بسیاری از بیماران با درد مثانه به کلینیک مراجعه می‌کنند. اما اطلاعات زیادی درباره‌ی آن و علت ایجاد آن ندارند. درد مثانه در واقع ناشی از عفونت مثانه یا به عبارتی عفونت ادراری است. عمل مثانه ، عفونت ادراری در خانم‌ها شایع‌تر است و اغلب درد مثانه به دلیل باکتری‌هایی نظیر اشرشیاکلی است اما در آقایان نیز درد مثانه دیده می‌شود. از این رو بسیاری میپرسند علت درد مثانه در مردان چیست. در این مقاله به بررسی بیشتر عفونت ادراری، علائم عفونت مثانه و درمان آن می‌پردازیم. پس پیشنهاد می‌شود تا انتهای همراه ما باشید.
- عفونت مثانه چیست؟
- علت درد مثانه
- علت درد مثانه در مردان چیست
- چه افرادی در معرض عفونت مثانه هستند؟
- علائم عفونت مثانه
- درد مثانه کجاست
- تشخیص عفونت ادراری
- درمان عفونت ادراری
عفونت مثانه چیست؟
عفونت مثانه در واقع عفونت باکتریایی در مثانه است. در واقع عفونت مثانه زیر مجموعه‌ای از عفونت ادراری است. از این رو گاهی اوقات به آن عفونت مجرای ادرار یا عفونت ادراری نیز می‌گویند. این بیماری به عفونت باکتریایی در هر نقطه از دستگاه ادراری مانند مثانه، کلیه، مجاری ادراری یا پیشابراه اشاره دارد. بسیاری از موارد عفونت مثانه به طور ناگهانی (حاد) رخ می‌دهد، در حالی که در برخی موارد ممکن است به صورت بلند مدت (مزمن) بروز کند. با گسترش عفونت، بیمار دچار درد مثانه می‌شود. کلید جلوگیری از گسترش عفونت ادراری، درمان زودرس آن است.
اکثر عفونت‌های مثانه ظرف ۴۸ ساعت پس از مصرف آنتی‌بیوتیک مناسب برطرف می‌شود. برخی از عفونت‌های مثانه به دلیل مقاوم بودن باکتری در برابر آنتی بیوتیک یا دیگر مشکلات سلامتی به کلیه‌ها سرایت می‌کنند. عفونت‌های مزمن مثانه نیاز به ترکیبی از درمان‌ها و اقدامات پیشگیرانه تهاجمی‌تر دارد. رویکرد پیشگیرانه در مورد عفونت مثانه می‌تواند به کاهش بروز آن و همچنین درد و ناراحتی همراه با آن کمک کند. هر چه زودتر به دنبال درمان عفونت ادراری باشید، احتمال گسترش عفونت در بدن شما کمتر است. برای آگاهی از ساعات کاری کلینیک اورولوژی دکتر نامداری فوق تخصص ارولوژی می‌توانید با شماره ۰۲۱۸۸۷۷۶۸۰۱ تماس حاصل نمایید.
علت درد مثانه
بسیاری درباره‌ی علت درد مثانه و عوامل ایجاد کننده‌ی آن میپرسند. می‌توان گفت باکتری‌هایی که از طریق پیشابراه وارد بدن شده و به مثانه می‌روند، علت درد مثانه می باشند. به طور معمول، بدن در هنگام ادرار این باکتری‌ها را از خود خارج می‌کند. مردان به دلیل اثرات محافظتی هورمون‌های پروستات از مصونیت بیشتری در برابر باکتری‌ها برخوردارند. با این حال، گاهی اوقات باکتری‌ها می‌توانند به دیواره‌های مثانه چسبیده و به سرعت تکثیر شوند. افزایش تعداد باکتری‌ها توانایی بدن برای نابودی آنها را تحت تأثیر قرار داده و در نتیجه مثانه دچار عفونت می‌شود.
اکثر عفونت‌های مثانه توسط باکتری اشرشیاکلی (E. coli) ایجاد می‌شود. می‌توان گفت اصلی ترین علت درد مثانه به خاطر عفونت، باکتری اشرشیاکلی است. این نوع باکتری به طور طبیعی در روده بزرگ موجود است. اگر تعداد بسیار زیادی از این باکتری در بدن وجود داشته باشد و یا از طریق ادرار دفع نشود، ممکن است سبب عفونت مثانه گردد. از باکتری‌های دیگری که می‌تواند باعث عفونت شود، باکتری کلامیدیا و مایکوپلاسما را می‌توان نام برد. این باکتری‌ها بر خلاف باکتری اشرشیاکلی، معمولاً تنها از طریق مقاربت جنسی منتقل می‌شوند و علاوه بر مثانه می‌توانند اندام‌های تناسلی را نیز درگیر کنند.
