در این مقاله از مهترین علت ناباروری مردان مطلع خواهید شد .تقریباً از هر 7 زوج، 1 زوج نابارور هستند، به این معنی که با وجود داشتن رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده برای یک سال یا بیشتر، نتوانسته‌اند بچه دار شوند.
در نیمی از این زوج ها، ناباروری مردان نقشی جزئی را به خود اختصاص داده است. ناباروری مردان می‌تواند ناشی از تولید کم اسپرم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا انسدادی باشد که از تحویل اسپرم جلوگیری می‌کند.
بیماری ها، جراحات، بروز مشکلات مزمن در حوزه سلامت، انتخاب شیوه زندگی نامطلوب و عوامل دیگر ممکن است در نا باروری مردان نقش داشته باشند.
ناتوانی و ناباروری مردان می‌تواند برای آن ها استرس زا و خسته کننده باشد، اما تعدادی از درمان ها برای ناباروری مردان در دسترس هستند که می‌توان برای غلبه بر این مشکل از آن ها بهره گرفت.
علائم و نشانه های ناباروری مردان
نشانه اصلی ناباروری مردان ناتوانی در بچه دار شدن است. به جز این علامت مهم، فرد مبتلا ممکن است هیچ علامت یا نشانه واضح دیگری وجود نداشته باشد.
با این حال، در برخی موارد، یک مشکل زمینه ای مانند اختلال ارثی، عدم تعادل هورمونی، گشاد شدن سیاهرگ های اطراف بیضه یا شرایطی که عبور اسپرم را مسدود می‌کند، علائم و نشانه هایی را در فرد مبتلا به ناباروری مردانه ایجاد می‌کند.
علائم و نشانه هایی که ممکن است افراد مبتلا متوجه آن شوند شامل موارد زیر می‌باشد:
- بروز مشکلاتی در عملکرد جنسی: به عنوان مثال، مشکل در انزال یا حجم کم مایعات انزالی، کاهش میل جنسی، یا مشکل در حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)
- وجود درد، تورم یا توده در ناحیه بیضه
- ابتلا به عفونت‌های تنفسی مکرر
- ناتوانی در بوییدن
- رشد غیر طبیعی سینه (ژنیکوماستی)
- کاهش موی صورت یا بدن یا سایر علائم ناهنجاری کروموزومی یا هورمونی
- تعداد اسپرم کمتر از حد طبیعی (کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر مایع منی یا تعداد کل اسپرم کمتر از 39 میلیون در هر انزال).
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بعد از یک سال رابطه جنسی منظم و بدون محافظت نتوانستید بچه دار شوید یا در صورت داشتن یکی از موارد زیر حتی در زمانی زودتر از یک سال، باید به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات نعوظ یا انزال، میل جنسی کم، یا بروز سایر مشکلات در عملکرد جنسی
- درد، ناراحتی، توده یا تورم در ناحیه بیضه
- سابقه ابتلا به مشکلات بیضه، پروستات یا جنسی
- جراحی کشاله ران، بیضه، آلت تناسلی یا کیسه بیضه
- سن بالای 35 سال شریک زندگی
چه عواملی باعث ناباروری در مردان می‌شود؟
اما چه عواملی باعث ناباروری در مردان می‌شود؟ در ابتدا باید بدانیم که باروری مردان یک فرآیند پیچیده است. برای باردار شدن شریک زندگی خود، موارد زیر باید انجام شود:
- شما باید اسپرم سالم تولید کنید: در ابتدا، این شامل رشد و تشکیل اندام‌های تناسلی مردانه در دوران بلوغ است. برای این مهم، باید حداقل یکی از بیضه‌های شما به درستی کار کند و همچنین بدن شما باید تستوسترون و سایر هورمون‌ها را برای تحریک و حفظ تولید اسپرم تولید کند.
- اسپرم باید به داخل مایع منی منتقل شود: هنگامی که اسپرم در بیضه‌ها تولید می‌شود، لوله‌های ظریفی آن‌ها را حمل می‌کنند تا زمانی که با مایع منی مخلوط شوند و از آلت تناسلی خارج شوند.
