پروستات غده ای است که تنها در مردان وجود دارد و دقیقا در زیر مثانه و روبروی مقعد قرار دارد . اندازه پروستات با اساس سن متفاوت می باشد. این غده در مردان جوان، تقریبا به اندازه ی یک گردو میباشد ، اما در مردان مسن تر می توان آن را بسیار بزرگتر یافت.
کار پروستات اینست که مایعی برای محافظت و تغذیه اسپرم در منی(تخم) ساخته ومایع منی را روانتر نماید. .درست در پشت پروستات غده ای به نام وزیکول سمینال وجود دارد که بیشترین مایع را برای منی می سازد. مجرای خروج مثانه (urethra), لوله ایست که ادرار و مایع منی را از طریق آلت تناسلی به واسطه مرکز پروستات مرد به خارج از بدن می برد.
آندروژن و تستوسترون ,در بیضه ها ساخته میشوند . آنزیم 5 آلفا ردوکتاز, تستوسترون را به دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می کند. DHT هورمون اصلی است که باعث رشد پروستات می شود.
معمولا سایز پروستات به همان اندازه باقی می ماند و یا در بزرگسالان به آرامی تا زمانی که هورمون های مردانه وجود دارد, رشد می کند.
سرطان پروستات
انواع مختلفی از سلول ها در پروستات یافت می شود، اما تقریبا تمام سرطانهای پروستات از سلول های غده پروستات, توسعه می یابند. سلول های غده پروستات مایع منی را که به منی اضافه میشود می سازد. اصطلاح پزشکی برای سرطانهایی که از سلولهای این غده آغاز می شود Adenocarcinom میباشد.
سرطانهای دیگری نیز می توانند در غده پروستات شروع شوند، از جمله سارکوم، کارسینوم سلول کوچک، و کارسینوم سلول انتقالی. اما این نوع از سرطانهای پروستات بسیار نادر میباشند و اگر شما سرطان پروستات دارید تقریبا مطمئن باشید که Adenocarcinoma است.
برخی از سرطانهای پروستات می توانند به سرعت گسترش و رشد یابند، اما اکثر آنها رشد آهسته ای دارند. در واقع، مطالعات کالبد شکافی نشان می دهد که بسیاری از مردان مسن (و حتی برخی از مردان جوان) که از سایر بیماری ها جان خود را از دست می دادند نیز مبتلا به سرطان پروستات بوده اند که در بسیاری از موارد آنها و حتی پزشکشان نیز از وجود این سرطان بی اطلاع بوده اند.
مواردی که ممکن است قبل از بروز سرطان پروستات رخ دهند
برخی از پزشکان معتقدند که سرطان پروستات با یک بیماری پیش سرطانی شروع می شود, هر چند از وجود آن هنوز مطمئن نباشید.
نئوپلازی داخل پروستات (PIN)
در این حالت،تغیرات در سلول های غده پروستات در زیر میکروسکوپ بررسی می شود. اما سلول های غیر طبیعی شباهتی به دیگر سلول های در حال رشد در دیگر بخش های پروستات ندارند (مانند سلول های سرطانی خواهند بود).
طبقه بندی الگوهای غیر طبیعی از سلول ها بر اساس شکل :
- PIN درجه پایین : الگوهای سلول های پروستات تقریبا طبیعی به نظر می رسد
- PIN درجه بالا: الگوهای سلولها, غیر طبیعی به نظر می رسد
PIN در برخی از مردان از 20 سالگی شروع به ظاهر شدن می نماید. تقریبا نیمی از همه مردان وقتی به 50 سالگی می رسند PIN دارند. PIN درجه پایین, در بسیاری از مردان در سنین پایین شروع به رشد می کند ، اما لزوما مبتلا به سرطان پروستات نمی شوند. خطر وجود سرطان پروستات در PIN درجه پایین هنوز نامشخص است. اگر در نمونه برداری از پروستات, PIN درجه پایین پیدا شد, پیگیری برای بیماران معمولا مانند زمانی است که هیچ چیز غیر طبیعی دیده نشود.
