کیست بیضه | تشخیص و درمان قطعی

کیست بیضه یا اسپرماتوسل به معنای وجود یک کیسه غیرطبیعی (کیست) است که در اپیدیدیم ایجاد می‌شود (لوله کوچک و پیچیده‌ ای که در بالای بیضه قرار دارد و اسپرم را جمع‌ آوری و منتقل می‌کند). کیست بیضه یا اسپرماتوسل بیماری غیر سرطانی و به طور کلی بدون درد معمولاً با مایع شیری یا شفاف پر می‌شود که ممکن است حاوی اسپرم باشد.

 

کیست بیضه (اسپرماتوسل) که به عنوان کیست اسپرماتیک نیز شناخته می‌شود، یک کیسه معمولی بدون درد، غیر سرطانی (خوش خیم) پر از مایع است که در نزدیکی بالای بیضه رشد می‌کند. علت دقیق بروز کیست بیضه و یا علت درد بیضه مشخص نیست، اما ممکن است به دلیل انسداد یکی از لوله‌ های انتقال اسپرم رخ دهد.

 

مطالعه بیشتر: برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان بیضه و عکس توده در بیضه، کلیک کنید.

 

این کیست معمولاً باروری را کاهش نمی‌دهند مگر اینکه اندازه آن بزرگ باشد، ولی الا ایحال نیاز به درمان برای پیشگیری از بروز عوارض خطرناک این بیماری دارند. اگر کیست بیضه به اندازه‌ ای بزرگ شود که باعث ناراحتی در فرد مبتلا شود، پزشک معالج ممکن است برای درمان قطعی آن عمل جراحی را پیشنهاد کند.

عکس کیست بیضه

علائم کیست بیضه

کیست بیضه معمولاً هیچ علامت یا علامتی ایجاد نمی‌کند و ممکن است در اندازه‌ای ثابت باقی بماند. با این حال، اگر  به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است فرد مبتلا موارد زیر را احساس کند:

• بروز درد یا ناراحتی در ناحیه بیضه آسیب دیده
• وجود سنگینی در ناحیه بیضه
• پری پشت و بالای بیضه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

از آنجایی که کیست بیضه معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کند، ممکن است آن را فقط در طی خود آزمایی بیضه کشف کنید یا پزشک ممکن است آن را در طول یک معاینه فیزیکی معمول تشخیص دهد. ایده خوبی است که پزشک معالج وجود هر توده کیسه بیضه را ارزیابی کند تا ابتلا به یک بیماری جدی و خطرناک مانند سرطان بیضه رد شود.

همچنین در صورت احساس درد یا تورم در کیسه بیضه باید با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت کنید. تعدادی از بیماری‌ ها می‌توانند باعث بروز درد در ناحیه بیضه شوند و برخی از آنها نیاز به درمان فوری دارند.

علت به وجود آمدن کیست بیضه چیست؟

علت به وجود آمدن کیست بیضه ناشناخته است. علت به وجود آمدن آن ممکن است از انسداد یکی از لوله‌های متعدد درون اپیدیدیم که اسپرم را از بیضه حمل و ذخیره می‌کند، نشاءت گرفته شود.

 آیا کیست بیضه خطرناک است؟

 در جواب پرسش آیا کیست بیضه خطرناک است؟ باید گفت که در بیشتر مواقع خطرناک چندانی ندارد ولی با توجه به اندازه آن و عدم دریافت درمان قطعی ممکن است موجب تشدید این بیماری شده و در نهایت عواقب ناگواری را برای فرد مبتلا به کیست در پی داشته باشد.

 

مطالعه بیشتر: برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع بیماری های بیضه و مشاهده عکس بیضه سالم و ناسالم، کلیک کنید.

 

عوامل خطر در ابتلا به کیست بیضه

عوامل خطر شناخته شده زیادی در ایجاد و ابتلای افراد به کیست بیضه وجود ندارد. به نظر می‌رسد مردانی که به مادرانشان داروی دی اتیل استیل بسترول (DES) را در دوران بارداری برای جلوگیری از سقط جنین و سایر عوارض بارداری داده شده است.

 در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستند. استفاده از این دارو در سال 1971 به دلیل نگرانی در مورد افزایش خطر ابتلا به سرطان نادر واژن در زنان متوقف شد.

عوارض ابتلا به کیست بیضه

 معمولاً بعید است که کیست بیضه عوارضی شدید یا جبران ناپذیری را در فرد مبتلا ایجاد کند. با این حال، اگر کیست شما دردناک است یا آنقدر بزرگ شده است که باعث ناراحتی شما می‌شود، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن آن داشته باشید.

برداشتن کیست بیضه از طریق عمل جراحی ممکن است به اپیدیدیم یا مجرای دفران، لوله‌ای که اسپرم را از اپیدیدیم به آلت تناسلی منتقل می‌کند، آسیب برساند. آسیب به هردوی اپیدیدیم یا مجرای دفران می‌تواند باروری را کاهش دهد. یکی دیگر از عوارض احتمالی که ممکن است پس از جراحی رخ دهد این است که کیست ممکن است مجدداً عود کند، اگرچه این پدیده غیر معمول است و کمتر رخ می‌دهد.

 تشخیص کیست بیضه

برای تشخیص کیست بیضه، به معاینه فیزیکی نیاز دارید. اگرچه کیست بیضه به طور کلی دردناک نیست، اما ممکن است زمانی که پزشک توده را معاینه (لمس) می‌کند، احساس ناراحتی کنید. همچنین ممکن است تحت آزمایش‌های تشخیصی زیر قرار بگیرید:

1.ترانس ایلومینیشن

 در این روش پزشک معالج ممکن است نوری را از طریق کیسه بیضه شما بتاباند. در کیست بیضه، نور نشان می‌دهد که توده به جای جامد، پر از مایع است.

2.سونوگرافی

 اگر ترانس ایلومینیشن به وضوح نشان دهنده کیست بیضه نباشد، سونوگرافی می‌تواند به تعیین اینکه بیماری رخ داده چه چیز دیگری ممکن است باشد کمک کند. این آزمایش که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از ساختارها استفاده می‌کند، ممکن است برای رد تومور بیضه یا سایر علل تورم کیسه بیضه مورد استفاده قرار گیرد.

 درمان قطعی کیست بیضه

اگرچه بیماری کیست بیضه در بیشتر مواقع به خودی خود از بین نمی‌رود، اکثر فرم‌ های این کیست نیازی به درمان ندارند. آن‌ها معمولاً درد یا عوارضی ایجاد نمی‌کنند. اگر بروز این بیماری در شما دردناک است، پزشک ممکن است دارو های مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول و …) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و…) را برای کاهش درد ناشی از آن توصیه کند.

 

مطالعه بیشتر: برای اطلاع از اینکه چه کسانی واریکوسل میگیرند و مهمترین علت واریکوسل چیست؟ کلیک کنید.

 

1.جراحی یک درمان قطعی کیست بیضه

روشی به نام اسپرماتوسلکتومی معمولاً به صورت سرپایی و با استفاده از بی حسی موضعی یا عمومی برای درمان قطعی کیست بیضه انجام می‌شود. در این روش جراح برشی در کیسه بیضه ایجاد می‌کند و اسپرما توسل را از اپیدیدیم جدا می‌کند.

پس از جراحی، ممکن است برای اعمال فشار و محافظت از محل برش، نیاز به پوشیدن یک ساپورت ورزشی ویژه داشته باشید. همچنین ممکن است پزشک به شما اقدامات را توصیه کند:

• به مدت دو یا سه روز از کمپرس یخ استفاده کنید تا ورم فروکش کند.
• یک یا دو روز از داروهای مسکن خوراکی استفاده کنید.
• بین یک تا سه هفته پس از جراحی برای معاینه بعدی مراجعه کنید.

