راه های پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه: نوشیدن آب،مصرف فیبر

سرطان کلیه یک مشکل پزشکی جدی است که می‌تواند تاثیر چشمگیری بر سلامت و کیفیت زندگی شما بگذارد. اگر به دلیل داشتن سابقه خانوادگی این بیماری یا مشکلات کلیوی قبلی درباره ابتلا به سرطان کلیه نگران هستید، در این صورت برای انجام آزمایش‌ها و سایر اقدامات پیشگیرانه به پزشک خود مراجعه کنید.

ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا در رژیم غذایی و سبک زندگی خاص خود که ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان کلیه شوند، تغییراتی ایجاد کنید.

سرطان کلیه چیست؟

---

سرطان، به تکثیر و رشد خارج از کنترل سلول‌های بدن گفته می‌شود. این سلول‌ها می‌توانند به شکل یک تومور یا بافت آسیب دیده رشد کنند. اگر سلول‌های سرطانی در کلیه رشد کنند، به آنها سرطان کلیه گفته می‌شود.

• شایع‌ترین سرطان کلیه در میان بزرگسالان، کارسینوم سلول کلیوی است. این سرطان در دیواره داخلی لوله‌های بسیار کوچک درون کلیه تشکیل می‌شود.
• سرطان‌هایی که در مرکز کلیه یافت می‌شوند، کارسینوم سلول‌های انتقالی نامیده می‌شوند.
• تومور ویلمز یک سرطان کلیه است که کودکان بسیار خردسال می‌توانند مبتلا به آن شوند.

به طور متوسط افراد مبتلا به سرطان کلیه در حدود ۶۴ سالگی مبتلا به این سرطان تشخیص داده می‌شوند. این سرطان به ندرت در افراد جوان‌تر از ۴۵ سال رخ می‌دهد. خطر این سرطان در مردان بیشتر از زنان است. سرطان کلیه با تشخیص و درمان به موقع قابل درمان است.

در شرایط عادی چه اتفاقی می‌افتد؟

---

کلیه‌های سالم شبانه‌روز برای تمیز کردن خون ما کار می‌کنند. کلیه‌ها مانند دو اندام لوبیا شکل به نظر می‌رسند. آنها در نزدیکی وسط کمر، زیر قفسه سینه قرار دارند. آنها توسط یک لایه محافظ به نام لایه فاسیای کلیوی و یک لایه چربی احاطه شده‌اند. شریان کلیوی، خون آلوده را به کلیه وارد می‌کند و ورید کلیوی، خون پاک را به قلب باز می‌گرداند

کلیه‌های ما فیلتر اصلی بدن ما هستند. آنها روزانه ۱۵۰ کوارتز خون را تمیز می‌کنند. کلیه‌ها هر روز ۱ الی ۲ کوارت آب و مواد زائد خون را به شکل ادرار از خون خارج می‌کنند . سپس ادرار به سیستم جمع آوری کلیه، یعنی لگنچه کلیوی منتقل می‌شود و از آنجا از طریق مجاری ادراری به مثانه منتقل می‌شود تا در آنجا ذخیره شود و در نهایت از طریق مجرای ادراری از بدن ما به بیرون رانده می‌شود.

غدد فوق کلیوی در بالای کلیه‌ها قرار دارند. غدد آدرنال یا فوق کلیوی، قند خون، پتاسیم، مایعات بدن و هورمون‌های جنسی را تنظیم می‌کنند. آنها با تولید هورمونی به نام آدرنالین واکنش استرسی ما را کنترل می‌کنند. آن‌ها هورمونی به نام اریتروپویتین تولید می‌کنند که به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند.

کلیه به عنوان یک فیلتر برای حفظ سلامتی ما، چیزهای بسیاری را کنترل می‌کند:

• تعادل مایعات
• سطوح الکترولیت (به عنوان مثال سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، اسید)
• دفع ضایعات بدن به صورت ادرار
• تنظیم فشار خون و شمار گلبول های قرمز

اگر کلیه‌ها آسیب ببیند ممکن است به خوبی کار نکنند . در بیشتر موارد برخی آسیب‌ها ، مشکلات بسیاری ایجاد نمی کنند؛ اما آسیب‌های عمده مانند دیالیز ممکن است به درمان نیاز داشته باشند .

