاز به تغییر در درمان دارید یا خیر. همچنین برای کنترل علائم خفیف بزرگ شدن پروستات:
- زمانی که برای اولین بار هوس کردید ادرار کنید. همچنین بر اساس برنامه زمان بندی شده به دستشویی بروید، حتی اگر نیازی به ادرار کردن ندارید.
- از نوشیدن (زیاد) الکل و کافئین بخصوص بعد از شام خودداری کنید.
- در یک زمان کوتاه مایعات زیادی ننوشید. نوشیدن مایعات را در طول روز انجام دهید. از نوشیدن مایعات تا 2 ساعت قبل از خواب خودداری کنید.
- سعی کنید از داروهای سرماخوردگی و سینوزیت که حاوی داروهای ضداحتقان یا آنتی هیستامین هستند، بدون نسخه استفاده نکنید. این داروها می‌توانند علائم بزرگ شدن پروستات را افزایش دهند.
- گرم بمانید و به طور منظم ورزش کنید. هوای سرد و عدم فعالیت بدنی ممکن است علائم بزرگ شدن پروستات را بدتر کند یا علت بزرگ شدن پروستات باشد.
- استرس را کاهش دهید. عصبی بودن و تنش می‌تواند منجر به تکرر ادرار شده یا از دلایل بزرگ شدن پروستات باشند.
1 – درمان دارویی
فیناستراید و دوتاستراید سطح هورمون‌های تولید شده توسط پروستات را کاهش می‌دهند. این داروها همچنین اندازه غده را کاهش می‌دهند، سرعت جریان ادرار را افزایش می‌دهند و علائم بزرگ شدن پروستات را کاهش می‌دهند.
ممکن است لازم باشد این داروها را به مدت 3 تا 6 ماه قبل از اینکه متوجه بهبود علائم شوید، مصرف کنید. عوارض جانبی دریافت این داروها احتمالا شامل کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی است.
ممکن است برای درمان پروستاتیت مزمن (التهاب پروستات) که ممکن است با بزرگ شدن پروستات رخ دهد، آنتی بیوتیک تجویز شود. علائم بزرگ شدن پروستات ممکن است در برخی از مردان پس از دریافت یک دوره آنتی بیوتیک بهبود یابد.
2 – دریافت دارو های آلفا بلاکر
دریافت این گروه از داروها موجب شل شدن ماهیچه در ناحیه پروستات و گردن مثانه شده و موجب بهبود جریان ادرار می‌شوند. داروهای آلفا بلاکر شامل گروه های مختلفی از پرازوسین، ایندورامین، تامسولوسین، آلفوزوسین، دوکسازوسین تا ترازوسین می‌باشند.
روش درمانی این دارو ها مانند هم می‌باشد ولی برخی از این داروها موجب بروز عوارض جانبی شدید تری در فرد دریافت کننده می‌شوند. در بیشتر موارد علائم عارضه بزرگ شدن پروستات با مصرف این دارو ها بهبود پیدا می‌کنند.
زمان بهبودی علائم با دریافت این داروها در هر فردی متفاوت است. در بیشتر مواقع از چند روز ایجاد می‌شود ولی تأثیر کامل داروها به شش هفته زمان نیاز دارد. عوارض جانبی رایج مواردی خواب آلودگی خفیف، سردرد و سرگیجه می‌باشند. قبل از دریافت داروهای آلفا بلاکر، مطالعه کامل عوارض جانبی در بروشور دارو توصیه می‌شود.
3 – عمل جراحی
جراحی پروستات ممکن است در موارد زیر توصیه شود:
- بی اختیاری ادرار
- وجود مکرر خون در ادرار
- ناتوانی در تخلیه کامل مثانه (احتباس ادرار)
- بروز مکرر عفونت‌های دستگاه ادراری
- کاهش عملکرد کلیه
- تشکیل سنگ مثانه
- علائم آزاردهنده و عدم پاسخ به داروها
انتخاب اینکه کدام روش جراحی توصیه می‌شود اغلب بر اساس شدت علائم و اندازه و شکل غده پروستات شما است. اکثر مردانی که جراحی پروستات انجام می‌دهند، در میزان جریان ادرار و علائم بهبود یافته‌اند.
برداشتن پروستات از طریق مجرای ادرار (TURP)
این روش رایج ترین و اثبات شده ترین درمان جراحی برای بزرگ شدن پروستات است. TURP با قرار دادن یک اسکوپ از طریق آلت تناسلی و برداشتن قطعه قطعه پروستات انجام می‌شود.
-
پروستاتکتومی ساده
این روشی برای برداشتن قسمت داخلی غده پروستات است. از طریق یک برش جراحی در قسمت پایین شکم شما انجام می‌شود. این درمان اغلب برای مردانی انجام می‌شود که غده پروستات بسیار بزرگی دارند.
-
سایر روش های کم تهاجمی
در این روش ها از گرما یا لیزر برای تخریب بافت پروستات استفاده می‌کنند.
برای انجام درمان بزرگ شدن پروستات و رفع علت بزرگ شدن پروستات می‌توان از تجارب درمانی بیماران قبلی بهره گرفت. همچنین در این زمینه می‌توان از تجارب جناب آقای دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری مردان با سابقه بیش از 15 سال جراحی موفق در این زمینه کمک گرفت.
مطالعه بییشتر : برای اطلاع از اینکه عمل پروستات چند روز بستری دارد ، کلیک کنید.
دکتر فـرشاد نامداری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و حائز رتبه دوم بورد کشوری تخصصی اورولوژی می‌باشد. ایشان دانش آموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران می‌باشند. با بهره گیری از دانش و تجربه ایشان می‌توان به خوبی از درمان بزرگ شدن پروستات اطمینان حاصل کرد.
سوالات متداول
1 – علت بزرگ شدن پروستات چیست؟
در بدن مردان هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) و مقدار کمی هورمون جنسی زنانه (استروژن) تولید می‌شود. با افزایش سن مقدار تستوسترون فعال در خون کاهش پیدا می‌کند و مقدار بیشتری استروژن در خون باقی می‌ماند. مطالعات نشان می‌دهند که مقدار بیشتر استروژن در پروستات، فعالیت موادی که سبب رشد سلول های پروستات می‌شوند را افزایش می‌دهد.
پزشکان عقیده دارند در رابطه با علت بزرگ شدن پروستات ، هورمون مردانه دی هیدرو تستوسترون (DHT) که نقش مهمی در ایجاد و رشد غده پروستات دارد در بزرگ شدن پروستات مؤثر است. طبق تحقیقات انجام‌شده، حتی زمانی که سطح تستوسترون در خون پایین می‌آید.
2 – علائم بزرگ شدن پروستات چیست ؟
ضعیف بودن جریان ادرار ، تأخیر در شروع ادرار ،عدم تخلیه مثانه به طور کامل ، سوزش ادرار ، تکرر ادرار ، احساس فوریت در ادرار کردن ، قطع و وصل شدن ادرار
منبع مقاله :
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/benign-prostatic-hyperplasia