- باید اسپرم کافی در مایع منی وجود داشته باشد: اگر تعداد اسپرم در مایع منی شما (تعداد اسپرم) کم باشد، احتمال اینکه یکی از اسپرم‌های شما تخمک همسرتان را بارور کند، کاهش می‌یابد. تعداد کم اسپرم کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر منی یا کمتر از 39 میلیون در هر انزال است.
- اسپرم باید عملکرد مطلوبی داشته و قادر به حرکت باشد: اگر حرکت (حرکت) یا عملکرد اسپرم شما غیرطبیعی باشد، ممکن است اسپرم نتواند به تخمک همسرتان برسد یا به آن نفوذ کند.
علل پزشکی در ناباروری مردان
بروز مشکلاتی در باروری مردان می‌تواند ناشی از ابتلا به تعدادی از بیماری ها و اختلالات باشد:
-
واریکوسل
عارضه واریکوسل تورم سیاهرگ هایی است که خون بیضه را تخلیه می‌کند. واریکوسل مهم ترین علت ناباروری مردان و در بیشتر موارد برگشت پذیر است.
اگرچه دلیل دقیقی که واریکوسل باعث ناباروری می‌شود ناشناخته است، این امر ممکن است به جریان خون غیر طبیعی در فرد مربوط باشد. عارضه واریکوسل منجر به کاهش کمیت و کیفیت اسپرم می‌شود.
-
عفونت
برخی از عفونت ها می‌توانند در تولید اسپرم یا سلامت اسپرم اختلال ایجاد کنند یا باعث ایجاد زخم شوند که عبور اسپرم را مسدود می‌کند. این عفونت ها شامل التهاب اپیدیدیم (اپیدیدیمیت) یا بیضه ها (اورکیت) هست .
همچنین برخی از عفونت های مقاربتی، از جمله سوزاک یا HIV است. اگرچه برخی از عفونت ها می‌توانند منجر به آسیب دائمی بیضه شوند، اما اغلب اسپرم هنوز قابل بازیابی است.
-
مسائل مربوط به انزال
انزال رتروگراد (پس‌رونده) زمانی اتفاق می‌افتد که منی در حین ارگاسم به جای بیرون آمدن از نوک آلت تناسلی وارد مثانه شود. بیماری های مختلف می‌توانند باعث انزال پس‌رونده شوند که شامل دیابت، آسیب های ستون فقرات، داروها و جراحی مثانه، پروستات یا مجرای ادرار.
-
آنتی بادی هایی که به اسپرم حمله می‌کنند
آنتی بادی های ضد اسپرم سلول های سیستم ایمنی هستند که به اشتباه اسپرم ها را به عنوان مهاجمان مضر شناسایی کرده و سعی در از بین بردن آن ها دارند. آن ها می‌توانند از مهم ترین علت ناباروری مردان باشند.
-
تومورها
سرطان ها و تومورهای غیر بدخیم می‌توانند مستقیماً از طریق غدد ترشح کننده هورمون های مربوط به تولید مثل مانند غده هیپوفیز یا از طریق علل ناشناخته بر اندام های تناسلی مردان تأثیر بگذارند. در برخی موارد، جراحی، پرتو درمانی یا شیمی درمانی برای درمان تومورها می‌تواند بر باروری مردان تأثیر بگذارد.
-
بیضه های نزول نکرده
در برخی از مردان، در طول رشد جنین، یک یا هر دو بیضه از شکم به داخل کیسه‌ای که معمولاً حاوی بیضه‌ها است (کیسه بیضه) فرود نمی‌آید. ناباروری مردان در مردانی که این بیماری را داشته‌اند بیشتر است.
-
عدم تعادل هورمونی ناباروری
این مشکل خود می‌تواند ناشی از اختلالات خود بیضه‌ها یا ناهنجاری‌هایی باشد که بر سایر سیستم‌های هورمونی از جمله هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد فوق کلیوی تأثیر می‌گذارد. پایین بودن میزان تستوسترون (هیپوگنادیسم مردانه) و سایر مشکلات هورمونی تعدادی از علل زمینه‌ای احتمالی می‌باشند.
