در اوایل دهه 1980، معرفی سنگ شکن برون اندامی (ESWL)، تحولی بزرگ در درمان سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری ایجاد کرد. سنگ شکنی eswl، یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج شوک پرانرژی، سنگ‌های کلیه و مجرای ادراری را به قطعات کوچکی تبدیل می‌کند تا از طریق ادرار به طور طبیعی دفع شوند.
چند نوع سنگ کلیه داریم و هرکدام چگونه درمان می شوند؟ برای آشنایی با جزئیات این بیماری کلیک کنید.
این روش، نه تنها برای حذف سنگ‌های بدون نیاز به جراحی موثر است، بلکه می‌تواند از انسداد مجاری ادرار نیز جلوگیری کند. دفع سنگ‌های خرد شده نیز ممکن است از چند روز تا چند هفته بعد از عمل eswl طول بکشد. در نهایت به دلیل کم تهاجمی بودن و اثربخشی بالا، سنگ شکنی برون اندامی به عنوان یکی از بهترین راه‌های درمان سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری شناخته می‌شود.
در ادامه این مقاله از سایت دکتر فرشاد نامداری، به بررسی استفاده از سنگ شکن eswl و دستورات قبل و بعد از این عمل می‌پردازیم؛ همچنین، به سوالاتی مانند سنگ شکن کلیه چقدر طول میکشد، بعد از سنگ شکن کلیه چکار کنیم و عوارض سنگ شکن برون اندامی کلیه نیز پاسخ خواهیم داد.
eswl چیست؟ بررسی سنگ شکن برون اندامی در درمان سنگ کلیه
سنگ شکن برون اندامی (ESWL)، یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌های غیرتهاجمی برای درمان سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری است که با استفاده از امواج سنگ‌شکنی که توسط دستگاهی به نام لیتوتریپسی تولید می‌شوند، سنگ‌ها را به قطعات کوچکتری خرد می‌کند. در واقع، این امواج، با دقت بالا و با کمک اشعه ایکس به سمت سنگ‌ها هدایت می‌شوند تا آن‌ها را به قطعاتی تبدیل کنند که به راحتی از طریق ادرار دفع خواهند شد.
سنگ‌های کلیه معمولا زمانی تشکیل می‌شوند که مواد معدنی مانند کلسیم در ادرار به سطح بالایی می‌رسند. این سنگ‌ها، ممکن است در کلیه بمانند یا به مجاری ادراری مانند حالب، منتقل شوند؛ اما در مواردی که سنگ‌ها بزرگتر از حد معمول هستند یا در مجاری ادراری گیر می‌کنند، درد شدیدی را به وجود می‌آورند که به عنوان حمله سنگ کلیه شناخته می‌شود.
عمل eswl با شکستن این سنگ‌ها، به بیماران کمک می‌کند تا بدون نیاز به جراحی، آن‌ها را به صورت طبیعی و با درد کمتری دفع کنند. در مواردی نیز، می‌توان سنگ‌های موجود در مجاری صفراوی یا لوزالمعده را با استفاده از سنگ شکنی برون اندامی درمان کرد؛ هر چند ممکن است قطعات بزرگتر این سنگ‌ها نیاز به خروج با استفاده از اندوسکوپ داشته باشند.
حذف سریع و بدون درد , بدون برش و بازگشت سریع به زندگی با لیزر سنگ کلیه در حالب امکان پذیر است , کلیک کنید و با صفر تا 100 این روش جدید آشنا شوید.
چه زمانی به سنگ شکنی eswlنیاز دارید؟
سنگ شکنی برون اندامی، به عنوان موثرترین روش غیرتهاجمی، زمانی توصیه می‌شود که سنگ‌ها به اندازه‌ای بزرگ باشند که نتوانند به طور طبیعی از بدن دفع شوند (بیش از 5 میلی‌متر قطر) و مسیر ادراری را مسدود کرده یا درد شدید ایجاد کنند. هنگامی که پزشک استفاده از سنگ شکن eswl را برای درمان سنگ کلیه توصیه می‌کند، عواملی مانند اندازه و محل سنگ، وضعیت سلامتی بیمار و داروهایی که مصرف می‌کند را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد.
سنگ شکن برون اندامی معمولا برای سنگ‌های کوچکتر و قابل مشاهده با اشعه ایکس، موثرتر است. با این حال، برخی از ویژگی‌های فیزیکی بدن ممکن است تاثیر این روش را کاهش دهند؛ چرا که فاصله بیشتر بین سنگ و امواج سنگ‌شکن، می‌تواند کارایی را پایین آورد.
چه کسانی نباید از سنگ شکنی برون اندامی استفاده کنند؟
سنگ شکنی eswl برای افرادی که از عفونت مزمن کلیه رنج می‌برند مناسب نیست؛ چرا که ممکن است قطعات سنگ به طور کامل دفع نشوند و باکتری‌ها در کلیه باقی بمانند؛ همچنین دفع قطعات سنگ برای افرادی که دچار انسداد یا بافت زخمی در حالب (لوله بین کلیه و مثانه) هستند، دشوار است.