اگر PIN درجه بالا در نمونه برداری پروستات یافت شد ، حدود 20٪ تا 30٪ ممکن است سرطان در ناحیه دیگری از پروستات وجود داشته باشد. به همین دلیل است که پزشکان اغلب مردان با PIN درجه بالا را با دقت بررسی می کنند و در اغلب موارد توصیه می شود که نمونه برداری دوباره انجام شود ، به خصوص اگردر نمونه اصلی از تمام نقاط پروستات نمونه برداری نشده باشد.
پرولیفراتیو آتروفی التهابی (PIA)
این یکی دیگر از یافتهایست که ممکن است در یک نمونه برداری از پروستات ذکر شود. در PIA، سلول های پروستات کوچکتر از حد معمول بنظر می رسند ، و نشانه ای از التهاب در این منطقه وجود دارد. چنانچه PIA سرطان نمی باشد اما محققان بر این باورند که گاهی اوقات ممکن است به PIN درجه بالا منجر شده و یا شاید به طور مستقیم به سرطان پروستات منجر گردد.
راههای پیشگیری از سرطان پروستات
1_ آزمایش سالیانه PSA که از طریق خون انجام می شود به مردان بالای 40 سال توصیه می گردد.
2 _ رعایت رژیم غذایی و عدم مصرف چربیهای مضر، مواد قندی و نشاسته ای می تواند در پیشگیری در ابتلا به این بیمار موثر باشد
همچنین مصرف برخی از مواد غذایی مانند سلنیوم، ویتامین D، سویا، چای سبز، گوجه فرنگی نیز می توانند در پیشگیری و حتی کاهش رشد سلولهای سرطانی موثر باشد .
عوامل ابتلا به سرطان پروستات
دقیقا کسی نمی داند که چه عوامل خاصی در ابتلا به این بیماری وجود دارد. بسیاری از عوامل، از جمله سن، جنس، نژاد، سبک زندگی، داروها، و ژنتیک،و بسیاری از موارد دیگر ممکن است نقش داشته باشد.
سن: سن یکی از موثرترین عوامل در ابتلا به این بیماری شناخته شده است. به عنوان مثال درصد ابتلا به این بیماری در مردان مسن بیشتر میباشد. تحقیقیات نشان داده است که ریسک ابتلا به این بیماری در مردان بالای 45 سال بیشتر است.
ژنتیک: ژنتیک یکی از خطرناکترین عوامل در ابتلا به سرطان پرستات می باشد
رژیم غذایی: بررسی های اخیر نشان داده است که رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند خطر ابتلا به سرطان پرستات را کاهش داده و همچنین مصرف سبزیجات در پیشگیری از این بیماری سودمند خواهد بود
علائم بیماریهای پروستات كدامند؟
معمولا در مراحل اولیه سرطان پروستات هیچ علامتی بروز نخواهد کرد . اکثر مردان طی یک مرحله چک آپ و یا آزمایش خون به بیماریشان پی خواهند برد.
در بیماران مبتلا به سرطان پروستات یک یا چند عامل از عوامل زیر میتواند بروز نماید:
- مشكل در ادرار كردن، احساس فوریت و یا تكرر ادرار.
- خون در ادرار و یا مایعات دستگاه تناسلی.
- سوزش ادرار یا ادرار دردناك.
- مشكل در فعالیت جنسی طبیعی.
- سفتی و درد مداوم در پایین كمر، ستون فقرات, لگن , بالای رانها و یا دنده ها.
- بند آمدن یا قطره قطره آمدن ادرار(جریان منقطع و ضعیف ادرار).