مطالعه بیشتر : برای آشنایی با درمان کمبود تستوسترون در مردان ، کلیک کنید .
-
نقص لوله های انتقال اسپرم
بسیاری از لوله های مختلف اسپرم را حمل می‌کنند. آن ها می‌توانند به دلایل مختلف مسدود شوند، از جمله آسیب ناخواسته ناشی از جراحی، عفونت های قبلی، تروما یا رشد غیر طبیعی، مانند فیبروز کیستیک یا شرایط ارثی مشابه.
-
انسداد
این مشکل می‌تواند در هر سطحی از جمله در داخل بیضه، در لوله هایی که بیضه را تخلیه می‌کنند، در اپیدیدیم، در مجرای دفران، نزدیک مجاری انزال یا در مجرای ادرار رخ دهد.
-
نقص کروموزومی
اختلالات ارثی مانند سندرم کلاین فلتر که در آن یک مرد با دو کروموزوم X و یک کروموزوم Y (به جای یک X و یک کروموزوم Y) متولد می‌شود باعث رشد غیر طبیعی اندام‌های تناسلی مرد می‌شود. سایر سندرم های ژنتیکی مرتبط با ناباروری شامل فیبروز کیستیک و سندرم کالمن است.
-
مشکلات در رابطه جنسی
این موارد می‌تواند شامل مشکل در حفظ یا داشتن نعوظ کافی برای رابطه جنسی (اختلال نعوظ)، انزال زودرس، مقاربت دردناک، ناهنجاری های آناتومیکی مانند داشتن سوراخ مجرای ادرار در زیر آلت تناسلی (هیپوسپادیاس)، یا مشکلات روانی یا رابطه ای باشد که در رابطه جنسی اختلال ایجاد می‌کند.
-
ابتلا به بیماری سلیاک
بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که به دلیل حساسیت به پروتئین موجود در گندم به نام گلوتن ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است موجب بروز ناباروری در مردان شود. این مورد ممکن است پس از اتخاذ یک رژیم غذایی بدون گلوتن بهبود یابد.
-
داروهای خاص
داروی جایگزین تستوسترون، استفاده طولانی مدت از استروئیدهای آنابولیک، داروهای سرطان (شیمی درمانی)، برخی از داروهای زخم معده، برخی داروهای آرتریت و برخی داروهای دیگر می‌توانند تولید اسپرم را مختل کرده و احتمال بروز ناباروری مردان را افزایش دهند.
-
جراحی های قبلی
برخی از جراحی ها ممکن است از تشکیل اسپرم در انزال شما جلوگیری کنند، این موارد شامل وازکتومی، جراحی کیسه بیضه یا بیضه، جراحی های پروستات و جراحی های بزرگ شکم که برای سرطان های بیضه و رکتوم انجام می‌شود، هستند.
علل محیطی ناباروری مردان
قرار گرفتن بیش از حد در معرض برخی از عناصر محیطی مانند گرما، سموم و مواد شیمیایی می‌تواند تولید اسپرم یا عملکرد اسپرم را کاهش دهد و موجب ناباروری مردان شود. علل خاص نا باروری مردان شامل موارد زیر می‌باشد:
1 – مواد شیمیایی صنعتی
قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض برخی از مواد شیمیایی، آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها، حلال‌های آلی و مواد مورد استفاده در رنگ‌آمیزی ممکن است به کاهش تعداد اسپرم در فرد تحت مواجهه بینجامد.
2 – قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین
قرار گرفتن در معرض سرب یا سایر فلزات سنگین نیز ممکن است باعث نا باروری مردان شود.
3 – قرار گرفتن در معرض اشعه یا اشعه ایکس
قرار گرفتن در معرض اشعه می‌تواند تولید اسپرم را کاهش دهد، اگرچه در نهایت فرد به حالت عادی باز می‌گردد اما در مواجهه دوزهای بالا و طولانی‌مدت با اشعه، تولید اسپرم برای همیشه کاهش می‌یابد.
