پارگی حالب که ممکن است به دلایلی چون آسیب‌های فیزیکی، جراحی‌های پیشین یا عفونت‌های شدید رخ دهد، می‌تواند عوارض جدی در سیستم ادراری ایجاد کند. این وضعیت که با علائم پارگی حالب، نظیر درد شدید، خونریزی و مشکلاتی در تخلیه ادرار همراه است، نیازمند تشخیص و درمان فوری می‌باشد. یکی از روش‌های موثر در درمان پارگی حالب، انجام عمل ترمیم مثانه یا حالب است که به نام ریمپلنت حالب نیز شناخته می‌شود.
هدف این روش جراحی، اصلاح مسیر ارتباط حالب با مثانه است تا از برگشت ادرار به کلیه‌ها (رفلاکس وزیکویورترال) جلوگیری شود و عملکرد طبیعی سیستم ادراری بازیابی گردد. لوله حالب که وظیفه انتقال ادرار از کلیه‌ها به مثانه را بر عهده دارد، ممکن است به دلیل پارگی یا موقعیت غیرطبیعی، عملکرد مناسبی نداشته باشد. در جراحی درمان پارگی حالب، پزشک نحوه اتصال لوله حالب به مثانه را تغییر داده و آن را در موقعیتی قرار می‌دهد که برگشت ادرار رخ ندهد.
همچنین، مراقبت‌های پس از جراحی، نقشی کلیدی در موفقیت درمان دارند؛ از این رو، در ادامه این مقاله از سایت دکتر نامداری به بررسی مراقبت‌های بعد از عمل ترمیم مثانه و نحوه انجام این جراحی می‌پردازیم.
دلایل و ضرورت درمان پارگی حالب و علائم مرتبط
جراحی پارگی لوله حالب یا ترمیم مثانه، یکی از روش‌های موثر برای درمان مشکلات جدی سیستم ادراری، از جمله علائم پارگی حالب به شمار می‌رود. این جراحی به دلایل و در شرایط خاصی انجام می‌شود که به شرح زیر هستند.
- ریفلاکس وزیکویورترال (VUR)
- عفونت‌های مکرر یا مقاوم به درمان
- آسیب به کلیه یا اسکار کلیوی
- عدم موفقیت درمان‌های غیرجراحی
1. ریفلاکس وزیکویورترال(VUR)
یکی از اصلی‌ترین دلایل انجام عمل ترمیم مثانه، درمان ریفلاکس وزیکویورترال است. در این حالت، ادرار به جای تخلیه به سمت بیرون از مثانه، به حالب‌ها و حتی کلیه‌ها بازمی‌گردد. این مشکل به ویژه در درجات بالای ریفلاکس، می‌تواند منجر به آسیب کلیه‌ها و افزایش خطر عفونت‌های ادراری شود و نیاز به مداخله جراحی را اجتناب‌ناپذیر کند.
2. عفونت‌های مکرر یا مقاوم به درمان
افرادی که دچار عفونت‌های مداوم و مقاوم به درمان‌های دارویی هستند، ممکن است برای جلوگیری از عود عفونت و کاهش خطر عوارض جدی، به جراحی درمان پارگی حالب نیاز داشته باشند.
3. آسیب به کلیه یا اسکار کلیوی
در مواردی که ریفلاکس ادراری یا علائم پارگی حالب، منجر به مشکلات جدی مانند هیدرونفروز (تجمع ادرار در کلیه) یا اسکار کلیوی می‌شود، انجام جراحی برای حفظ عملکرد کلیه‌ها ضروری است.
4. عدم موفقیت درمان‌های غیرجراحی
در برخی بیماران، درمان‌های محافظه‌کارانه مانند آنتی‌بیوتیک درمانی یا تمرین‌های بهبود عملکرد مثانه، کافی نیستند و بازگشت ادرار یا علائم مرتبط همچنان باقی می‌ماند. در این شرایط، جراحی پارگی لوله حالب به عنوان یک گزینه قطعی مطرح می‌شود.
