اورولوژی شاخه ای از علم پزشکی است که با تشخیص و درمان بیماریهای کلیوی، مجاری ادراری و دستگاه تناسلی سر و کار دارد. متخصص اورولوژی با استفاده از دانش و تجربهاش پس از تشخیص دقیق نوع بیماری، مناسب ترین شیوهی درمان و یا نوع جراحی را برای رفع عارضه به مراجعه کنندگان خود توصیه میکند. از شایعترین علائم و مشکلات مردان که حتما باید به متخصص و یا فوق تخصص اورولوژی مراجعه کنند میتوان به بیماری های کلیوی (کیست،سنگ و سرطان کلیه) و مشکلات پروستات (بزرگ بودن غده پروستات،سرطان و….) و مشکلات ادراری ( درد و احساس سوزش،تکرر ادرار، ادرار خونی ) و بسیاری از موارد دیگر اشاره کرد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در مطب دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص بیماریهای اورولوژی با شماره تلفنهای 09107585358 و 88776801 تماس حاصل فرمایید.
درچه صورت باید به فوق تخصص اورولوژی مراجعه کرد
کلیهها دو عضو لوبیا مانند هستند که پشت اندامهای درون شکم و در ناحیه تحتانی کمر قرار دارند. کلیهها به بدن کمک میکنند تا سموم و مواد زائد را به وسیله ادرار از بدن خارج کند. علاوه بر کلیههایی که به دلیل آسیب دیدگی به درمان نیاز دارند، مشکلات دیگری نیز وجود دارند که مردان را تحت تاثیر قرار میدهند و ممکن است برای درمان موثر آنها، نیاز به مراجعه به پزشک فوق تخصص بیماریهای ارولوژی باشد.
سنگ کلیه
سنگهای کلیه هنگامی تشکیل میشوند که مواد معدنی و نمک موجود در ادرار به شکل سنگ به هم متصل میشوند. سنگهای کلیه در اندازه یک دانه ماسه تا یک توپ گلف متفاوت هستند. سنگهای کوچکتر اغلب به وسیله ادرار دفع میشوند اما سنگهای بزرگتر به معالجه پزشکی احتیاج دارند.
سرطان کلیه
مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا میشوند. ۶۴ سالگی میانگین سنی افرادی است که سرطان کلیه در آنها تشخیص داده شده است. این سرطان به ندرت در افراد زیر ۴۵ سال تشخیص داده میشود. بیشتر تومورهای کلیه (۸۵ درصد) خیلی زود و قبل از گسترش سرطان تشخیص داده میشوند. درمانهای عمومی برای از بین بردن یا کاهش رشد سرطان انجام میشوند. برای بیمارانی که سرطان هنوز به سایر بخشهای بدن آنها گسترش پیدا نکرده است، پرتو درمانی میتواند یک گزینه درمانی باشد.
بیماریهای مثانه و درمان آنها
مثانه، ادرار تولید شده توسط کلیهها را از طریق مجاری ادراری دریافت کرده و از طریق مجرای ادرار که در انتهای آلت تناسلی قرار دارد، از بدن خارج میکند. اختلالات رایج مثانه در مردان عبارتند از:
بیش فعالی مثانه
بیش فعالی مثانه اصطلاح دیگری برای بیان مشکلات کنترل مثانه یا مشکل در کنترل زمان دفع ادرار و مقدار دفع آن در مردان است. علائم بیش فعالی مثانه ممکن است شامل احساس نیاز ناگهانی به دفع ادرار و استفاده از سرویس بهداشتی، نیاز مداوم به دفع ادرار، تجربه بیاختیاری زیاد یا اندک در دفع ادرار یا احساس ناتوانی در تخلیه کامل مثانه باشد.
اختلال کارکرد مثانه
این وضعیت یک ناهنجاری یا اختلال در عملکرد مثانه است. مردان میتوانند یک یا چند نوع اختلال عملکرد را در مثانه تجربه کنند. اختلالات مثانه میتوانند شامل بیاختیاری ادرار باشند. مهم است که مردانی که دچار اختلال عملکرد مثانه هستند با پزشک مشورت کنند تا علت اصلی آن تشخیص داده شده و برای معالجه آن اقدام شود.