یکی دیگر از روش های بسیار مهم در درمان سنگ کلیه مخصوصا برای افرادی که نمی توانند از روش سنگ شکنی eswl استفاده کنند, روش سنگ شکنی درون اندامی (عمل TUL) است پس کلیک کنید تا همه چیز را به ویژه درباره مراقبت بعد از عمل tul کشف کنید.
بررسی مراحل آمادگی قبل از سنگ شکن برون اندامی
پزشک متخصص پیش از انجام سنگ شکن برون اندامی، مراحل آمادگی لازم را برای شما توضیح خواهد داد که برای اطمینان از انجام صحیح و ایمن عمل eswl، ضروری هستند:
- انجام آزمایش‌های خون و ادرار
- بررسی داروهای مصرفی
- ناشتا بودن
- تخلیه روده‌ها
1. انجام آزمایش‌های خون و ادرار
به منظور بررسی عملکرد کلیه و شمارش سلول‌های خونی، آزمایش خون تجویز می‌شود؛ همچنین، آزمایش ادرار برای بررسی عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI) توصیه خواهد شد تا از وجود هرگونه مشکل احتمالی پیش از سنگ شکن eswl اطمینان حاصل شود.
2. بررسی داروهای مصرفی
بهتر است قبل از انجام عمل، داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارید؛ چرا که در برخی موارد، ممکن است نیاز به قطع مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین باشد، به عبارتی این داروها می‌توانند خطر خونریزی در طول سنگ شکنی eswl را افزایش دهند.
3. ناشتا بودن
توصیه می‌شود که چند ساعت قبل از سنگ شکن برون اندامی، از خوردن و نوشیدن خودداری کنید تا عمل به بهترین شکل ممکن انجام شود.
4. تخلیه روده‌ها
یکی از موارد قابل توجه در شب قبل از انجام عمل سنگ شکنی برون اندامی، تخلیه روده‌ها با استفاده از روغن کرچک یا دیگر مایعات به منظور تشخیص دقیق‌تر و راحت‌تر سنگ‌ها در روز عمل است.
در نهایت، از آنجایی که این عمل معمولا تحت بی‌حسی انجام می‌شود، باید برای بازگشت به خانه از رانندگی کردن خودداری کنید.
مراحل انجام عمل سنگ شکن برون اندامی
قبل از شروع عمل سنگ شکن برون اندامی، پزشک از بی‌حسی موردنیاز استفاده کرده تا احساس ناراحتی یا درد را در طول عمل حذف کند؛ البته در برخی موارد از بی‌حسی ناحیه‌ای نیز استفاده می‌شود که بیمار را از کمر به پایین بی‌حس خواهد کرد. بعد از آماده شدن بیمار برای انجام عمل و تزریق بی‌حسی، مراحل زیر به ترتیب انجام خواهد شد:
- پیدا کردن محل سنگ کلیه یا مجاری ادراری
- ارسال امواج به داخل بدن
- خرد شدن سنگ‌ها
1. پیدا کردن محل سنگ کلیه یا مجاری ادراری
در هنگام عمل eswl از تصاویر اشعه ایکس یا سونوگرافی برای تشخیص محل دقیق سنگ، استفاده می‌شود. این تصاویر به پزشکان کمک می‌کند تا امواج سنگ‌شکن را با دقت بالا به سمت سنگ هدایت کنند؛ علاوه بر این، در این مرحله به منظور هم‌راستا بودن پرتوهای انرژی با بدن شما ممکن است نیاز به جابجایی بر روی تخت نیز داشته باشید.
2. ارسال امواج به داخل بدن
دستگاه لیتوتریپسی، امواج قوی را از طریق آب به بدن شما ارسال می‌کند که اگر هوشیار باشید، ممکن است صدای ترکیدن یا احساس ضربه خفیفی را در ناحیه پهلو تجربه کنید.
3. خرد شدن سنگ‌ها
در نهایت، هزاران موج پرانرژی در هر عمل به سمت کلیه شما هدایت می‌شود تا سنگ را به قطعات کوچکتری بشکند و دفع آن‌ها را برای شما راحت‌تر کند. البته اگر سنگ‌ها در پانکراس یا مجاری صفراوی قرار داشته باشند، پس از عمل، ممکن است نیاز باشد قطعات آن‌ها با استفاده از اندوسکوپ خارج شوند.
سنگ شکن کلیه چقدر طول میکشد؟
یکی از سوالات مهم بیماران بعد از پاسخ به eswl چیست، این است که سنگ شکن کلیه چقدر طول میکشد که در پاسخ باید گفت، بسته به اندازه و تعداد سنگ‌ها، این روند ممکن است حدود یک ساعت یا کمتر طول بکشد.
