علت واریکوسل: واریکوسل عارضه‌ای است که در آن تورم وریدهای داخل کیسه بیضه رخ می‌دهد. این عارضه فقط در کیسه بیضه اتفاق افتاده و شباهت زیادی به عارضه‌ی سیاهرگ‌های واریسی دارد که در پای افراد ایجاد می‌شود. عارضه واریکوسل اغلب منجر به کاهش تعداد و کیفیت اسپرم شده و در نهایت می‌تواند منجر به بروز ناباروری شود. در برخی از موارد، با وخیم‌تر شدن شرایط بیماری، این امر می‌تواند کوچک شدن بیضه‌ها را در پی داشته باشد.
واریکوسل، عارضه‌ای است که معمولاً در فرم‌های خفیف آن هیچ نوع علائمی ایجاد نکرده و نیازی به درمان ندارد؛ اما در مقابل، اگر فرد مبتلا ناراحتی و درد داشته و با مشکلات ناباروری دست و پنجه نرم کند، باید به دنبال درمان علت واریکوسل باشید. برای اطلاع از علت واریکوسل، علائم و چگونگی درمان این عارضه، این مقاله را مطالعه نمایید.
اگر واریکوسل دارید و این عارضه موجب بروز مشکلات در باروری شما شده است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا ببیند آیا نیاز به درمان دارید یا خیر. درمان این عارضه ممکن است ساده باشد. بسیاری از مردان برای مراجعه کردن به پزشک و کشف علت واریکوسل و برای مراجعه به پزشک بیش از حد تعلل می‌کنند. با این تعلل و از دستن رفتن زمان طلایی، این افراد ممکن است با مشکلات جدی در باروری مواجه شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تشخیص علت واریکوسل در مردان و یا برای رزرو نوبت در مطب دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادرار مردان با شماره تلفن ۰۲۱۸۸۷۷۶۸۰۱ تماس حاصل فرمایید.
برای مطالعه کامل واریکوسل گرید ۳ و واریکوسل گرید۱ بصورت کامل همراه با تمامی روش های درمان آنها کلیک کنید.
علت واریکوسل چیست؟
اما علت واریکوسل چیست؟ . چرا واریکوسل می‌گیریم؟ در مورد علت واریکوسل، اطلاعات زیادی در دست نیست. ممکن است واریکوسل به دلیل یک پیچش یا دریچه معیوب در داخل وریدهای خاصی در طناب اسپرماتیک ( نواری از بافت که بیضه‌ها را در جای خود نگه می‌دارد) ایجاد شود. سیاهرگ‌ها خون را از بیضه‌ها به بقیه نقاط بدن منتقل می‌کنند. در داخل این وریدها، دریچه‌ها به عنوان یک کلید روشن/ خاموش عمل می‌کنند. وقتی یک دریچه آن‌طور که باید کار نکند، ممکن است خون اضافی در داخل سیاهرگ‌های بیضه جمع شده و با گذشت زمان، این اختلال موجب بروز تورم این رگ‌ها می‌شود.
همچنین از دیگر موارد که می‌توانند علت ایجاد واریکوسل باشند، می‌توان به سبک زندگی فرد اشاره کرد که می‌تواند نقش به سزایی در بروز این مشکل داشته و علت واریکوسل باشد. منظور از سبک زندگی، عوامل مختلفی مانند نوع و میزان فعالیت بدنی، شغل، رژیم غذایی، استعمال سیگار، قلیان و دیگر دخانیات و مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی است. سایر عواملی که احتمال ایجاد واریکوسل را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- سنین بین ۱۵ تا ۲۵ سالگی،
- ابتلا به سرطان کلیه،
- آسیب به بیضه‌ی فرد.
- آسیب به کیسه‌ی بیضه.
- فشار کم ادرار به علت ایجاد عفونت می‌تواند علت واریکوسل باشد.
- تنگی مجرا و
- مشکلات پروستات در آقایان.
علائم واریکوسل چیست؟
عارضه واریکوسل اغلب هیچ علائمی ندارد اما در برخی موارد ممکن است فرد علائم زیر را احساس کند:
- درد مبهم در بیضه‌ی کیسه‌ی بیضه که اغلب با دراز کشیدن بهتر می‌شود.
- علائمی که پس از فعالیت‌های خاص، مانند دوچرخه‌سواری یا ساعت‌ها روی پا ماندن بدتر می‌شوند.