- جاری شدن ضعیف ادرار وعدم توانایی در ادرار
- بی اختیاری در ادرار و مدفوع (در صورتی که سرطان به ستون فقرات پخش شده وبه نخاع فشار وارد کند)
درمان سرطان پروستات
گزینه های درمان سرطان پروستات به عوامل متعددی مانند سرعت رشد سلولهای سرطان, مقدار پیشرفتگی بیماری و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
- ممکن است درمان فوری نیاز باشد
ممکن است در برخی از بیماران که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند ، درمانیتوصیه نگردد و یا حتی هرگز به درمانی نیاز نداشته باشند و معمولا دراینگونه مواقع مانیتور کردن بیماری توسط پزشکان توصیه می گردد. - پرتو درمانی
در پرتو درمانی سلولهای سرطانی با استفاده از انرژی قوی, از بین میروند.پرتو درمانی در درمان سرطان پروستات را می توان به دو روش زیر ارائه داد:
پرتوییکه به خارج از بدن تابیده می شود (پرتو خارجی).در طول درمان با پرتو خارجی، شما را روی یک میز قرار داده در حالی که یکماشین در اطراف بدن شما حرکت می کند ، به طور مستقیم پرتوهای انرژی پرقدرتبه سرطان پروستات بیمار تابانده می شود. به طور معمول بیمار میبایست پنجروز در هفته و به مدت چند هفته تحت درمان پرتو تابش خارجی قرار گیرد.
تابش به داخل بدن صورت می گیرد (براکی تراپی). براکیتراپی شامل دانه های رادیواکتیو که به اندازه برنج هستند و در بافت پروستاتقرار داده می شوند. پزشک دانه رادیواکتیو را در پروستات با استفاده از یکسوزن و با راهنمایی تصاویر سونوگرا فی می کارد. دانه های کاشته شده درپایان درمان متوقف شده و لازم نیست برداشته شوند. - هورمون درمانی
هورمون درمانی، درمانی برای متوقف کردن بدن در تولید هورمون مردانهتستوسترون است. سلول های سرطانی پروستات بر تستوسترون تکیه و این هورمون بهرشد آنها کمک می نماید. توقف تولید این هورمون ها ممکن است باعث مرگ و یارشد آهسته تر سلول های سرطانی شود. - جراحی به منظور برداشتن پروستات
جراحی در سرطان پروستات شامل برداشتن غده پروستات (پروستاتکتومی رادیکال) ویا برخی از بافت اطراف آن و چند گره لنفاوی است. روش های پروستاتکتومیرادیکال عبارتند از:
یک برش در شکم. در جراحی retropubic، غدهپروستات از طریق یک برش در قسمت پایین شکم انجام می شود. در مقایسه باانواع دیگر جراحی پروستات، retropubicc ممکن است خطر آسیب های عصبی کمتری رابه همراه داشته باشد ، که این امر می تواند منجر به عدم ایجاد مشکلاتکنترل مثانه و نعوظ شود.
برش بین مقعد و کیسه بیضه . جراحی پرینه شاملیک برش بین مقعد و کیسه بیضه به منظور دسترسی به پروستات میباشد. روش عملجراحی پرینه سریعتر بهبود می یابد,اما این روش باعث از بین رفتن غدد لنفاویمجاور و اجتناب از آسیب عصبی مشکل تر است.
پروستاتکتومی لاپاراسکوپیک. در طولپروستاتکتومی رادیکال لاپاروسکوپی، چند برش کوچک در شکم ایجاد میشود. دکترابزارهای خاص جراحی برای برش بکار می برد از جمله یک لوله بلند و باریک وطولانی، با یک دوربین کوچک در انتهای آن(لاپاراسکوپ). لاپاروسکوپ تصاویر رابه یک مانیتور در اتاق عمل می فرستد. در جراحی لاپاروسکوپی ممکن است زمانبستری کوتاهتر و بهبودی سریعتر از عمل جراحی سنتی باشد.
عمل جراحی با استفاده از یک روبات . در حین عمل جراحی روباتیکلاپاروسکوپی، ابزار به یک دستگاه مکانیکی (ربات) متصل شده است. جراح درکنسول نشسته و با استفاده از کنترل های دست ربات را هدایت می کند.