عفونت مثانه
عفونت مثانه نوعی عفونت ادراری و مجاری ادراری (UTI) است که بیشتر در خانمها مشاهده میشود. با این حال زمانی که مردان به عفونت ادراری مبتلا میشوند، میتواند نشانهای از پروستاتیت یا BPH باشد. عفونت مثانه میتواند در هنگام ادرار کردن باعث درد یا سوزش شده و منجر به تکرر ادرار شود.
سنگهای مثانه
سنگ مثانه تودهای سخت از مواد معدنی است که هنگام غلیظ شدن ادرار در مثانه تشکیل میشود. سنگ مثانه بیشتر در مردان ۳۰ سال و بالاتر دیده میشود. سنگ مثانه اغلب به این دلیل ایجاد میشود که مردان قادر به تخلیه کامل مثانه نیستند. این مشکل میتواند در طول یک بیماری، پس از آسیب سیستم عصبی یا به دلیل BPH رخ دهد.
در صورت داشتن هر گونه علائم و یا اختلال در سیستم مجاری ادراری حتما به فوق تخصص بیماریهای اورولوژی مراجعه کنید. شروع درمان در مراحله اولیه میتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری بعمل آورد.
مشکلات مجاری ادراری و آلت تناسلی و درمان آنها
مجرای ادراری مردان، یک لوله توخالی است که به ادرار اجازه میدهد از مثانه به خارج از بدن منتقل شود. طول آن در مردان تقریبا ۸ اینچ است. این مجرای ادراری قبل از آنکه در انتهای آلت تناسلی به بیرون باز شود، از پروستات و آلت تناسلی عبور میکند. شایعترین مشکلات مجرای ادراری و آلت تناسلی مردانه که باید برای بررسی و درمان آنها به فوق تخصص ارولوژی مراجعه کنید عبارتند از:
- تنگی مه آتوس: این اختلال هنگامی اتفاق میافتد که دهانه مجرای ادراری در نوک آلت تناسلی باریک شود. تنگی مه آتوس میتواند از بدو تولد وجود داشته باشد و به ندرت در آلت تناسلی ختنه نشده مشاهده میشود.
- اورتریت: اورتریت التهاب مجاری ادراری معمولاً توسط باکتریها ایجاد میشود و با آنتی بیوتیک درمان میگردد. درد همراه با ادرار نشانه اصلی آن است.
- تنگی مجرای ادراری: در این وضعیت یک بافت زخم در مجرای ادراری تشکیل شده که میتواند جریان ادرار را مسدود کرده یا آن را کاهش دهد.
- بیماری پیرونی: بیماری پیرونی وضعیتی است که در آن هنگام نعوظ، یک انحنای غیر طبیعی و اغلب دردناک در آلت تناسلی ایجاد میشود و علت آن ایجاد بافت زخم در داخل آلت تناسلی است.
- هپوسیادیاس: این وضعیت یک نقص مادرزادی در پسران شیرخواری است که مجرای ادراری آنها در نوک آلت تناسلی باز نمیشود و معمولاً در بخشی از آلت تناسلی (معمولاً قسمت تحتانی آن) قرار دارد. در بخش اورولوژی کودکان ما، درباره وضعیت هپوسیادیاس بیشتر مطالعه کنید.
- انحراف آلت تناسلی: انحراف آلت تناسلی یک نقص مادرزادی در پسران است که باعث خم شدن بیش از حد آلت تناسلی در هنگام نعوظ میشود. این بیماری میتواند در بزرگسالی باعث درد، ناراحتی و مشکلات عملکرد جنسی شود.
- سرطان آلت تناسلی: این وضعیت با رشد سرطان در آلت تناسلی مردانه آغاز میشود و اغلب کارسینوم سلول سنگ فرشی نامیده میشود. علائم آن خونریزی، زائدههایی در آلت تناسلی و ترشحات زیر پوست ختنه گاه است. روش درمانی استاندارد برای سرطان آلت تناسلی، عمل جراحی است و در کنار آن بسته به میزان سرطان و سلامت عمومی بیمار، روشهای درمانی دیگری نیز وجود دارد.