علت‌ها

---

سرطان کلیه به خطراتی که در ادامه می‌آید مرتبط است:

• سیگار کشیدن
• چاقی
• فشار خون بالای مزمن
• سوء مصرف داروهای خاص برای مدت طولانی
• سندروم فون هیپل لینداو
• توبروز اسکلروزیس
• سابقه خانوادگی سرطان کلیه

علائم

---

تومورهای کلیه ممکن است درد یا هیچ گونه علائم و نشانه‌ای نداشته باشند. گاهی اوقات وجود یک زائده در کلیه می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• وجود خون در ادرار
• درد در طرفین بدن، شکم یا کمر که از بین نمی‌رود.
• وجود یک گره (برآمدگی) در ناحیه شکم
• کاهش اشتها و از دست دادن وزن بدون هیچ دلیل مشخصی
• کم خونی و خستگی

اگر سرطان به خارج از کلیه پخش (متاستاز) شود، علائم به ناحیه‌ای که در آن گسترش یافته است بستگی خواهد داشت. وقتی سرطان به ریه‌ها رسیده باشد، تنگی نفس یا سرفه‌های خون آلود می‌تواند نشانه آن باشد. در هنگام وجود سرطان در استخوان، ممکن است درد استخوان یا شکستگی ایجاد شود. هنگامی که سرطان در مغز وجود دارد ، اختلالات عصبی نشانه آن است.

راه­های پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه

---

از موثرترین راه­های پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

چکاپ سالیانه را انجام دهید

چکاپ سالیانه برای تشخیص مشکلات سلامتی، از جمله مواردی که ممکن است جدی باشند مانند سرطان کلیه، بسیار اهمیت دارد. به یک پزشک متخصص مراقبت‌های اولیه مراجعه کنید و اطمینان حاصل کنید که حداقل سالی یکبار چکاپ بدن را انجام می‌دهید.

در صورت مشاهده هرگونه مشکلی که نیاز به توجه دارد باید به پزشک خود مراجعه کنید. به عنوان مثال اگر نگران سلامت کلیه‌های خود هستید، به پزشک خود مراجعه کنید تا ببینید که چه پیش می‌آید.

تستهای تشخیصی سرطان کلیه

متاسفانه هیچ آزمایش خون یا ادراری وجود ندارد که به طور مستقیم سرطان کلیه را تشخیص دهد. بیشتر اوقات تومور از طریق غربالگری‌های معمول برای افرادی که زمینه خطرات ژنتیکی را دارند (مانند افراد مبتلا به بیماری فون هیپل لینداو و توبروز اسکلروزیس) تشخیص داده می‌شود یا هنگامی یافت می‌شود که شخصی برای بررسی یک مشکل غیر مرتبط، به پزشک مراجعه می‌کند.

آزمایش‌هایی که در ادامه می‌آیند اغلب برای تشخیص سرطان کلیه مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• معاینه جسمی و سابقه بیمار- متخصص مراقبت‌های بهداشتی برای بررسی نشانه‌های سلامت عمومی، بدن شما را معاینه می‌کند . متخصصان همچنین نشانه‌ها یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر برسد را بررسی می‌کنند. آنها همچنین درباره عادت‌های سلامتی، بیماری‌های قبلی و وضعیت معالجه شما سوال خواهند کرد.
• آزمایش سونوگرافی- ممکن است در ابتدا یک تصویر سونوگرافی از کلیه‌ها و اندام‌های داخلی شما گرفته شود. در این آزمایش، امواج صوتی فراصوت سونوگرافی به سمت بافت‌های اندام‌های داخلی فرستاده می‌شوند و از انعکاس آنها تصاویری ایجاد می‌گردد.
• آزمایشات شیمیایی خون- در این آزمایش‌ها نمونه خون گرفته و برای یافتن مواد خاصی که توسط اندام‌های بدن در خون شما آزاد شده است بررسی می‌شود. اگر مقادیر مواد بالاتر یا کمتر از حد معمول باشد، نشانه یک بیماری می‌باشد.
• ادرار- یک نمونه از ادرار شما برای بررسی رنگ و محتویات آن آزمایش می‌شود. سطوح غیر معمول قند، پروتئین، گلبول‌های قرمز خون و گلبول‌های سفید می‌تواند نشان دهنده یک مشکل باشند.
• آزمایش عملکرد کبد- این آزمایش برای اندازه گیری آنزیم‌های آزاد شده توسط کبد، نمونه خون را بررسی می‌کند. سطح غیرمعمول این آنزیم‌ها می‌تواند نشانه رسیدن سرطان به کبد باشد.
• پیلوگرام درون وریدی (IVP): یک مجموعه عکس‌های اشعه ایکس از کلیه‌ها و مجاری ادراری و مثانه گرفته می‌شود، تا وجود سرطان در آنها بررسی شود. در این روش یک ماده رنگ کنتراست از طریق رگ تزریق می‌شود. این ماده از درون اندامها حرکت می‌کند و عکس‌های اشعه ایکس از طریق این ماده، برای جستجوی انسدادهای احتمالی گرفته می‌شود.
• سی تی اسکن (اسکن CAT یا توموگرافی کامپیوتری) – این روش، از درون بدن یک مجموعه تصاویر با جزئیات تهیه می‌کند که از زوایای مختلف گرفته شده‌اند. تصاویر توسط کامپیوتری که به دستگاه اشعه ایکس متصل است تولید می‌شوند . ممکن است برای شفاف تر دیده شدن اندام‌ها یا بافت‌ها از یک رنگ کنتراست استفاده شود.
• MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی)- در این آزمایش تصویربرداری، از یک آهنربا، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تهیه تصاویر جزئی از اندام‌ها استفاده می‌شود. پزشک از طریق این تصاویر، از زائده‌های غیرطبیعی نمود واضح‌تری دریافت می‌کند.
• بیوپسی- بیوپسی به آزمایشی گفته می‌شود که در آن سلول‌ها یا بافت‌های یک اندام برداشته شده و مورد مطالعه قرار می‌گیرند. نمونه برداشته شده توسط یک پاتولوژیست، زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. پاتولوژیست پزشکی است که می‌تواند نشانه‌های سرطان را بررسی کند. در موارد سرطان کلیه، یک سوزن نازک وارد تومور می‌شود و نمونه‌ای از بافت برای بررسی بیوپسی خارج می‌شود.