علت درد مثانه در مردان چیست
به طور کلی درد مثانه در خانم‌ها نسبت به آقایان شایع‌تر است. با این حال مردان نیز دچار درد مثانه می‌شوند؛ اما علت درد مثانه در مردان چیست ؟
درد مثانه ناشی از التهاب آن است و شایع‌ترین علت درد مثانه، عفونت ادراری است. یکی دیگر از علل عفونت مثانه و درد آن در آقایان، سندرم مثانه تحریک پذیر یا مثانه بیش فعال است که با نیاز فرد به دفع ادراری، شب ادراری و دفعات ادرار زیاد در طول شبانه روز و گاهی نیز با نشت و بی اختیاری ادرار همراه است.
از دیگر علل درد مثانه، می‌توان به سیستیت بینابینی یا سندرم مثانه دردناک و همچنین اورتریت (التهاب پیشابراه) اشاره کرد. برخی دارو‌ها نظیر داروهای شیمی درمانی، تابش پرتو به ناحیه‌ی لگن (رادیاسیون) و همچنین کاتتر گذاری در مجرای ادراری می‌توانند سبب عفونت ادراری و درد مثانه در آقایان شوند.
چه افرادی در معرض عفونت مثانه هستند؟
هر فردی ممکن است به عفونت مثانه مبتلا شود، اما زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به عفونت‌های مثانه و عفونت ادراری هستند. زیرا مجرای پیشابراه زنان کوتاه‌تر بوده و در نتیجه مسیر حرکت باکتری به مثانه ساده‌تر است. همچنین فاصله مجرای پیشاب تا راست روده (رکتوم) در زنان نزدیک‌تر از مردان است. به عبارت دیگر فاصله کوتاهی برای حرکت باکتری تا مثانه وجود دارد. فاکتورهای دیگری نیز می‌تواند خطر ابتلا به عفونت مثانه در مردان و زنان را افزایش دهد. این فاکتورها شامل:
- سن بالا
- عدم تحرک
- عدم مصرف مایعات کافی
- انجام عمل جراحی در مجاری ادراری
- استفاده از سوند ادراری
- احتباس ادراری که شامل انسداد در مثانه یا پیشابراه است.
- اختلالات دستگاه ادراری به دلیل نقائص هنگام تولد و یا وارد شدن صدمات
- مشکلات و دشواری دفع ادرار که به معنی مشکلات تخلیه مثانه است.
- تنگی مجرای ادرار
- بزرگ شدگی پروستات
- بی‌اختیاری مدفوع
- بارداری
- دیابت
اگرچه زنان به طور کلی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند، اما مردان نیز در برابر آن کاملاً مصون نیستند. در مردان، پس از اولین دفعه ابتلا به عفونت مثانه، احتمال عود مجدد آن وجود دارد. به این دلیل که باکتری‌ها می‌توانند راه خود را به بافت‌های پروستات پیدا کرده و در آن بافت‌ها پنهان شوند.
علائم عفونت مثانه
علائم عفونت مثانه به شدت عفونت بستگی دارد. شما می‌توانید در هنگام ادرار کردن بلافاصله متوجه تغییراتی شوید. با گسترش عفونت، علائم آن با درد مثانه همراه خواهد بود.
برخی از شایع‌ترین علائم عفونت مثانه عبارتند از:
- بدرنگی ادرار و یا وجود خون در ادرار
- درد مثانه
- تکرر ادرار
- ادرار بدبو
- درد یا سوزش هنگام ادرار
- احساس نیاز به ادرار به طور مکرر (فوریت ادراری)
- احساس گرفتگی یا فشار در قسمت تحتانی شکم و یا پایین کمر
عفونت ادراری می‌تواند باعث درد کمر شود. این درد با درد کلیه همراه است. شما ممکن است دردی غیر از درد عضلانی را در هر دو طرف کمر یا وسط کمر خود تجربه کنید. چنین عوارضی به معنای عفونت مثانه است که به احتمال زیاد به کلیه گسترش یافته است. عفونت کلیه همچنین می‌تواند موجب تب خفیف شود.
درد مثانه کجاست
همان طور که اشاره شد یکی از علائم عفونت مثانه، درد مثانه است. اما بسیاری میپرسند درد مثانه کجاست و چگونه باید درد مثانه را از درد سایر قسمت‌ها افتراق داد؟
درد مثانه می‌تواند در ناحیه‌ی مجرای ادرار تا مقعد احساس می‌شود و می‌تواند به صورت درد در شکم، کمر و حتی کشاله‌ی ران باشد.
درد مثانه کجاست
پزشک می‌تواند عفونت ادراری را با انجام یک آزمایش ادرار تشخیص دهد. آزمایش نمونه ادرار برای بررسی موارد زیر انجام می‌شود:
- گلبول‌های سفید خون
- گلبول‌های قرمز خون
- نیتریت
- باکتری
- مواد شیمیایی دیگری که هنگام عفونت مثانه در ادرار وجود دارد
پزشک همچنین ممکن است آزمایش کشت ادرار را توصیه کند. این آزمایش به منظور تعیین نوع باکتری موجود در ادرار انجام می‌شود. هنگامی که نوع باکتری شناسایی شد، آزمایش حساسیت آنتی‌بیوتیکی باکتری برای تعیین بهترین آنتی‌بیوتیک مناسب برای درمان عفونت انجام می‌شود.
