اورولوژی و عمل اورولوژی چیست؟
ارولوژی یکی از شاخه‌های مراقبت‌های پزشکی است که با بیماری‌های مجاری ادراری مردانه و زنانه (کلیه‌ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار) سروکار دارد. همچنین با عمل اورولوژی اندام‌های مردانه که در باروری نقش دارند (آلت تناسلی، بیضه، کیسه بیضه، پروستات و غیره) می‌توانند دوباره سلامت خود را به دست آورند.
از آنجایی که بیماری‌های بروز یافته در این قسمت‌های بدن ممکن است برای همه اتفاق بیفتد. اورولوژی به عنوان یک تخصص جراحی شناخته می‌شود که انواع عمل کلیه را انجام می‌دهد. همچنین اورولوژی شاخه گسترده است و گستردگی این تخصص پزشکی به این دلیل است که متخصص اورولوژی با طیف وسیعی از مشکلات بالینی روبرو می‌شود. هنگامی که برای درمان مشکلات مجاری ادراری و تناسلی نیاز به جراحی وجود داشته باشد برای این امر از عمل اورولوژی استفاده می‌شود.
اورولوژیست کیست؟
اورولوژیست پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماری‌های سیستم ادراری تخصص دارد. این سیستم با پالایش کردن مواد زائد و سموم و خارج کردن آن‌ها از بدن، بدن ما را متعادل و تمیز نگه می‌دارد. مجاری ادراری شامل قسمت‌های زیر می‌باشد:
مثانه.
کلیه‌ها.
حالب.
مجرای ادرار.
همچنین متخصص اورولوژی جراحی کلیه و مجاری ادرار بیماری‌هایی را که در اندام‌های تولید مثل و غدد فوق کلیوی ایجاد می‌شود را درمان می‌کند. غدد فوق کلیوی در بالای کلیه‌ها قرار دارند. سیستم تولید مثل مردان و زنان ارتباط نزدیکی با دستگاه ادراری آن‌ها دارد. ممکن است بشنوید که کسی از کلمه “تناسلی ادراری” استفاده می‌کند. این به علائم، بیماری‌ها یا درمان‌هایی اشاره دارد که بر هر دو سیستم تأثیر می‌گذارد.
مطالعه بیشتر: برای اطلاع از علت های اصلی از کار افتادگی کلیه و انواع پیوند کلیه کلیک کنید.
اورولوژیست ها چه بیماری‌هایی را درمان می‌کنند؟
اورولوژیست‌ها بیماری‌های رایج و نادری را که همه را درگیر کرده و برخی را که فقط مردان یا زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، درمان می‌کنند. برخی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
● عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری.
● ناتوانی در کنترل ادرار (بی‌اختیاری ادرار).
● وجود خون در ادرار (هماچوری).
● بیماری سیستم تناسلی مردان، از جمله هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH یا بزرگ شدن پروستات).
● سیستیت بینابینی (مثانه دردناک).
اورولوژیست ها بیماری‌های دیگری را نیز درمان می‌کنند که شامل موارد زیر می‌باشند:
● سرطان کلیه، مثانه و پروستات.
● اختلال نعوظ (ED).
● سنگ کلیه.
● افتادگی اندام لگن.
● مشکلات مادرزادی دستگاه ادراری (مشکلات دستگاه ادراری که با آن متولد شده‌اید).
چرا باید توسط یک اورولوژیست ویزیت شویم؟
همان‌طور که در بالاتر توضیح دادیم، دلایل زیادی برای مراجعه به یک متخصص اورولوژی وجود دارد. هنگامی که به یک متخصص اورولوژی مراجعه می‌کنید، ممکن است انواع روش‌های اورولوژی را برای تشخیص و درمان بیماری‌های اورولوژی انجام دهند؛ اما به جز درمان بیماری‌ها، یک اورولوژیست عمل اورولوژی و جراحی کلیه و مجاری ادرار را انجام می‌دهد که گوشه‌ای از آن شامل موارد زیر می‌باشد:
1. وازکتومی
این عمل یک از انواع عمل کلیه (عمل اورولوژی) رایج است که بسیاری از مردان آن را انجام می‌دهند. وازکتومی یک روش جراحی است که برای کنترل بارداری دائمی مردان استفاده می‌شود. در طی این عمل، جراح اورولوژی با بریدن و مهر و موم کردن واز دفران، که اسپرم را از بیضه‌ها حمل می‌کند، جریان اسپرم به مایع منی را قطع می‌کند.