اگر آزمایش‌های شما نشان دهنده ابتلای شما به سرطان کلیه باشد، باید با یک متخصص سرطان صحبت کنید. پزشکانی که می‌توانند به شما کمک کنند عبارتند از:

• اورولوژیست– جراحی که در معالجه بیماری‌های سیستم ادراری و دستگاه‌های تولید مثل تخصص دارد.
• آنکولوژیست پرتودرمانی – پزشکی که می‌تواند سرطان را با پرتودرمانی درمان کند.
• پزشک آنکولوژیست- پزشکی که سرطان را با داروهایی مانند ایمونوتراپی معالجه می‌کند.

ترک سیگار

 سیگار کشیدن خطر ابتلا به تمام انواع مشکلات، از جمله سرطان کلیه را افزایش می‌دهد. اگر سیگار می‌کشید اکنون می‌تواند زمان مناسبی برای ترک آن باشد. در مورد برنامه‌ها و داروهایی که ممکن است بتوانند در ترک سیگار به شما کمک کنند با پزشک خود صحبت کنید.

کاهش وزن

داشتن اضافه وزن نیز یکی از عوامل خطرناک برای سرطان کلیه است. اگر چاقی یا اضافه وزن دارید، کاهش وزن را در اولویت خود قرار دهید. برای دریافت کمک و مشاوره با پزشک خود صحبت کنید.

برای کاهش وزن مهم است که کالری دریافتی خود را کاهش داده و فعالیت‌های جسمانی بیشتری داشته باشید. شما باید یک کسری ایجاد کنید؛ به این ترتیب که نسبت به کالری مصرفی، کالری‌های بیشتری بسوزانید.

پاک کردن مواد شیمیایی سمی از بدن

قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی خاص ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهد. این مواد شیمیایی شامل کادمیوم، علف کُش‌های مخصوص و حلّال‌های ارگانیک مانند تری کلرو اتیلن هستند.

اگر در محلی مشغول به کار هستید که اغلب در معرض دودهای خطرناک یا انواع دیگر مواد شیمیایی قرار دارید، اطمینان حاصل کنید که برای محافظت از خود هرگونه اقدامات احتیاطی را انجام می‌دهید. از ماسک برای پوشاندن صورت خود استفاده کنید و دستکش بپوشید یا حتی یک کاور بدنی بپوشید که از تماس مواد شیمیایی با پوست شما جلوگیری کند.

بیشتر ورزش کنید

ورزش منظم یکی از راه‌های عالی برای بهبود سلامت عمومی شما است. عدم انجام فعالیت فیزیکی کافی، با خطر بیشتر انواع سرطان مانند سرطان پستان، روده بزرگ، ریه، رحم و پروستات ارتباط دارد. اگرچه افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه مستقیماً با عدم ورزش ارتباط ندارد اما احتمال ارتباط آن وجود دارد.

برای کاهش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان، اطمینان حاصل کنید که حداقل ۵ روز در هفته و هر روز به مدت ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. این فعالیت بدنی می‌تواند به سادگی پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا رقصیدن در اتاق نشیمن شما باشد.

حتی می‌توانید این ۳۰ دقیقه فعالیت را به صورت بخش بخش انجام دهید. مثلاً اگر وقت ندارید، در روز ۳ بار و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه پیاده روی کنید.