بیماریهای بیضه یا اسکروتوم
بیضهها یا تخمدانها، تولید کننده اسپرم و هورمون تستوسترون هستند و در یک کیسه پوستی به نام اسکروتوم در ناحیه کشاله ران قرار دارند. برخی از بیماریهای مربوط به این ناحیه بیشتر مردان جوان و در برخی موارد، مردان مسن را تحت تاثیر قرار میدهند. بیماریهایی که باید در صورت بروز آنها به فوق تخصص بیماریهای ارولوژی مراجعه کنید شامل موارد زیر میشوند:
- بیماری اپیدیدیمیت: بیماری اپیدیدیمیت یک نوع التهاب مجاری تولید کننده اسپرم (اپیدیدیمیس) است که پشت هر بیضه قرار دارند و اسپرمها را قبل از انزال نگه میدارند. مردان مبتلا به این بیماری به طور معمول ادرار یا مقاربت دردناک دارند و همچنین در ادرار یا مایع منی آنها خون دیده میشود.
- هیپوگنادیسم: وضعیت هیپوگنادیسم در مردان هنگامی اتفاق میافتد که غدد جنسی هیچگونه هورمونی تولید نکنند. این بیماری اغلب با دارو درمان میشود و همچنین میتوانند تولید ضعیف اسپرم را در پی داشته باشد و باعث مشکلات ناباروری در مردان شود.
- سرطان بیضه : سرطان بیضه میتواند در هر زمانی بین سنین ۱۵ تا ۵۰ سال اتفاق بیفتد و در صورت تشخیص زودرس به طور کامل درمان میشود. علائم اولیه آن وجود توده یا گره یا احساس سنگینی در اسکروتوم است. این بیماری در درجه اول با عمل جراحی درمان میشود.
- پیچ خوردگی بیضه : پیچ خوردگی بیضه زمانی اتفاق میافتد که یکی از طنابهای بیضهای در اطراف یک بیضه پیچیده میشود و خون رسانی قطع میگردد. این وضعیت عمدتاً در مردان زیر ۲۵ سال اتفاق میافتد.
- واریکوسل: واریکوسلها اغلب از دوران بلوغ تشکیل میشوند و رگهای واریسی بزرگ در اسکروتوم هستند. بیش از ۱۵ درصد مردان میتوانند دچار واریکوسل باشند که اغلب در مردان دچار نازایی مشاهده میشود؛ زیرا این امر میتواند باعث کاهش تولید اسپرم و کاهش کیفیت آن شود.
- عدم پایین آمدن بیضهها: این وضعیت زمانی اتفاق میافتد که بیضهها در دوران جنینی از شکم به درون اسکروتوم پایین نیامده باشند و از داخل شکم خارج نشده باشند. بیشتر بیضهها در سه ماه اول نوزادی به خودی خود پایین آمده و وارد اسکروتوم میشوند. شما میتوانید درباره ارولوژی بیضه کودکان در بخش اورولوژی کودکان ما بیشتر مطالعه کنید.
سلامت جنسی مردان
پزشکان دارای تخصص و فوق تخصص در ارولوژی، با آموزش و تخصص پیشرفته با مردان همکاری میکنند تا درباره مشکلات مربوط به سلامت جنسی و عملکرد جنسی مردان و همچنین باروری مردان و برنامه ریزی خانواده اقدامات درمانی را انجام دهند. مشکلاتی که در صورت بروز آنها باید به فوق تخصص بیماریهای ارولوژی مراجعه کنید به شرح زیر است:
نقص عملکرد انزال
اختلال در انزال، عدم توانایی یک مرد در انزال موثر منی از آلت تناسلی در لحظه اوج لذت جنسی است. این بیماری یکی از شایعترین مشکلات جنسی مردان میباشد. خوشبختانه برای آن گزینههای درمانی مختلفی وجود دارد؛ از داروهای مختلف و تزریقات گرفته تا دستگاههای ایمپلنت و تغییرات سبک زندگی.