- تورم بیضه‌ی کیسه بیضه
- تغییر اندازه یا تفاوت در بیضه‌ها
- ناباروری مردان (ناتوانی در بچه‌دار شدن پس از یک سال تلاش)
- وجود توده‌ای کوچک بالای بیضه آسیب‌دیده
درجه‌بندی و تشخیص واریکوسل
بروز عارضه واریکوسل به دلایل متعدد آناتومیک، در بیضه‌ی سمت چپ شایع‌تر از بیضه‌ی سمت راست بوده و این امر در درجه اول به دلیل زاویه‌ای است که ورید بیضه چپ(در مقایسه با سمت راست) از ورید کلیوی خارج می‌شود. واریکوسل ممکن است از نظر اندازه متفاوت بوده و به سه گروه کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم‌بندی شود.
- گرید یک: فقط با سونوگرافی قابل‌تشخیص است.
- گرید دو: با معاینه و لمس کردن نیز قابل‌تشخیص است.
- گرید سه: به‌راحتی با رؤیت کردن نیز قابل‌تشخیص است.
بااین‌حال، یادآوری این نکته مهم است که اندازه واریکوسل به میزان تغییرات اسپرم ربطی ندارد. علاوه بر این، تا ۴۰ درصد از بسیاری از مردان نابارور، واریکوسل دوطرفه دارند. مهم‌تر از آن، واریکوسل یک طرفه اغلب می‌تواند بر روی بیضه مقابل نیز تأثیر بگذارد.
به دلیل نقش بالقوه‌ی این عارضه در ایجاد آسیب قابل‌توجه به بیضه، تشخیص واریکوسل در معاینه فیزیکی، بسیار مهم است. تنها در صورت بروز درد شدید، اختلال در عملکرد بیضه‌ی کاهش اندازه بیضه، جراحی باید انجام پذیرد و صرفاً بروز واریکوسل به این معنی نیست که جراحی برای فرد باید انجام پذیرد.
معمولاً واریکوسل، عارضه‌ای بدون علائم است و بیماری که به واریکوسل گرید یک مبتلا می‌شود، صرفاً باید برای ارزیابی احتمال ناباروری مردانه حین ازدواج، ویزیت شود. بااین‌حال، گاهی اوقات ممکن است فرد به خاطر درد یا سنگینی در کیسه بیضه خود به پزشک مراجعه کند. معاینه فیزیکی دقیق، اصلی‌ترین راه تشخیص واریکوسل است. بسیار مهم است که بیمار در حالت ایستاده معاینه شود و پزشک از او بخواهد مانور والسالوا (یعنی کشیدن نفس عمیق و فشرده کردن شکم خود) را برای بزرگنمایی واریکوسل خفیف انجام دهد. اگر تشخیص واریکوسل گرید 1 و خفیف بسیار دشوار باشد، می‌توان از روش‌های کمکی‌ای مانند سونوگرافی داپلر رنگی با وضوح بالا استفاده کرد.
عوارض واریکوسل
عوارض در افراد بسیار کمی، واریکوسل ممکن است منجر به بروز عوارض شود.
بروز مشکلات باروری
ناباروری یکی از جدی‌ترین عوارض واریکوسل است. واریکوسل با ایجاد انسداد در غدد منی می‌تواند منجر به بروز ناباروری مرد شود. این عارضه با انسداد جریان خون به غدد، می‌تواند موجب کاهش تولید مایع منی شود. همه مردان مبتلا به واریکوسل لزوماً دچار مشکلات ناباروری نمی‌شوند. اگر مردی فقط در یک بیضه‌اش واریکوسل داشته باشد، ممکن است هیچ مشکلی برای باروری وی ایجاد نشود. هنگامی که مردی مبتلا به واریکوسل دوطرفه است که هر دو بیضه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خطر ناباروری در این فرد به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
بهترین راه برای تعیین اینکه آیا فرد دچار مشکلات ناباروری ناشی از واریکوسل است یا خیر، انجام آزمایش آنالیز مایع منی است. طی این آزمایش، نمونه‌ای از مایع منی گرفته‌شده و آن را از نظر کمیت، کیفیت و شمارش اسپرم بررسی می‌کنند. این آزمایش یک تست بسیار ساده است.
کوچک شدن بیضه
جدای از مورد شده عارضه واریکوسل می‌تواند منجر به آتروفی یا کوچک شدن بیضه شود. لوله‌های مسئول تولید اسپرم، قسمت اعظمی از بیضه را تشکیل می‌دهند. در صورت آسیب دیدن بیضه، ممکن است این لوله‌ها منقبض شده و دستخوش تغییر گردند.