این عمل اورولوژی یک روش سرپایی است که فقط 10-30 دقیقه طول می‌کشد. البته با توجه به در پیش رو گرفتن سیاست جوان شدن جمعیت این نوع از عمل اورولوژی در ایران کمتر انجام می‌شود.
2. وازکتومی معکوس
اگر فردی که عمل وازکتومی را انجام داده است، تصمیم بگیرد که می‌خواهد دوباره بچه‌دار شود، می‌توان از عمل اورولوژی، وازکتومی معکوس بهره گرفت. با این حال، برگشت وازکتومی تضمینی برای بچه دار شدن مرد نیست. عوامل خاصی برای موفقیت‌آمیز بودن معکوس ضروری است. یک جراح اورولوژی برای ترمیم مجرای دفران از تکنیک‌های میکروسرجری استفاده می‌کند.
3. سیستوسکوپی
سیستوسکوپی یک عمل اورولوژی است که به جراح اورولوژی اجازه می‌دهد پوشش مثانه و مجرای ادرار را بررسی کند. در این روش از انواع عمل کلیه، ابزاری به نام سیستوسکوپ به مجرای ادرار فرد تحت عمل وارد می‌شود و به سمت مثانه هدایت می‌شود. سیستوسکوپ از یک لوله بلند و نازک با یک نور و یک دوربین در انتهای آن تشکیل شده است. از این عمل اورولوژی معمولاً برای تشخیص و درمان بیماری‌های مثانه استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از این روش برای تشخیص بزرگی پروستات استفاده کرد.
4. فرایندهای تشخیصی پروستات
یک جراح اورولوژی ممکن است تعدادی از روش‌ها را برای تشخیص و درمان بیماری‌های پروستات انجام دهند که شامل موارد زیر می‌باشد:
1- بیوپسی پروستات: روشی است که برای برداشتن نمونه‌های بافت از پروستات برای بررسی در آزمایشگاه انجام می‌شود.
2- UroLift: یک روش کمتر تهاجمی که معمولاً یک جراح اورولوژی برای درمان بزرگی پروستات با شدت خفیف تا متوسط انجام می‌دهد.
3- Transurethral needle ablation (TUNA): یکی از انواع اعمال ارولوژی که از فرکانس رادیویی برای کوچک کردن بافت پروستات که به مجرای ادرار فشار می‌آورد و علائم ادراری ایجاد می‌کند، استفاده می‌کند.
4- برداشتن پروستات از طریق مجرای پیشاب‌راه (TURP): یک روش کمتر تهاجمی از انواع عمل اورولوژی است که از ابزار خاصی به نام رزکتوسکوپ برای برش و مهر و موم کردن بافت پروستات در هنگام بزرگ شدن پروستات و ایجاد مشکل در ادرار استفاده می‌کند.
5- برش پروستات از طریق مجرای ادرار (TUIP): یکی از انواع عمل کلیه است که برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH). در نوع از جراحی مجاری ادرار، یک آندوسکوپ کوچک از طریق مجرای ادرار وارد بدن فرد تحت عمل شده و ابزارهای مخصوصی سوراخ‌های کوچکی در گردن مثانه ایجاد می‌کنند که در آنجا به پروستات متصل می‌شود. این کار مجرای ادرار را باز می‌کند تا فرایند دفع ادرار بتواند به راحتی انجام شود.
مطالعه بیشتر: برای اطلاع از انواع بیماری های بیضه و روش های درمان آن کلیک کنید.
5. اورتروسکوپی
یورتروسکوپی یکی از روش‌های جراحی کلیه و مجاری ادراری است که برای تشخیص و درمان سنگ کلیه استفاده می‌شود. در این عمل اورولوژی، ابزار ویژه‌ای به نام یورتروسکوپ (لوله‌ای بلند و نازک با نور و دوربین) از طریق مجرای ادرار و مثانه و به سمت حالب به سمت جایی که سنگ کلیه قرار دارد هدایت می‌شود.
با استفاده از این روش می‌توان سنگ‌های کوچک را به طور کامل جدا کرد، در حالی که سنگ‌های بزرگ‌تر باید شکسته شوند. همچنین روشی که برای شکستن سنگ‌ها استفاده می‌شود، سنگ شکنی نامیده می‌شود.
6. سنگ شکنی
لیتوتریپسی یا سنگ شکنی یکی از انواع عمل اورولوژی است که از امواج شوک یا لیزر برای تجزیه سنگ‌های کلیه، مثانه یا حالب استفاده می‌کند. لیزر یا امواج ضربه‌ای سنگ‌های بزرگ را می‌شکند تا بتوانند از سیستم ادراری عبور کنند.