اختلال عملکرد نعوظ
مرکز ارولوژی Denver متخصص در تشخیص و درمان جراحی یا دارویی هرگونه اختلال نعوظ (ED, ناتوانی جنسی) و ناتوانی مردان برای حفظ نعوظ میباشد. اختلال نعوظ حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیون مرد را تحت تاثیر قرار داده و ۱۰ میلیون نفر از مردان نیز مبتلا به ED جزئی هستند.
تستوسترون کم
پایین بودن سطح هورمون تستوسترون میتواند باعث بروز علائمی از جمله کاهش میل جنسی، کمبود خواب، ریزش مو، تغییر خلق و خو و افزایش چربی بدن شود.
درمان جایگزینی هورمون تستسترون
درمان جایگزینی تستسترون که تستوسترون درمانی (TTH) نیز نامیده میشود، توسط انجمن FDA برای درمان مردان دارای سطح تستوسترون پایین که از نظر پزشکی با عنوان هیپوگنادیسم نامیده میشود ، تایید شده است.
وازکتومی
وازکتومی نوعی عمل عقیم سازی مردان است و به طور موثری از بارداری جلوگیری میکند. همکاران ما در بخش اورولوژی برای درد کمتر و عوارض کمتر از تکنیک وازکتومی بدون تیغ استفاده میکنند.
وازکتومی معکوس
عمل معکوس وازکتومی، مجرای وابران که طی عمل وازکتومی بریده شده است را مجدداً متصل میکند. مجرای وابران در عمل وازکتومی بریده میشود تا از رسیدن اسپرم به مایع منی جلوگیری کرده و باعث ناباروری مردان شود. در برخی موارد، عمل وازکتومی معکوس صرفاً به اتصال مجدد قسمت انتهایی لوله وابران به مجرای اسپرم نیاز دارد. در موارد دیگر برای دور زدن انسداد، روشهای پیچیدهتری احتیاج است. در صورت موفقیت، عمل وازکتومی معکوس به مردان اجازه میدهد تا مجدداً باعث باروری زنان شوند و این عمل برای چند دهه موثر است .
فوق تخصص بیماریهای اورولوژی چگونه اختلالات مجاری ادراری و تناسلی مردان را تشخیص میدهد؟
هنگامی که شما برای مراجعه به متخصص بیماریهای اورولوژی نوبت میگیرید، تعدادی آزمایشهای معمولی انجام میشود که در تشخیص مشکل اساسی مورد استفاده قرار میگیرند. در این بخش چندین آزمایش ارولوژی رایج انجام میشود که متخصص ارولوژی از آنها استفاده میکند. متخصص ارولوژی بر اساس نتایج این آزمایشها، نظارت بیشتر، مراقبتهای خاص یا جراحی را توصیه میکند و شما و پزشکتان درباره بهترین برنامه درمانی متناسب با مشکل خود صحبت خواهید کرد.
معاینه جسمانی
رایجترین آزمایش ارولوژی با یک معاینه فیزیکی ساده آغاز میشود. بررسی فیزیکی شما با مجموعهای از سوالات آغاز میشوند که به متخصص ارولوژیست شما اجازه میدهد تا از شیوه زندگی و سابقه شما درک بهتری پیدا کند. برای ملاقات با متخصص ارولوژی صحبتهای خود درباره علائمی که در حال حاضر دارید، اطلاعات کامل درباره وضعیت کنونی سلامتی خود، سابقه پزشکی و سایر داروهایی که مصرف میکنید را آماده کنید.
این سوالات به متخصص ارولوژی شما در معاینه فیزیکی کمک میکنند زیرا داشتن چشم انداز بزرگتر در تشخیص مناسب ضرورت دارد.
معاینه فیزیکی شما در مطب متخصص ارولوژی انجام میشود و شامل معاینه فیزیکی کامل دستگاه ادراری شما از جمله کلیهها، مجاری ادراری و مثانه است. اگر در رابطه با آلت تناسلی یا بیضه خود نیز مشکلی دارید، معاینه شامل آنها نیز خواهد بود.