بعد از سنگ شکن کلیه چکار کنیم: بررسی مراقبت‌های لازم پس از سنگ شکنیeswl
عمل سنگ شکن eswl معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارد، یعنی شما بعد از عمل به خانه بازمی‌گردید؛ اما ممکن است چند ساعتی بستری بمانید تا وضعیت شما تحت نظر باشد. با این وجود، دستورالعمل‌های مراقبتی پس از سنگ شکنی برون اندامی عبارتند از:
- نوشیدن آب فراوان
- جمع‌آوری قطعات سنگ و تحویل نمونه به پزشک
- استفاده از داروهای کمکی
1. نوشیدن آب فراوان
نوشیدن آب به مقدار فراوان و لازم، کمک می‌کند که قطعات سنگ به راحتی از بدن دفع شوند و از یبوست جلوگیری خواهد کرد.
2. جمع‌آوری قطعات سنگ و تحویل نمونه به پزشک
جمع‌آوری قطعات سنگ‌هایی که با ادرار دفع می‌کنید برای انجام آزمایشات و بررسی علت تشکیل سنگ‌ها اهمیت دارد؛ از این رو، پزشک توصیه می‌کند تا ادرار خود را از صافی عبور داده و سنگ‌های دفع شده را نگه دارید و سپس آن‌ها را در یک ظرف مخصوص یا کیسه پلاستیکی به آزمایشگاه ببرید.
3. استفاده از داروهای کمکی
برای تسهیل دفع سنگ‌ها به همراه ادرار، می‌توانید از داروهایی مانند تامسولوسین، به عنوان شل‌کننده مثانه استفاده کنید؛ همچنین، از آنجایی که ممکن است دردی متناوب تا زمان دفع کامل سنگ‌ها همراه شما باشد، مصرف مسکن‌هایی مانند کتورولاک، توصیه می‌شود.
در نهایت، برای بررسی نتیجه عمل لازم است سونوگرافی و عکس کنترل را 72 ساعت پس از سنگ شکنی، انجام دهید.
چند روز بعد از سنگ شکن سنگ دفع می شود؟
دفع قطعات سنگ که می‌توانند به شکل شن، ماسه یا گرد و غبار باشند، ممکن است تا چند روز یا چند هفته طول بکشد. با این حال در پاسخ به سوال، چرا بعد از سنگ شکن سنگ دفع نمیشود، باید گفت، ممکن است روش ESWL نتواند به طور کامل سنگ را بشکند و قطعات باقی‌مانده در حالب گیر کنند و بدن قادر به دفع آن‌ها نباشد. در چنین شرایطی، پزشک دوره دوم درمان یا استفاده از یک روش جدید را توصیه می‌کند.
اگر به دنبال لیست بهترین دکتر فوق تخصص سنگ کلیه در تهران هستید کلیک کنید و تا بتوانید درمانی تخصصی و بدون بازگشت برای تجربه زندگی بدون درد داشته باشید.
عوارض سنگ شکن برون اندامی کلیه چیست؟ بررسی دقیق خطرات روش ESWL
همانند هر روش دیگری، سنگ شکن برون اندامی نیز با خطرات و عوارضی همراه است که در بررسی آن‌ها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انسداد مجاری ادرار به دلیل گیر کردن قطعات سنگ شکسته شده
- خونریزی داخلی و ادرار خونی تا چند روز بعد از عملeswl
- احساس درد متناوب تا زمان دفع کامل سنگ‌ها به خصوص در زمان ادرار کردن
- خطرناک بودن این روش برای جنین در صورت بارداری
- تحت تاثیر قرار گرفتن دستگاه ضربان‌ساز و یا دستگاه‌های کاشته شده دیگر در بدن توسط امواج سنگ‌شکن
- عدم فوری بودن دفع سنگ‌ها
بررسی نهایی سنگ شکن برون اندامی، بهترین روش غیرتهاجمی دفع سنگ‌ها
به‌طور کلی، سنگ شکنی eswl ، یک راهکار ایمن و مؤثر برای دفع سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری است که نیاز به جراحی را برطرف کرده و درد و عوارض ناشی از انسداد را کاهش می‌دهد؛ اما باید بدانید این عمل نیز خطراتی را به دنبال دارد و رعایت دستورالعمل‌های مراقبتی قبل و بعد از آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این مقاله ضمن پاسخ به سوال چند روز بعد از سنگ شکن سنگ دفع می شود، سوال رایج چرا بعد از سنگ شکن سنگ دفع نمیشود را نیز بررسی کردیم. برای دریافت مشاوره تخصصی و خدمات درمانی بیشتر می‌توانید از طریق راه‌های زیر با دکتر فرشاد نامداری در ارتباط باشید.
شماره‌های تماس: ۸۸۷۷۶۸۰۱, ۰۹۱۰۷۵۸۵۳۵۸
نشانی سایت اینترنتی: https://drnamdari.com/
آدرس حضوری: خیابان ولیعصر عج، ۳۰۰متر پایین تر از ونک، بالاتر از پل همت، بن‌بست سیدالشهدا، ساختمان رهام، پلاک ۸، واحد ۱
منبع
https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/extracorporeal-shock-wave-lithotripsy-eswl
https://www.kidney.org/kidney-topics/extracorporeal-shock-wave-lithotripsy-eswl