7. اورکیوپکسی
ارکیوپکسی یک عمل اورولوژی و یکی از انواع عمل کلیه است که برای ترمیم بیضه نزول نکرده انجام می‌شود. در طی این عمل اورولوژی، بیضه از ناحیه شکم یا کشاله ران و به داخل کیسه بیضه حرکت داده می‌شود. سپس با یک “بخیه ” به کیسه بیضه متصل می‌شود.
8. پلیکاسیون آلت تناسلی
پلیکاسیون آلت تناسلی یکی از انواع، اعمال اورولوژی است که برای درمان انحنای آلت تناسلی ناشی از بیماری پیرونی استفاده می‌شود. این عمل اورولوژی یک روش سرپایی است که در آن بخیه‌های دائمی در طرف مقابل جای زخم که باعث انحنا می‌شود قرار می‌گیرد.
مطالعه بیشتر: برای آشنایی با تفاوت های نفرولوژیست و اورولوژیست کلیک کنید.
9. ایمپلنت و پروتز آلت تناسلی
ایمپلنت‌ها یا پروتزهای آلت تناسلی دستگاهی هستند که در داخل آلت تناسلی قرار می‌گیرند تا به مردان مبتلا به اختلال نعوظ (ED) اجازه نعوظ را بدهند. این دستگاه‌ها معمولاً تنها پس از شکست سایر روش‌های درمان اختلال نعوظ (ED) به کار گرفته می‌شوند. به عنوان مثال، پروتز آلت تناسلی ممکن است برای مردان مبتلا به بیماری پیرونی شدید که به دلیل انحنای آلت تناسلی نمی‌توانند نعوظ داشته باشند، توصیه شود.
10. ختنه مردان
ختنه یک روش جراحی است که در آن پوستی که نوک آلت تناسلی را پوشانده است (پوست ختنه گاه) برداشته می‌شود. این عمل، روشی است که معمولاً روی نوزادان پسر در نقاط مختلف جهان انجام می‌شود.
سؤالات متداول عمل اورولوژی
1) عمل اورولوژی چیست؟
یکی از انواع عمل کلیه است، از جمله روش‌های جراحی پزشکی می باشد که توسط یک جراح اورولوژی برای درمان بیماری های دستگاه ادراری – تناسلی مردان و زنان به کار می رود. نام های دیگر عمل اورولوژی، جراحی مجاری ادرار و همچنین جراحی مجاری کلیه و ادراری افراد بیمار می باشد.
2) سیستوسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟
سیستوسکوپی یک عمل اورولوژی و یکی از انواع عمل کلیه است که به جراح اورولوژی اجازه می‌دهد پوشش مثانه و مجرای ادرار را بررسی کند. در این روش از انواع عمل کلیه، ابزاری به نام سیستوسکوپ به مجرای ادرار فرد تحت عمل وارد می‌شود و به سمت مثانه هدایت می‌شود. از این عمل اورولوژی معمولاً برای تشخیص و درمان بیماری‌های مثانه و تشخیص بزرگی پروستات استفاده کرد.
3) چه زمانی از عمل اورولوژی وازکتومی معکوس استفاده می‌شود؟
اگر فردی که عمل وازکتومی را انجام داده است، تصمیم بگیرد که می‌خواهد دوباره بچه‌دار شود، می‌توان، وازکتومی معکوس بهره گرفت.
برای انجام درمان انواع عمل های کلیه و مجاری ادراری می‌توان از تجارب درمانی بیماران قبلی بهره گرفت. همچنین در این زمینه می‌توان از تجارب جناب آقای دکتر فرشاد نامداری جراح و فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و ناباروری مردان با سابقه بیش از 15 سال جراحی موفق در این زمینه کمک گرفت. دکتر فـرشاد نامداری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی و حائز رتبه دوم بورد کشوری تخصصی اورولوژی می‌باشد. ایشان دانش‌آموخته و دستیار ممتاز دانشکده علوم پزشکی تهران می‌باشند. با بهره‌گیری از دانش و تجربه ایشان می‌توان به‌خوبی از انجام انواع عمل کلیه اطمینان حاصل کرد.
منبع مقاله
https://allianceurology.com/common-urology-procedures/
https://www.urologyhealth.org/urology-a-z/what-is-urology
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/21884-urologist