- انجماد بافت پروستات
کرایوسرجری یا cryoablation شامل بافت انجماد, به از بین بردنسلول های سرطانی کمک می کند. در طول کرایوسرجری برای سرطان پروستات،سوزنکوچک با استفاده از تصاویر سونوگرافی به عنوان راهنمایی به درون پروستاتوارد می شود. یک گاز بسیار سرد در سوزن قرار داده شده است، که باعث می شودبافت اطراف آن منجمد شود. گاز دوم برای دوباره گرم کردن آن در سوزن قرارداده می شود. چرخه انجماد و ذوب منجر به کشته شدن سلول های سرطانی و تعدادیاز بافتهای سالم اطراف آن می شود. تلاش های اولیه برای استفاده ازکرایوسرجری برای سرطان پروستات منجر به عوارض و اثرات جانبی غیر قابل جبرانمی شود. با این حال، فن آوری های جدیدتر نیز به کاهش نرخ عوارض، بهبودکنترل سرطان و تحمل آسانترمراحل درمان کمک زیادی کرده است. کرایوسرجریممکن است گزینه برای مردانی که نمی توانند از اشعه درمانی استفاده کنندباشد. - گرم کردن بافت پروستات با استفاده از سونوگرافی
درمان سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی قدرتمند برای حرارت بافتپروستات، باعث مردن سلول های سرطانی می گردد. و با قرار دادن یک کاوشگرکوچک در مقعد انجام می شود. کاوشگر انرژی سونوگرافی را در نقاط دقیقی درپروستات القا می کند.این نوع درمان در آزمایش های بالینی مورد مطالعه قرارمی گیرد. مطالعات یشتر برای درک منافع و خطرات ناشی از این درمان لازم است. - شیمی درمانی
شیمی درمانی از داروها برای کشتن سریع سلول های در حال رشد از جمله سلولهای سرطانی استفاده می کند. شیمی درمانی از طریق رگ در بازو و یا به شکلقرص یا هر دو به بدن تزریق می شود. شیمی درمانی ممکن است یک گزینه برایدرمان مردان مبتلا به سرطان پروستات باشد که سرطان به قسمت های مختلف ازبدن آنها گسترش یافته است. شیمی درمانی نیز ممکن است گزینه ای برای سرطانهایی است که به هورمون درمانی پاسخ نمی دهد باشد.
طب جایگزین
هیچ درمان مکمل یا جایگزین برای سرطان پروستات وجود ندارد اما ممکن است به شما برای مقابله با عوارض سرطان و یا درمان آن کمک کند. درمان جایگزین سرطان پروستات, ممکن است به شما برای کنار آمدن با استرس و اضطراب کمک کند. مواردی که شما میتوانید پس از تشخیص انجام دهید عبارتند از:
- هنر درمانی
- رقص یا جنبش درمانی
- ورزش
- تفکرو تعمق (مدیتیشن)
- موسیقی درمانی
- تکنیک های تمدد اعصاب، از جمله هدایت و یا شل شدن عضلات
- معنویت (روحیه مذهبی)
پشتیبانی و مقابله با استرس
هنگامی که شما از سرطان پروستات خود اطلاع پیدا می کنید ممکن است طیف وسیعی از احساسات – شامل ناباوری، ترس، خشم، اضطراب و افسردگی را تجربه کنید که با گذشت زمان، هر مرد راه خود را برای مقابله با این احساسات پیدا خواهد کرد.تا زمانی که شما تشخیص دهید کدام موثرتر است، سعی کنید:
- به اندازه کافی در مورد سرطان پروستات بیاموزید تا احساس راحتی بیشتری داشته و تصمیمات بهتری برای درمان اتخاذ نمایید.
- به دوستان و خانواده خود بیشتر نزدیک شوید.
- با دیگر نجات یافتگان از سرطان تماس بگیرید .
- مراقبت از خود در طول درمان توسط یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات .
- سعی کنید بیشتر روزهای هفته را به ورزش اختصاص دهید.
- هر شب به اندازه کافی بخوابید به طوری که وقتی از خواب بیدارمی شوید دیگر احساس خواب نکنید.
به روابط جنسی خود ادامه دهید
