مهمترین اورژانس اورولوژی تورشن بیضه یا همان پیچ خوردگی بیضه است؛ به صورتی که اگر تا ۶ ساعت به بیمار رسیدگی نشود و جراحی نشود، منجر به از دست رفتن بیضه‌های فرد میشود. پس لازم است با تورشن بیضه بیشتر آشنا شوید تا در صورت مشاهده‌ی علائم آن در اولین فرصت خود را به مرکز درمانی برسانید.
مشاورین ما در کلینیک فوق تخصصی اورولوژی دکتر نامداری آماده پاسخگویی به سؤالات شما از طریق شماره تماس ۰۲۱۸۸۷۷۶۸۰۱ می‌باشند.
بیشتر بخوانید: شاید برای شما جای سوال باشه که درد بیضه نشانه چیست و برای درد بیضه چه دارویی خوبه، برای دریافت جواب بر روی لینک کلیک کنید.
پیچ خوردگی بیضه چگونه است؟
پیچش بیضه (تورشن بیضه) هنگامی رخ می‌دهد که با چرخش بیضه، طناب اسپرماتیک که خون را به کیسه بیضه می‌آورد، تابیده میشود. در نتیجه، کاهش جریان خون به بیضه باعث درد ناگهانی و شدید و تورم بیضه میشود.
پیچ خوردگی بیضه (تورشن) بین سنین ۱۲ و ۱۶ سالگی شایع است، اما می‌تواند در هر سنی، حتی قبل از تولد رخ دهد. معمولاً پیچ خوردگی بیضه نیاز به جراحی اورژانسی دارد. در صورت درمان سریع، معمولاً بیضه را می‌توان حفظ کرد. اما هنگامی که قطع جریان خون به بیضه بیش از حد طولانی شود، ممکن است آسیب دیدگی بیضه آنقدر شدید باشد که به طور کلی بیضه آتروفی شود.
در صورت احساس درد ناگهانی و شدید بیضه بلافاصله برای دریافت درمان اورژانسی اقدام کنید. اگر دچار پیچش بیضه (تورشن بیضه) شوید، با درمان سریع می‌توانید از آسیب شدید یا از دست دادن بیضه خود جلوگیری کنید. همچنین اگر درد شدید بیضه شما به طور ناگهانی و بدون درمان از بین برود، نیاز به کمک‌های پزشکی دارید.
بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص علت درد بیضه چپ همچنین درمان خانگی درد بیضه سمت چپ، کلیک کنید.
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بیضه پیچ خورده و سپس پیچ آن خود به خود باز میشود. (تورشن و دتورشن متناوب). برای جلوگیری از وقوع دوباره این مشکل، اغلب عمل جراحی لازم است.
علائم پیچش بیضه
علائم و نشانه‌های پیچ خوردگی بیضه که برخی با عنوان علائم مرگ بیضه نیز میشناسند، عبارتند از:
• درد ناگهانی و شدید در کیسه بیضه (کیسه شلی که در زیر آلت تناسلی قرار گرفته و حاوی بیضه‌ها است).
• تورم کیسه بیضه
• درد شکمی
• تهوع و استفراغ
• یک بیضه بالاتر از بیضه نرمال یا در زاویه غیر معمولی قرار گرفته است.
• درد هنگام ادرار
• تب
نوجوانانی که دچار پیچش بیضه می‌شوند، معمولاً در نیمه‌های شب و یا صبح با درد بیضه از خواب بیدار می‌شوند. این علائم را باید جدی بگیریم، چرا که می‌توانند علائم مرگ بیضه باشند و اگر اقدام به جراحی نکنیم منجر به از دست رفتن بیضه می‌شوند.
دلایل تورشن بیضه
هنوز مشخص نیست که پیچ خوردگی بیضه به چه دلایلی رخ می‌دهد. اکثر مردانی که دچار پیچش بیضه می‌شوند، دارای یک صفت ارثی هستند که اجازه می‌دهد تا بیضه در داخل کیسه بیضه چرخش آزادانه داشته باشد. این بیماری ارثی اغلب یک بیضه را مبتلا می‌سازد.
اما این موضوع به این معنی نیست که هر مرد دارای این صفت ارثی دچار پیچ خوردگی بیضه میشود. تورشن بیضه اغلب چند ساعت پس از فعالیت شدید، آسیب جزئی به بیضه و یا خواب رخ می‌دهد. سرما یا رشد سریع بیضه در دوران بلوغ نیز ممکن است در بروز این وضعیت نقش داشته باشد.
بیشتر بدانید: برای کسب دانش بیشتر در مورد علت کوچک شدن بیضه و اینکه آیا کوچک شدن بیضه درمان دارد، کلیک کنید.