درمان عفونت ادراری
عفونت مثانه با تجویز داروهایی برای کشتن باکتری‌ها و از بین بردن درد و سوزش، درمان می‌شود. درمان‌های خانگی نیز ممکن است به از بین بردن علائم و درمان عفونت مثانه کمک کند. در این قسمت به بررسی درمان‌های عفونت ادراری می‌پردازیم.
- درمان دارویی عفونت مثانه
- درمان‌های خانگی عفونت ادراری
- راه‌های جلوگیری از عفونت مثانه
- تغییر شیوه زندگی
درمان دارویی عفونت مثانه
آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت ادراری تجویز می‌شود. اگر شما دارای علائم درد و سوزش هستید، پزشک ممکن است داروهایی برای از بین بردن علائم عفونت مثانه به شما توصیه کند. رایج‌ترین دارو برای تسکین درد و سوزش ناشی از عفونت مثانه فنازوپیریدین (پیریدیوم) می‌باشد.
درمان‌های خانگی عفونت ادراری
نوشیدن مقدار زیادی مایعات می‌تواند به دفع باکتری‌ها از مثانه و بهبود علائم عفونت مثانه کمک کند، بهترین مایعات آب است. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای افزایش سطح اسید در ادرار و کمک به کشته شدن باکتری‌ها، ویتامین C (اسید اسکوربیک) مصرف کرده و یا آب زغال اخته بنوشید. یکی دیگر از مزایای آب زغال اخته این است که مانع از چسبیدن باکتری‌ها به دیواره مثانه می‌شود و به درمان عفونت ادراری کمک کند.
راه‌های جلوگیری از عفونت مثانه
تغییر شیوه زندگی می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت مثانه را کاهش دهد. اگر شما مکرراً دچار عفونت مثانه می‌شوید، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه را به شما توصیه کند. این درمان شامل مصرف روزانه آنتی‌بیوتیک در دوزهای کوچک برای پیشگیری یا کنترل عفونت مثانه در آینده است.
1. تغییر شیوه زندگی
تغییرات زیر در شیوه زندگی شما ممکن است سبب کاهش بروز عفونت مثانه یا جلوگیری از آن گردد:
- شش تا هشت لیوان آب در روز بنوشید. اگر مبتلا به نارسایی کلیه هستید، در مورد مقدار نوشیدن مایعات با پزشک خود مشورت کنید.
- نوشیدن آب زغال اخته روزانه
- ادرار کردن به محض حساس نیاز
- پس از ادرار، از جلو به عقب خود را بشویید. (اگر زن هستید)
- از دوش مهبل، اسپری‌های بهداشتی زنانه یا پودر استفاده نکنید.
- در هنگام حمام کردن، ایستاده دوش بگیرید.
- لباس زیر پنبه‌ای و لباس گشاد بپوشید.
- لباس زیر خود را روزانه تعویض کنید.
- به جای تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید.
- به جای استفاده از دیافراگم و یا اسپرم کش، از یک روش دیگر برای کنترل بارداری استفاده کنید.
- کاندوم غیراسپرم‌کش و بدون روان‌کننده استفاده کنید.
- قبل و بعد از مقاربت جنسی ادرار کنید.
2. درمان پیشگیرانه با آنتی‌بیوتیک
اگر شما خانم هستید و به طور مکرر دچار عفونت مثانه می‌شوید یا زمانی که دارای علائم عفونت مثانه هستید، پزشک ممکن است برای جلوگیری از عفونت ادراری در آینده مصرف روزانه آنتی‌بیوتیک را به شما توصیه کند. علاوه براین پزشک ممکن است یک دوز واحد آنتی‌بیوتیک را بعد از مقاربت جنسی برای شما تجویز نماید.
سوالات متداول
علائم عفونت مثانه چه چیز‌هایی می‌باشد؟
عفونت مثانه می‌تواند طیف وسیعی از علائم همچون درد مثانه، تیرگی ادرار، تکرر ادرار، احساس فوریت هنگام ادرار و درد و سوزش حین ادرار داشته باشد.
علت درد مثانه در مردان چیست؟
شایع‌ترین علت درد مثانه در مردان، عفونت ادراری است. علاوه بر آن درد مثانه در آقایان می تواند دلایلی مانند رادیاسیون به ناحیه‌ی لگن، مصرف برخی دارو‌ها، وجود جشم خارجی در مجرای ادراری (کاتتر گذاری) و نیز بیماری‌هایی نظیر اورتریت و سیستیت بینابینی داشته باشد.
درد مثانه کجاست ؟
درد عفونت مثانه می‌تواند از ناحیه‌ی مجرای ادرار تا مقعد باشد و در شکم، کمر و وکشاله ی ران احساس شود.
منابع:
https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-utis/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447