5. علائم آزاردهنده VUR
علائم پارگی حالب، نظیر عفونت‌های مکرر، بی‌اختیاری ادرار و احساس فوریت ادرار که زندگی روزمره بیمار را مختل می‌کنند، ممکن است نیاز به جراحی را مطرح کنند.
مراقبت‌های قبل از جراحی ترمیم حالب یا مثانه
به منظور آمادگی بهتر برای جراحی، بهتر است دستورالعمل‌هایی با دقت کافی رعایت شود.
- از نیمه شب قبل از جراحی، نباید هیچ‌گونه غذای جامد یا مایعات غیرشفاف مانند شیر یا آب‌میوه‌های غلیظ مصرف شود.
- مصرف مایعات شفاف مانند آب‌میوه‌های صاف شده، تنها تا 2 ساعت قبل از جراحی مجاز است.
- شیر دادن به کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، تا 4 ساعت قبل از جراحی مجاز می‌باشد؛ اما مصرف شیر خشک تا 6 ساعت قبل از عمل امکان‌پذیر است.
- در صورتی که جراحی به دلیل مشکلات مربوط به حالب صورت می‌گیرد، از 2 ساعت قبل از عمل هیچ‌گونه مایعی نوشیده نشود.
- تنها داروهای تجویز شده پزشک مصرف گردد.
نحوه انجام جراحی پارگی لوله حالب: بهترین روش درمان علائم پارگی حالب
پارگی لوله حالب، یکی از مشکلات جدی دستگاه ادراری است که می‌تواند منجر به عوارضی نظیر انسداد جریان ادرار، برگشت ادرار به کلیه‌ها و عفونت‌های مکرر شود. جراحی درمان پارگی حالب یا ریمپلنت حالب، راه‌حل اصلی برای بازسازی مسیر حالب و بهبود عملکرد دستگاه ادراری است.
مراحل عمل ترمیم مثانه
مراحل انجام این جراحی عبارتند از:
- آزادسازی حالب از مثانه
- ایجاد تونل جدید در مثانه
- تثبیت حالب در موقعیت جدید
- بستن برش‌های جراحی
1. آزادسازی حالب از مثانه
جراح در مرحله ابتدایی، حالب آسیب‌دیده را از محل اتصال به مثانه جدا می‌کند تا فضای کافی برای بازسازی فراهم شود.
2. ایجاد تونل جدید در مثانه
سپس، یک تونل جدید در دیواره و عضله مثانه ایجاد می‌شود. این تونل به شکلی طراحی شده که جریان ادرار را به صورت یک‌طرفه هدایت کرده و از برگشت آن جلوگیری کند.
3. تثبیت حالب در موقعیت جدید
حالب در تونل جدید قرار داده شده و با استفاده از بخیه، در محل مناسب تثبیت می‌شود. اگر هر دو حالب آسیب‌دیده باشند، این فرایند برای حالب دوم نیز انجام خواهد شد.
4. بستن برش‌های جراحی
پس از اتمام جراحی پارگی لوله حالب، شکاف‌ها در دیواره شکم و مثانه با بخیه‌های قابل جذب بسته می‌شوند. پانسمان مناسب نیز برای محافظت از زخم اعمال می‌شود.
روش‌های جراحی ریمپلنت حالب
انتخاب روش جراحی به شدت آسیب، موقعیت پارگی و شرایط سلامت عمومی بیمار بستگی دارد؛ با این حال، روش‌های جراحی به شرح زیر هستند.
- جراحی باز
- جراحی لاپاروسکوپی
- جراحی رباتیک
1. جراحی باز
این روش سنتی که شامل ایجاد یک برش کوچک در ناحیه پایین شکم است، برای بیمارانی که نیاز به دسترسی گسترده‌تر دارند، مناسب می‌باشد. جراح اورولوژی، مستقیما به حالب و مثانه دسترسی پیدا کرده و اصلاحات لازم را انجام می‌دهد.
2. جراحی لاپاروسکوپی
در این روش کم‌تهاجمی، جراح از چند برش کوچک در شکم برای وارد کردن ابزارهای جراحی و دوربین استفاده می‌کند. این روش دوره نقاهت کوتاه‌تر و درد کمتری برای درمان پارگی حالب به همراه دارد.