فشار خون خود را تحت کنترل نگه دارید

فشار خون بالا یک عامل خطر در ایجاد سرطان کلیه است. اگر فشارخون بالا دارید حتماً برای کنترل آن با پزشک خود همکاری کنید. برای کنترل فشار خون ممکن است به تغییر رژیم غذایی، ورزش بیشتر، تمرین تکنیک‌های کاهش استرس و احتمالا حتی مصرف دارو نیاز داشته باشید.

آب بیشتری بنوشید

حفظ رطوبت کافی بدن برای سالم نگه داشتن کلیه‌ها مهم است. عدم نوشیدن آب کافی می‌تواند منجر به سنگ کلیه شود. اطمینان حاصل کنید که هر روز بین ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید تا سلامت کلیه‌های خود را حفظ کنید.

ممکن است بسته به سلامت کلیه‌ها، فعالیت جنسی و سطح فعالیت جسمانی خود به نوشیدن آب بیشتر یا کمتر نیاز داشته باشید. به عنوان مثال ممکن است برخی آقایان روزانه به ۱۳ فنجان آب برای هیدراته باقی ماندن نیاز داشته باشند.

اگر نارسایی کلیوی را تجربه کرده‌اید با پزشک خود در این باره مشورت کنید. ممکن است به یک رژیم مایعات محدود نیاز داشته باشید.

 مصرف سدیم خود را کاهش دهید

دریافت زیاد سدیم برای کلیه‌های شما نیز ضرر دارد . اگر مقادیر بالای سدیم مصرف می‌کنید، بهتر است روی کاهش سدیم دریافتی خود کار کنید. شما می‌توانید با انتخاب غذاهای کم سدیم، اجتناب از مصرف غذاهای فرآوری شده و ثبت سابقه مصرف سدیم خود به صورت روزانه، میزان مصرف سدیم روزانه خود را کاهش دهید.

• اگر زیر ۵۱ سال سن دارید بیشتر از ۲۳۰۰ میلی گرم سدیم در هر روز مصرف نکنید و اگر بیشتر از ۵۱ سال سن دارید، نباید روزانه بیشتر از ۱۵۰۰ میلی گرم سدیم مصرف کنید.

پروتئین با کیفیت بالا بخورید.

دریافت پروتئین با کیفیت بالا یک روش مهم برای حفظ سلامتی شما است. از داشتن رژیم‌های غذایی حاوی پروتئین زیاد اجتناب کنید. به جای آن مقدار متوسطی پروتئین مصرف کنید. اگر چه رژیم غذایی حاوی پروتئین بالا برای کاهش وزن محبوب است، اما خوردن این نوع از غذاها می‌تواند مشکلات کلیوی موجود را بدتر کند. سعی کنید حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از کالری کل روزانه خود را از منابع پروتئینی با کیفیت بالا به دست بیاورید. برخی از منابع پروتئینی با کیفیت بالا عبارتند از:

• حبوبات
• آجیل و خشکبار
• ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ (مانند ماهی سالمون، ماهی خال خالی و ماهی کاد)
• پرندگان بدون پوست مانند مرغ و بوقلمون
• گوشت گاو و گاومیش تغذیه شده در علفزار

کربوهیدرات‌های پیچیده را نسبت به کربوهیدرات‌های ساده ، بیشتر انتخاب کنید.

اطمینان حاصل کنید که مقدار زیادی میوه ، سبزیجات و غلات سبوس دار را نیز در رژیم غذایی خود بگنجانید. این کربوهیدرات‌های پیچیده برای شما بسیار سالمتر از کربوهیدرات‌های ساده مانند نان سفید، ماکارونی سفید، آب نبات و شکر هستند. برخی گزینه‌های خوب عبارتند از:

• سیب، موز، انگور، پرتقال، توت، گیلاس، آناناس، انبه
• کلم بروکلی، گل کلم، هویج، سیب‌زمینی شیرین، جوانه بروکسل، اسفناج، کلم، پیاز، سیر
• نان سبوس دار ، ماکارونی گندم کامل، جو، برنج قهوه‌ای، کینوا

قبل از ترکیب گیاهان با پزشک خود و یک کیا درمانگر صحبت کنید.

استفاده کردن از گیاهان به عنوان چاشنی غذا ایده بسیار خوبی است، اما مهم است که در صورت تمایل به استفاده از هر گونه گیاهان دارویی، ابتدا با یک پزشک یا کیا درمانگر مشورت کنید. بعضی از گیاهان می‌توانند بر کلیه‌ها تاثیر منفی بگذارند؛ به خصوص اگر عملکرد کلیه‌های شما در حال حاضر هم ضعیف باشد.