جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک: نحوه جراحی و مراقبت های بعد عمل

جراحی آندوسکوپی پروستات (TURP) یکی از عمل‌هایی است که برای برداشتن بخشی از غده پروستات آقایان انجام می‌شود تا ادرار کردن بعد از کوچک شدن پروستات راحت‌تر شود. جراحی آندوسکوپی پروستات برای درمان مشکل شایع بزرگ شدن پروستات توصیه می‌شود؛ بزرگ شدن پروستات تخلیه ادرار را برای مردان دشوار می‌کند. از مشکل بزرگ شدن غده پروستات با اصطلاح هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) نیز یاد می‌شود که غالباً پیامد طبیعی بالا رفتن سن است.

جراحی آندوسکوپی پروستات درمان بسیار موثری است که دوران نقاهت نسبتاً سریعی دارد و عوارض احتمالی آن نیز انگشت‌شمار است. دوران بهبود پس از جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک معمولاً شش هفته طول می‌کشد، بیماران در این مدت باید از سوند ادراری استفاده کنند و بیشتر ساعات روز را استراحت مطلق داشته باشند.

دوران نقاهت پس از جراحی آندوسکوپی پروستات، به‌ویژه یک تا دو هفته نخست برای اکثر بیماران بسیار ناراحت‌کننده است، اما درد و علائم دیگر معمولاً به سرعت در مراحل پایانی بهبود زخم برطرف می‌شود. پیش از تصمیم‌گیری برای انجام جراحی آندوسکوپی پروستات حتماً درباره خطرهای احتمالی عمل تحقیق کنید و نگرانی‌ها و سوالاتتان را با پزشک متخصص در میان بگذارید.

در این مقاله درباره ی نحوه ی جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک، عوارض عمل و مراقبت های بعد از جراحی آندوسکوپیک پروستات توضیح داده شده است.

جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک چه زمانی برای بیمار انجام میشود؟

سرطان پروستات نوعی بیماری بدخیم دستگاه تناسلی مردانه است که غده پروستات را درگیر می‌کند؛ سرطان پروستات نتیجه رشد غیرقابل کنترل سلول‌های پروستات است. غده پروستات زیر مثانه مردان، نزدیک راست‌دوره و دور میزراه قرار دارد. سرطان پروستات باعث بروز علائمی مانند مشکلات ادراری از قبیل ضعیف یا آهسته شدن جریان ادرار، ادرار خونی، تکرر ادرار به ویژه در شب، اختلال نعوظ، ضعف یا بی‌حسی پاها و پایین پاها و احساس درد در مفاصل ران، کمر، قفسه سینه یا دیگر ناحیه‌های محل انتشار سرطان از پروستات به استخوان می‌شود.

جراحی یکی از روش‌های درمان سرطان پروستات است. جراحی برداشتن پروستات یا پروستاتکتومی متداول‌ترین عملی است که برای درمان سرطان پروستات انجام می‌شود؛ جراح تمام غده پروستات و بخشی از بافت پیرامونش را در این عمل برمی‌دارد. اما در موارد خاص جراحی‌های دیگری توصیه می‌شود. جراحی آندوسکوپی پروستات یا تراشیدن پروستات از راه میزراه (TURP) معمولاً برای درمان بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) انجام می‌شود، اما می‌توان از آن برای رفع علائم ادراری بیماران دچار سرطان پروستات نیز بهره گرفت. جراحی آندوسکوپی پروستات نیازی به ایجاد برش روی پوست ندارد.

آمادگی قبل از جراحی آندوسکوپی پروستات

پزشک بیمار را چند هفته قبل از جراحی معاینه می‌کند تا مطمئن شود که بیمار شرایط انجام جراحی را دارد و از سلامتی کافی برای بیهوش شدن برخوردار است؛ همچنین در صورت لزوم پزشک دستور انجام آزمایش‌های خون و گرفتن نوار قلب را می‌دهد. سپس پزشک متخصص جزئیات عمل را برای بیمار توضیح می‌دهد و بیمار نیز فرصت دارد که سؤالاتش را مطرح کند.

• بیمار باید پزشک را از مصرف داروهایی که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند، مطلع کند. ممکن است پزشک توصیه کند که مصرف این داروها قبل از عمل متوقف شود. بیمار باید دستورات پزشک را درباره مصرف داروها به دقت رعایت کند.
• از بیماران سیگاری خواسته می‌شود که کشیدن سیگار را ترک کنند یا کاهش دهند، چون استعمال دخانیات خطر عفونت سینه و لخته شدن خون را افزایش می‌دهد.
• از بیمار خواسته می‌شود که روز جراحی یا یک روز قبل از عمل به بیمارستان مراجعه کند.
• بیماران باید از شش ساعت قبل از جراحی ناشتا باشند.
• شاید از بیمار خواسته شود که جوراب واریس برای جلوگیری از لخته شدن خون بپوشد.
• سرم برای جلوگیری از کم‌آبی به بیمار تزریق می‌شود.