عوامل خطر پیچش بیضه
ریسک فاکتور‌هایی وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلا به تورشن بیضه را افزایش دهند. در این جا به برخی از این عوامل خطر می‌پردازیم:
● سن و سال
● پیچ خوردگی بیضه در گذشته
● سابقه خانوادگی
1.سن وسال
پیچ خوردگی بیضه بین سنین ۱۲ و ۱۶ سالگی شایع‌تر است. ممکن است مبتلایان تورشن بیضه در سنین بالاتر نیز مراجعه کنند اما بیشترین پیچش بیضه در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد.
2.پیچ خوردگی بیضه در گذشته
اگر تا به حال درد بیضه شما بدون درمان برطرف شده (تورشن و دیستورشن متناوب)، احتمال رخ دادن مجدد آن وجود دارد. هر چه دفعات حملات درد بیضه بیشتر باشد، خطر آسیب به بیضه بالاتر است.
3.سابقه خانوادگی
این وضعیت می‌تواند در اعضای یک خانواده رخ دهد. همان طور که پیش‌تر نیز گفتیم، اغلب مردانی که دچار تورشن بیضه می‌شوند، دارای یک صفت ارثی هستند که اجازه می‌دهد تا بیضه در داخل کیسه بیضه چرخش آزادانه داشته باشد.
عوارض پیچش بیضه
پیچ خوردگی بیضه می‌تواند سبب عوارض زیر گردد:
● آسیب یا مرگ سلول‌های بیضه
● ناباروری
1.آسیب یا مرگ سلول‌های بیضه
هنگامی که پیچ خوردگی بیضه به مدت چندین ساعت درمان نشود، انسداد جریان خون می‌تواند باعث آسیب دائمی به بیضه و آتروفی و مرگ سلول‌های آن شود. اگر بیضه به شدت آسیب دیده باشد، باید با عمل جراحی برداشته شود.
2.ناباروری
در برخی از موارد، آسیب و یا از دست دادن یک بیضه می‌تواند قدرت باروری در مردان را تحت تأثیر قرار دهد و باروری در آینده را به طور قابل توجهی کاهش دهد. پس حتما باید در ۶ ساعت ابتدایی تورشن بیضه اقدام به جراحی آن کنیم.
مطالعه بیشتر: برای کسب آگاهی و جواب به این سوال که آیا کیست بیضه خطرناک است و درمان قطعی کیست بیضه، کلیک کنید.
نحوه تشخیص پیچ خوردگی بیضه
پزشک برای بررسی اینکه علائم و نشانه‌های شما به دلیل پیچ خوردگی بیضه است یا اینکه توسط عامل دیگری ایجاد شده است، سؤالاتی را از شما خواهد پرسید. پزشکان اغلب قادرند پیچ خوردگی بیضه را با معاینه فیزیکی کیسه بیضه، بیضه‌ها، شکم و کشاله ران تشخیص دهند. پزشک ممکن است رفلکس بیضه را با مالش آرام و یا با فشار داخل ران (سمت بیضه پیچ خورده )تست کند.
به طور معمول، این کار باعث میشود که بیضه جمع و منقبض گردد. اگر شما دچار پیچ خوردگی بیضه باشید، احتمالاً این رفلکس رخ نمی‌دهد. گاهی اوقات آزمایشهای پزشکی برای تشخیص قطعی و یا برای کمک به شناسایی علت دیگری برای علائم شما لازم است. در واقع نحوه تشخیص پیچ خوردگی بیضه شامل معاینه تورشن بیضه و آزمایشات تشخیصی می‌باشد.
از آن جایی که اغلب فرصت کافی برای انجان آزمایشات و صبر کردن برای نتایج آزمایش نیست، تشخیص اصلی تورشن بیضه با معاینه فیزیکال می‌باشد.
● معاینه تورشن بیضه
● آزمایشات پیچ خوردگی بیضه
1.معاینه تورشن بیضه
می‌توان گفت اصلی‌ترین نحوه تشخیص پیچ خوردگی بیضه همین معاینه است. بیضه ها به طور طبیعی به شکل عمودی قرار گرفته‌اند و حرکت آسانسوری دارند. در معاینه تورشن بیضه قرار گیری بیضه‌ها و حرکت آن را می‌سنجند. به گونه‌ای که بیضه‌ای که دچار تورشن شده، به شکل افقی در قسمت بالای اسکروتوم قرار گرفته و هیچ حرکتی ندارد!
یکی از روش‌های معاینه تورشن بیضه بررسی رفلکس کرماستر است. در رفلکس کرماستر با دست کشیدن روی قسمت داخلی کشاله‌ی ران، بیضه‌ی همان سمت حرکت می‌کند. اگر با این رفلکس بیضه هیچ حرکتی نداشته باشد، به پیچش بیضه شک می‌کنیم. البته در حال حاضر این رفلکس کاربرد چندانی ندارد و زیاد دقیق نیست.
2.آزمایشات پیچ خوردگی بیضه
1.آزمایش ادرار
این آزمایش برای تشخیص عفونت انجام میشود.