عوارض احتمالی ناشی از برداشتن با جراحی که ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد شامل آسیب به اپیدیدیم یا لوله ای است که اسپرم را منتقل می‌کند (وازدفران). همچنین ممکن است حتی پس از جراحی دوباره عود کند.

 

بیشتر بخوانید: جهت آگاهی و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مهمترین علت درد بیضه و درمان سریع آن قبل از بیمار شدن، کلیک کنید

 

2.آسپیراسیون،  یا بدون اسکلروتراپی

 دیگر روش درمان‌ قطعی کیست بیضه شامل آسپیراسیون و اسکلروتراپی است، اگرچه این درمان‌ها به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حین آسپیراسیون، یک سوزن مخصوص وارد کیست می‌شود و مایع موجود خارج می‌شود (اسپیراسیون).

اگر کیست عود کند، پزشک ممکن است توصیه کند که مایع را دوباره آسپیراسیون کنید و سپس یک ماده شیمیایی تحریک کننده را به کیسه تزریق کنید (اسکلروتراپی).

عامل تحریک کننده باعث ایجاد زخم در کیسه اسپرماتوسل می‌شود که فضای اشغال شده مایع را اشغال کرده و خطر بازگشت کیست بیضه را کاهش می‌دهد. آسیب به اپیدیدیم یکی از عوارض احتمالی روش اسکلروتراپی است. همچنین ممکن است بعد از انجام این روش، کیست شما دوباره عود کند.به همین دلیل این روش درمانی امروزه منسوخ شده است.

محافظت از باروری شما هنگام دچار شدن به کیست بیضه

جراحی به طور بالقوه می‌تواند به اپیدیدیم یا مجرای دفران آسیب برساند و اسکلروتراپی ممکن است به اپیدیدیم آسیب برساند که خود این پدیده می‌تواند بر باروری تأثیر منفی بگذارد. به دلیل این نگرانی، ممکن است این روش‌ها تا زمانی که خانواده شما کامل نشود به تعویق بیفتد. اگر کیست بیضه آن‌قدر ناراحتی ایجاد می‌کند که نمی‌توانید صبر کنید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای بهره‌گیری از بانک اسپرم مشورت کنید.

برای انجام درمان می‌توان از تجارب درمانی بیماران قبلی بهره گرفت. همچنین در این زمینه می‌توان از تجارب جناب آقای دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری مردان با سابقه بیش از 15 سال جراحی موفق در این زمینه کمک گرفت.

دکتر فـرشاد نامداری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی و حائز رتبه دوم بورد کشوری تخصصی اورولوژی می‌باشد. ایشان دانش‌آموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران می‌باشند. با بهره‌گیری از دانش و تجربه ایشان می‌توان به‌خوبی از درمان کیست بیضه اطمینان حاصل کرد.

 سؤالات متداول کیست بیضه

1- علت به وجود آمدن کیست بیضه چیست؟

علت به وجود آمدن این مورد ناشناخته است. علت به وجود آمدن کیست بیضه ممکن است از انسداد یکی از لوله‌های متعدد درون اپیدیدیم که اسپرم را از بیضه حمل و ذخیره می‌کند، نشاءت گرفته شود.

2- درمان قطعی کیست بیضه شامل چه روش‌ هایی است؟

درمان قطعی آن شامل روش جراحی و آسپیراسیون، با یا بدون اسکلروتراپی می‌ باشد.

3- علائم کیست بیضه شامل چه مواردی می‌باشد؟

کیست بیضه معمولاً هیچ علامت یا علامتی ایجاد نمی‌کند اما اگر به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است فرد مبتلا علائم آن شامل بروز درد یا ناراحتی در ناحیه بیضه آسیب دیده، وجود سنگینی در ناحیه بیضه و پری پشت و بالای بیضه را حس کند.

 

منبع مقاله:

 

 

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/spermatocele/diagnosis-treatment/drc-20377833

https://patient.info/mens-health/scrotal-lumps-pain-and-swelling/epididymal-cyst