4 – گرم شدن بیش از حد بیضه ها
دمای بالا ممکن است تولید و عملکرد اسپرم را مختل کند. همچنین استفاده مکرر از سونا یا جکوزی ممکن است به طور موقت تعداد اسپرم شما را مختل کند. نشستن طولانی‌مدت، پوشیدن لباس‌های تنگ یا کار با رایانه لپ تاپ برای مدت طولانی نیز ممکن است دمای کیسه بیضه شما را افزایش دهد و تولید اسپرم را اندکی کاهش دهد.
5 – سلامتی، سبک زندگی و علل دیگر
برخی دیگر از علل ناباروری مردان شامل موارد زیر می‌باشند:
6 – استفاده از داروها یا مواد مخدر
استروئیدهای آنابولیک که برای تحریک قدرت و رشد عضلانی مصرف می‌شوند می‌توانند باعث کوچک شدن بیضه‌ها و کاهش تولید اسپرم در فرد شوند. استفاده از کوکائین یا ماری جوانا نیز ممکن است به طور موقت تعداد و کیفیت اسپرم شما را نیز کاهش دهد.
7 – مصرف الکل و نوشیدنی های الکلی
نوشیدن الکل و نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد، باعث اختلال نعوظ و کاهش تولید اسپرم شود. بیماری کبدی ناشی از نوشیدن زیاد الکل و نوشیدنی‌های الکلی نیز ممکن است منجر به مشکلات ناباروری در مردان شود.
مطالعه بیشتر : برای آشنایی با درمان زود انزالی از نظر امام صادق ، کلیک کنید .
8 – سیگار کشیدن
مردان سیگاری ممکن است تعداد اسپرم کمتری نسبت به افرادی که سیگار نمی‌کشند داشته باشند. دود دست دوم نیز ممکن است بر باروری مردان تأثیر بگذارد.
9 – وزن بالا
چاقی می‌تواند باروری را از طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد، از جمله تأثیر مستقیم بر خود اسپرم و همچنین با ایجاد تغییرات هورمونی که باعث کاهش باروری مردان می‌شود.
برای انجام درمان انواع ناباروری مردان می‌توان از تجارب درمانی بیماران قبلی بهره گرفت. همچنین در این زمینه می‌توان از تجارب جناب آقای دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری مردان با سابقه بیش از 15 سال جراحی موفق در این زمینه کمک گرفت.
دکتر فـرشاد نامداری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و حائز رتبه دوم بورد کشوری تخصصی اورولوژی می‌باشد. ایشان دانش آموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران می‌باشند. با بهره گیری از دانش و تجربه ایشان می‌توان به خوبی از درمان انواع ناباروری در مردان اطمینان حاصل کرد.
سؤالات متداول
1) ناباروری مردان ناشی از چیست؟ می‌تواند ناشی از تولید کم اسپرم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا انسدادی باشد که از تحویل اسپرم جلوگیری می‌کند.
2) مهم ترین علت ناباروری مردان کدام است؟ عارضه واریکوسل تورم سیاهرگ هایی است که بیضه را تخلیه می‌کند. واریکوسل مهم ترین علت ناباروری در مردان و در بیشتر موارد برگشت پذیر است.
3) در صورت بروز کدام مشکل در باروری مردان باید زودتر از یک سال باید به پزشک مراجعه کنید؟
مشکلات نعوظ یا انزال، میل جنسی کم، یا بروز سایر مشکلات در عملکرد جنسی، درد، ناراحتی، توده یا تورم در ناحیه بیضه، سابقه ابتلا به مشکلات بیضه، پروستات یا جنسی، جراحی کشاله ران، بیضه، آلت تناسلی یا کیسه بیضه، سن بالای 35 سال شریک زندگی
منبع مقاله
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/male-infertility/symptoms-causes/syc-20374773
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17201-male-infertility
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/male-infertility.