جراحی آندوسکوپی پروستات چگونه انجام می‌شود؟

جراحی آندوسکوپی پروستات (TURP) برای برداشتن بخش داخلی غده پروستات انجام می‌شود، جراح این کار را با استفاده از جریان برق و به منظور کاهش فشار انجام می‌دهد. جراح ابتدا اسکوپ را از طریق میزراه وارد می‌کند.

میزراه لوله‌ای است که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی و بیرون بدن منتقل می‌کند. اسکوپ به دوربینی بسیار کوچک مجهز است و یک عدسی چشمی نیز برای افزایش وضوح داخل آن قرار دارد. سپس جراح ابزار برش را وارد اسکوپ می‌کند و بخش داخلی غده پروستات را با آن برمی‌دارد. انسداد غده پروستات نیز با استفاده از جریان برق رفع می‌شود.

این عمل تقریباً یک ساعت طول می‌کشد؛ بیمار پس از اتمام عمل به بخش ریکاوری منتقل می‌شود تا تقریباً یک ساعت تحت نظر پرستار باشد و سپس به بخش عمومی منتقل می‌شود.

چون جراحی آندوسکوپی پروستات تحت بیهوشی عمومی یا با استفاده از داروهای آرام‌بخش و بی‌حسی نخاعی انجام می‌شود، بیماران هیچ دردی را حین عمل حس نمی‌کنند.

بعد از عمل  پروستات

لوله کوچکی به نام سوند فولی پس از جراحی آندوسکوپی پروستات برای تخلیه ادرار در مثانه بیماران قرار داده می‌شود؛ ادرار در چند روز اول پس از عمل خونی به نظر خواهد رسید. بیماران شب اول پس از عمل باید استراحت مطلق داشته باشند، اما پس از یک شب از بیماران خواسته می‌شود که در حد توانشان راه بروند؛ همچنین پرستار به تغییر موقعیت بیمار کمک می‌کند و تمرین‌هایی را برای حفظ جریان خون و تکنیک‌های تنفس عمیق و سرفه کشیدن به او آموزش می‌دهد. بیماران پس از یک تا سه روز از بیمارستان مرخص می‌شوند و در این مدت باید از سوند استفاده کنند.

بیماران معمولاً باید به مدت یک هفته در خانه از سوند ادراری استفاده کنند، این وضعیت ممکن است ناراحت‌کننده و گاهی دردناک باشد. کیسه سوند باید به طور مرتب عوض شود و سوند نیز هر از گاه تمیز شود. به بسیاری از بیماران داروهای ضداسپاسم برای کمک به شل شدن عضلات مثانه داده می‌شود، همچنین مصرف داروهای ضداسپاسم احتمال این را که اندام سعی کند سوند را از بدن بیرون براند، کاهش می‌دهد. ممکن است بیمار پس از کشیدن سوند احساس فوریت و تکرر ادراری را بکنند که البته همواره با ادرار همراه نیست. زمان، استراحت، مصرف دارو و رعایت توصیه‌های پزشک به رفع مشکلات ادراری کمک می‌کند.

بهبودی پس از عمل پروستات به روش آندوسکوپیک چقدر طول می‌کشد؟

اکثر آقایانی که دوران نقاهت پس از جراحی آندوسکوپی پروستات را بدون مشکل پشت سر می‌گذارند، می‌توانند فعالیت‌های بدنی سطح پایین را ظرف دو هفته از سر بگیرند و طی یک ماه به تدریج به سطح فعالیتی عادی‌شان برگردند. اکثر پزشکان به بیماران توصیه می‌کنند که دو ماه رابطه جنسی نداشته باشند تا دچار عوارض احتمالی نشوند. جراحی آندوسکوپی پروستات جریان سمن (مایع منی) را مختل می‌کند و معمولاً موجب بروز عارضه‌ای به نام انزال پس‌گرد می‌شود؛ در این حالت مایع منی به‌جای خارج شدن از آلت تناسلی درون مثانه پخش می‌شود. هرچند جراحی آندوسکوپی پروستات بر باروری اثر می‌گذارد، اما توانایی و میل جنسی معمولاً مختل نمی‌شود. چنانچه بیمار دچار اختلال نعوظ شود یا میلش را به برقراری رابطه جنسی از دست بدهد، می‌تواند با پزشک درباره درمان‌های ممکن مشورت کند.

دوران بهبود جراحی آندوسکوپی پروستات معمولاً پس از دو ماه کامل می‌شود. بیمارانی که پس از این مدت هنوز در تخلیه ادرار مشکل داشته باشند، باید مصرف دارو را ادامه بدهند یا عمل دیگری انجام بدهند. ضروری است بیمار به صورت دوره‌ای به پزشک مراجعه کند تا پزشک تغییرات غده پروستات را تحت نظر داشته باشد. اکثر بیماران با انجام دادن جراحی آندوسکوپی پروستات می‌توانند از ابتلا به سرطان، انسداد یا عفونت پروستات در آینده کاملاً جلوگیری کنند.