بررسیهای رکتال دیجیتال (DRE)
اگر شما مرد هستید، معاینه فیزیکی شامل بررسی رکتال دیجیتال یا DRE نیز میشود. این آزمایش برای ارزیابی غده پروستات، بررسی بینظمی یا بزرگ شدن غیرطبیعی آن انجام میشود. معاینه رکتال دیجیتال توسط پزشک با چرب کردن انگشت پوشیده در دستکش و وارد کردن آن به روده و ارزیابی پروستات انجام میشود.
آزمایشهای خون
برای بررسی سیستم مجاری ادراری شما و هرگونه اتفاق نامطلوب، متخصصان ارولوژی به تعدادی آزمایش خون نیاز دارند. متخصصان مجاری ادراری میتوانند با استفاده از یک روش استاندارد برای بررسی و معاینه خون، برخی بیماریها یا سرطانها را تشخیص دهند. معمولاً سه آزمایش خون رایج برای این روش استفاده میشود:
آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
این آزمایش بر تشخیص التهاب پروستات تمرکز دارد که برای کمک به تشخیص علت اصلی التهاب به کار میرود. آزمایش PSA به تنهایی سرطان را تشخیص نمیدهد. اگرچه بسیاری از افراد گمان میکنند این آزمایش برای تشخیص سرطان پروستات انجام میشود؛ اما در واقع صرفاً راهی برای تشخیص سطح التهاب است. اگر میزان التهاب خطر ابتلا به سرطان را نشان دهد، برای تشخیص مناسب باید آزمایشهای بیشتری انجام داد.
این آزمایش به طور خاص میزان پروتئینی که از غده پروستات آزاد میشود را اندازه گیری میکند که در صورت وجود التهاب افزایش پیدا میکند.
آزمایش خون کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN)
نوع بعدی آزمایش خون، آزمایش کراتینین و نیتروژن اوره خون است که برای ارزیابی عملکرد کلیهها از طریق اندازه گیری کراتینین استفاده میشود. هنگامی که میزان کراتینین در خون شما بالا باشد، به این معنا است که کلیههای شما به درستی یا به شکل مناسبی کار نمیکنند. متخصص ارولوژی شما بسته به نسبت کراتینین به نیتروژن اوره خون، قادر به تشخیص مشکل خواهد بود.
آزمایشهای تستسترون خون
متخصص ارولوژی شما هنگام ارزیابی عملکرد نعوظ، آزمایش تستوسترون خون را انجام میدهد. این آزمایش نشانگر مشخصی از میزان تستسترون خون شما است که میتواند علت برخی از موارد اختلال نعوظ باشد.
آزمایشهای ادرار
اگر آزمایش خون لازم نباشد یا اگر متخصص ارولوژی شما بخواهد قبل از تشخیص اطلاعات بیشتری جمع آوری کند، آزمایش ادرار انجام میشود. آزمایش ادرار معمولاً شامل ادرار کردن در یک ظرف استریل برای آنالیز است اما بررسی بر اساس اینکه چه آزمایشی باید انجام شود، متفاوت خواهد بود.
آزمایش ادرار UA
رایجترین آزمایش ادراری که انجام میشود تجزیه و تحلیل ادرار است. در حقیقت این آزمایش در بیشتر بررسیهای سالانه سلامت انجام میشود؛ حتی اگر هیچ دلیلی برای نگرانی وجود نداشته باشد. این آزمایش برای بررسی باکتریها، سلولهای خونی و مواد خارجی که نباید در کلیههای شما باشد انجام میشود.
آزمایش کشت ادرار
به همین شکل از این آزمایش برای تعیین وجود باکتریهای خاصی در نمونه ادرار شما استفاده میشود. این آزمایش دقیقتر است و لازم است حتما در آزمایشگاه انجام شود. پس از انجام ایزوله میتوان آنتی بیوتیکها را در کشت ادرار آزمایش کرد تا ببینیم کدام روش درمانی موثرتر خواهد بود.
تست ادرار ۲۴ ساعته
اگر پزشک به شما بگوید که تست ادرار ۲۴ ساعته نیاز دارید، باید طی ۲۴ ساعت تمام ادراری که از شما دفع میشود را جمع آوری کنید. این آزمایش به متخصص ارولوژی اجازه میدهد تا تشخیص دهد که آیا بدن شما دارای سطح طبیعی از مواد خاص است یا خیر و این آزمایش سلامت کلیههای شما را نشان میدهد. هنگامی که سطح و میزان مواد غیر طبیعی باشد، نتایج متخصص را در تشخیص بیماریهای خاص یاری میکند.
تکنیکهای عکسبرداری
سایر آزمایشهای رایج اورولوژی شامل استفاده از تکنیکهای عکسبرداری برای مشاهده مشکلاتی هستند که لزوماً با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند. رایجترین ابزار تصویر برداری، آزمایش سونوگرافی است. در طی سونوگرافی امواج صوتی با فرکانس بالا به سمت بدن ارسال میشوند که تصاویری از سیستمهای داخلی، اندامها و مواد خارجی ایجاد میکنند. آزمایشهای سونوگرافی میتوانند مشکلاتی مانند موارد مربوط به کلیه و مثانه، بیضهها و غده پروستات را تشخیص دهند.
به همین ترتیب متخصصان ارولوژی برای به دست آوردن تصاویر بهتر و تشخیص دقیق، از عکسبرداری اشعه ایکس نیز استفاده میکنند. چند نوع مختلف از اسکنهای اشعه ایکس وجود دارد که برای تشخیص مشکلات دستگاه ادراری استفاده میشوند.
این نوع از عکسبرداریها عبارتند از:
- عکس برداری اشعه ایکس از کلیه مجرای ادرار و مثانه (KUB): این عکس برداری اشعه ایکس، علل درد شکم را بررسی کرده و ساختارها و اندامهای کلی سیستم ادراری را ارزیابی میکند.
- اشعه ایکس پیلوگرام درون وریدی (IVP) در این روش از یک رنگ برای شناسایی مشکلات دستگاه ادراری استفاده میشود.
- اشعه ایکس سیستروتروگرام در حین ادرار کردن(VCUG) این آزمایش در هنگام پر بودن مثانه و در حین خالی شدن آن انجام میشود تا عملکرد سیستم ادراری در حین کار کردن را بررسی کند.
ممکن است بسته به نتایج حاصل از سونوگرافی و / یا اشعه ایکس، آزمایشهای تصویربرداری دیگری نیز لازم باشد. پزشکان متخصص ارولوژی برای دیدن جزئیات بیشتر درون بدن از اسکن توموگرافی کامپیوتری استفاده میکنند که معمولاً سیتیاسکن نامیده میشود.
انجام سیستوسکوپی، تا حدی تهاجمی است . در این روش، قبل از وارد کردن یک تلسکوپ کوچک از مجرای ادراری و مثانه، به بیحسی موضعی احتیاج است . این روش به متخصصان ارولوژی اجازه میدهد تا به صورت زنده و حقیقی و در زمان واقعی سیستم ادراری را بررسی کرده و هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهند.
بررسی مایع منی (سمینوگرام)
اگرچه این تنها آزمایش دیگری نیست که متخصصان ارولوژی انجام میدهند اما آخرین آزمایش معمول اورولوژی است. آنالیز مایع منی برای مردانی انجام میشود که با مشکلات باروری دست و پنجه نرم میکنند. در آزمایش سمینوگرام، یک نمونه از مایع منی در آزمایشگاه بررسی میشود تا قدرت اسپرم مردان بررسی شود. در آزمایشگاه، بررسی تحرک و کیفیت به همراه ارزیابی تعداد اسپرمهای موجود در مایع منی انجام میگیرد. آزمایش اسپرموگرام پس از هر عمل جراحی وازکتومی انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که عمل موفقیت آمیز بوده است.