3. جراحی رباتیک
این روش نیز، مشابه لاپاروسکوپی است؛ اما ابزارها توسط یک سیستم رباتیک پیشرفته کنترل می‌شوند. این تکنیک، دقت بیشتری در حرکت‌های جراحی ارائه می‌دهد و برای موارد پیچیده توصیه می‌شود.
جراحی درمان علائم پارگی حالب چقدر طول می‌کشد؟
عمل جراحی پارگی لوله حالب معمولا بین دو تا سه ساعت به طول می‌انجامد. در طول این مدت، تیم جراحی تمرکز خود را بر روی ترمیم حالب و اصلاح مسیر ادرار می‌گذارند تا عملکرد صحیح دستگاه ادراری به دست آید.
مراقبت‌های بعد از جراحی پارگی لوله حالب
پس از جراحی، برای اطمینان از بهبودی کامل و کاهش ناراحتی‌ها، نیاز به مراقبت‌های خاصی خواهید داشت.
- پس از جراحی، مایعات لازم برای بدن از طریق تزریق وریدی دریافت خواهد شد؛ علاوه بر این، داروهایی برای تسکین درد و آرام‌سازی اسپاسم مثانه نیز تجویز می‌شود.
- آنتی‌بیوتیک‌ها نیز برای جلوگیری از عفونت‌های ادراری یا زخم تجویز می‌شوند.
- ممکن است از کاتتری در مثانه، برای کمک به تخلیه ادرار یا از درن در شکم، برای تخلیه مایعات اضافی بدن، استفاده شود. این دستگاه‌ها معمولا قبل از ترخیص از بیمارستان برداشته می‌شوند؛ اما در صورت نیاز، پزشک دستورالعمل‌های مراقبتی از آن‌ها را خواهد داد.
- انجام معاینه‌های منظم برای اطمینان از بهبود عملکرد حالب و پیشگیری از عوارض جانبی، پس از جراحی نیز ضروری است.
پس از جراحی درمان علائم پارگی حالب، ممکن است بیمار کمی گیج، ناراحت و حتی دچار حالت تهوع یا استفراغ شود. این واکنش‌ها طبیعی هستند و به مرور زمان از بین می‌روند؛ همچنین بسته به نوع جراحی به یک تا دو روز بستری در بیمارستان نیاز است.
انتخاب بهترین روش ترمیم حالب یا مثانه
جراحی ریمپلنت حالب نه تنها در درمان پارگی حالب و جلوگیری از عوارض مرتبط نقش حیاتی دارد، بلکه می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و از پیشرفت مشکلات جدی کلیوی جلوگیری کند. انتخاب این روش درمانی، بر اساس شدت بیماری، پاسخ بیمار به درمان‌های غیرجراحی و وجود علائم پارگی حالب یا عوارض جدی انجام می‌شود.
با انتخاب روش مناسب جراحی و رعایت مراقبت‌های پس از عمل، بیماران می‌توانند از بهبود عملکرد دستگاه ادراری و کیفیت زندگی بهتر بهره‌مند شوند؛ از این رو، برای دریافت مشاوره تخصصی ضمن انتخاب بهترین روش درمان پارگی لوله حالب، می‌توانید با دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی و دارنده رتبه دوم بورد کشوری اورولوژی، در ارتباط باشید.
- شماره تلفن‌های: ۸۸۷۷۶۸۰۱, ۰۹۱۰۷۵۸۵۳۵۸
- سایت اینترنتی: https://drnamdari.com/
- مراجعه حضوری به آدرس: تهران، خیابان ولیعصر عج، ۳۰۰متر پایین تر از ونک، بالاتر از پل همت، بن بست سیدالشهدا، ساختمان رهام، پلاک ۸، واحد ۱
منبع درمان پارگی حالب
https://westvilleurology.co.za/urological-services/reconstructive-urology/ureteric-reimplant/
https://medlineplus.gov/ency/article/007704.htm
https://www.ucsfbenioffchildrens.org/education/ureteral-reimplant-surgery-faq
https://medicine.iu.edu/urology/expertise/reconstructive-urology/clinical-care/ureter-reconstruction