عدم تعادل هورمونی
همان‌طور که سلول‌ها به تغییرات در فشار واکنش نشان می‌دهند، این امر ممکن است منجر به عدم تعادل هورمونی نیز بشود. در این حالت احتمال دارد که سطوح هورمون لوتئینه کننده (LH) افزایش یابد. این هورمون هم در مردان و هم در زنان وجود دارد اما در زنان در سطوح بالاتری یافت می‌شود. علاوه بر این، ممکن است سطح تستوسترون نیز پایین رود.
درمان واریکوسل
عارضه واریکوسل در اکثر موارد نیازی به درمان ندارد. اما اگر درد دارید یا دچار آتروفی بیضه ( یعنی کوچک شدن بیضه) شده یا اگر فاقد توانایی باروری هستید، ممکن است لازم باشد یکی از چندین درمان زیر را انجام دهید:
آمبولیزاسیون واریکوسل
یکی دیگر از درمان‌های تهاجمی واریکوسل ، آمبولیزاسیون واریکوسل است. در طی این روش به بیمار یک بی‌حسی موضعی داده شده و بعد از آن یک کاتتر در کشاله ران قرار می‌گیرد. سپس پزشک کاتتر را به داخل واریکوسل منتقل می‌کند. پزشک این کار را با استفاده از اشعه ایکس انجام می‌دهد. پس از قرار دادن کاتتر، یک سیم به دور واریکوسل پیچیده شده و سپس خون به وریدهای دیگر هدایت می‌شود.
این روش به هیچ وجه توسط دکتر نامداری فوق تخصص اورولوژی توصیه نمی شود و عوارض این روش زیاد است.
واریکوسلکتومی
بهترین‌ترین روش درمان واریکوسل، واریکوسلکتومی است. واریکوسلکتومی روشی است که در آن واریکوسل کاملاً بسته می‌شود. در طی این روش بیمار بی‌هوش شده و سپس پزشک ناحیه جراحی را بریده و ورید را کاملاً می‌بندد. روش جراحی واریکوسل موثرترین روش درمانی است.
همچنین احتمال دارد به بیمار توصیه شود تا مدتی پس از جراحی از بالا بردن اسکروتوم به‌وسیله شورتکس استفاده کند؛ که در بین روش‌های جراحی کمترین عوارض را دارد، در حال حاضر بهترین و استانداردترین روش جراحی واریکوسل ،انجام جراحی به روش میکروسرجیکال (جراحی میکروسکوپی) است.
چگونه می‌توان واریکوسل را در خانه درمان کرد؟
گزینه‌های درمان خانگی واریکوسل شامل موارد زیر می‌باشند:
عدم دریافت درمان
اگر واریکوسل شما را آزار نمی‌دهد یا مشکلات باروری ایجاد نمی‌کند، ممکن است نیازی به دریافت هیچ‌گونه روش درمانی نداشته باشید.
تغییرات روتین روزانه
در این روش باید از فعالیت‌های خاصی که موجب بروز درد و ناراحتی می‌شوند اجتناب کنید. پوشیدن لباس زیر تنگ یا بندبند می‌تواند علائم ناشی از ورزش یا ایستادن طولانی‌مدت را کاهش دهد.
بهره‌گیری از یخ
استفاده از بسته‌های سرد روی کیسه بیضه به درمان واریکوسل کمک می کند؟ خیر این مورد از شایعات مرسوم بوده و هیچ کمکی به درمان وریکوسل نمی کند قطعا بهترین روش درمان واریکوسل جراحی به روش میکروسرجری است
مصرف داروهای مسکن
مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند هر درد جزئی در کیسه بیضه‌ی را از بین ببرد.
پیشنهاد ما در درمان واریکوسل
برای انجام درمان و یا عمل واریکوسل نیاز به راهنمایی و درمان توسط یک متخصص اورولوژی با دانش وجود دارد. در این زمینه دکتر نامداری دارای بیش از ۱۵ سال سابقه جراحی موفق می باشند. دکتر فـرشاد نامداری ، عضو هیئت‌علمی دانشگاه و رتبه دوم بورد تخصصی اورولوژی می‌باشد . ایشان دانش‌آموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران می‌باشند. با بهره‌گیری از دانش و تجربه ایشان می‌توان به‌خوبی از درمان بیماری واریکوسل اطمینان حاصل کرد.