2.سونوگرافی کیسه بیضه
این نوع سونوگرافی برای بررسی جریان خون در بیضه انجام میشود. کاهش جریان خون به بیضه نشانه‌ای از پیچ خوردگی بیضه است. اما سونوگرافی همیشه قادر به تشخیص کاهش جریان خون نیست، بنابراین نتیجه این تست نمی‌تواند احتمال پیچ خوردگی بیضه را رد کند.
درمان پیچ خوردگی بیضه سمت چپ یا راست
اگر درد بیضه شما برای چند ساعت طول کشیده و معاینه فیزیکی شما پیچ خوردگی بیضه را نشان می‌دهد، احتمالاً بدون هیچ آزمایش اضافی، مستقیماً عمل جراحی را برای درمان پیچ خوردگی بیضه چپ یا راست انجام خواهید داد. به تأخیر انداختن عمل جراحی ممکن است منجر به از دست دادن بیضه شما شود.
برای درمان پیچ خوردگی بیضه چپ یا راست عمل جراحی مورد نیاز است. در برخی از موارد، پزشک ممکن است با فشار دادن کیسه بیضه (دیستورشن دستی) قادر به باز کردن پیچش بیضه باشد. اما شما هنوز هم نیاز به عمل جراحی برای درمان پیچ خوردگی بیضه چپ یا راست دارید تا از تورشن بیضه در آینده جلوگیری کنید.
عمل جراحی برای رفع پیچ خوردگی بیضه معمولاً تحت بی‌هوشی عمومی انجام میشود. در طی جراحی، برش کوچکی در کیسه بیضه ایجاد شده و در صورت لزوم، پیچش طناب اسپرماتیک از هم باز میشود و یک یا هر دو بیضه در داخل کیسه بیضه با کمک بخیه تثبیت میشود. هر چه پیچ‌خوردگی بیضه زودتر برطرف شود، احتمال اینکه بتوان بیضه را حفظ کرد، بیشتر است.
اگر درمان ظرف شش ساعت از شروع درد انجام شود، احتمال خطر برداشتن بیضه ۵ درصد خواهد بود. زمانی که درمان بیش از ۴۸ ساعت پس از شروع درد انجام شود، احتمال خطر برداشتن بیضه تا ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.
مطالعه بیشتر: برای کسب آگاهی و دانش بیشتر در خصوص پروستات چیست و مهمترین علائم پروستات، کلیک کنید.
پیچ خوردگی بیضه در نوزادان و شیرخواران
در موارد نادر، پیچ خوردگی بیضه می‌تواند در نوزادان و شیرخواران نیز رخ دهد. بیضه نوزاد ممکن است سفت، متورم و یا به رنگ تیره‌تر از حد معمول باشد. در سونوگرافی ممکن است کاهش جریان خون به کیسه بیضه نوزاد مشخص نشود، بنابراین برای تأیید پیچ خوردگی بیضه عمل جراحی ممکن است لازم باشد.
درمان پیچ خوردگی بیضه در نوزادان، موضوعی چالش برانگیز است. اگر نوزاد پسر با علائم و نشانه‌های پیچ خوردگی بیضه به دنیا بیاید، ممکن است برای انجام عمل جراحی اورژانسی دیگر دیر شده باشد، همچنین خطرات مرتبط با بی‌هوشی عمومی نوزاد وجود دارد.
اما عمل جراحی اورژانسی گاهی اوقات می‌تواند تمام یا بخشی از بیضه را نجات دهد و از پیچ‌خوردگی بیضه دیگر جلوگیری کند. درمان پیچ خوردگی بیضه در نوزادان ممکن است از بروز مشکلات تولید هورمون تستسترون و ناباروری در آینده جلوگیری کند.
پیشگیری از پیچش بیضه
داشتن بیضه‌هایی که می‌تواند در کیسه بیضه پیچ بخورد، یک ویژگی ارثی در برخی از مردان است. اگر شما دارای این صفت ارثی هستید، تنها راه برای جلوگیری از پیچ خوردگی بیضه، عمل جراحی برای اتصال و تثبیت هر دو بیضه در داخل کیسه بیضه است.
سوالات متداول تورشن بیضه
1.علامت اصلی پیچ خوردگی بیضه چیست؟
علامت اصلی تورشن بیضه درد بسیار شدید در ناحیه‌ی بیضه می‌باشد که می‌تواند کودک را از خواب بیدار کند.
2.درمان پیچش بیضه چیست؟
تنها درمان پیجش بیضه، جراحی است که در سریع‌ترین زمان ممکن باید انجام شود.
3.برای جراحی تورشن بیضه چقدر مهلت داریم؟
گلدن تایم جراحی تورشن بیضه ۶ ساعت است. اگر تا ۶ ساعت نتوانیم بیضه را جراحی کنیم، احتمالا بیضه آتروفی شده و از دست می رود.
منابع:
https://www.urologyhealth.org/urologic-conditions/
https://kidshealth.org/en/teens/torsion
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions
