کریپتورکیدیسم یکی از مشکلات شایع در کودکان تازه متولد شده است که می‌تواند عوارض جدی برای کودک داشته باشد! در این بیناری یکی از بیضه‌ها پایین نیامده و در اسکروتوم نیست. اگر بیضه نزول نکرده درمان نشود می‌تواتد منجر به آتروفی، ناباروری، افزایش احتمال ایجاد سرطان و بسیاری از مشکلات دیگر شود.
از این رو والدین باید اطلاعاتی درباره‌ی این بیماری داشته باشند تا در صورت دیدن علائم در فرزند خود در اسرع وقت اقدام به درمان کنند! در این مقاله درباره‌ی فرو رفتن بیضه در شکم، علائم، عوارض نداشتن بیضه چپ و به ویژه درمان آن صحبت خواهیم کرد. همچنین می‌توانید بیشتر با علت فرو رفتن بیضه در شکم نوزادان آشنا شوید. پس حتما تا انتها همراه ما باشید.
بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات و آگاهی بیشتر در خصوص انواع بیماری های بیضه و عکس بیضه سالم و ناسالم، کلیک کنید.
بیضه نزول نکرده (کیرپتورکیدیسم) چیست؟
بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم) به بیضه‌ای گفته میشود که قبل از تولد تا محل اصلی خود یعنی کیسه پوستی آویزان از زیر آلت تناسلی (کیسه بیضه یا اسکروتوم) پایین نیامده است. معمولاً فقط یک بیضه حالت نهفته دارد، اما در ده درصد موارد هر دو بیضه داخل شکم پنهان است.
بیضه نزول نکرده در کل عارضه شایعی نیست و عموماً در میان نوزادان پسر نارس مشاهده میشود. پس علت فرو رفتن بیضه در شکم پایین نیامدن بیضه از کانال اینگویینال به درون اسکروتوم است.
مطالعه بیشتر: اگر می خواهید در مورد اینکه هرنی اینگوینال چیست و مهمترین عوارض بعد از عمل فتق کشاله ران شامل چه مواردی است؟ کلیک کنید.
بیضه نزول نکرده معمولاً در معاینه پس از تولد تشخیص داده میشود. اگر بیضه تا سن ۴ ماهگی تا کیسه بیضه پایین نیاید، مشکل احتمالاً خود به خود اصلاح نمی‌شود. اگر بیضه نزول نکرده در دوران نوزادی درمان شود، احتمال بروز عوارضی چون ناباروری و سرطان بیضه در سنین بالاتر کاهش می‌یابد. اگر متوجه هر گونه تغییر در دستگاه تناسلی پسر خود شدید یا موردی غیرطبیعی را در رشد این ناحیه مشاهده کردید حتماً با متخصص اورولوژی مشورت کنید.
متخصصین کلینیک اورولوژی دکتر نامداری آماده ارائه جدیدترین متد جراحی و درمان انواع مشکلات سیستم ادراری و ناحیه تناسلی از جمله مشکلات اطفال می‌باشند. برای رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۸۸۷۷۶۸۰۱ تماس حاصل نمایید.
علائم فرو رفتن بیضه در شکم
مشاهده نشدن و حس نکردن بیضه در کیسه بیضه علامت اصلی بیضه نزول نکرده است. بیضه در دوران جنینی در شکم شکل می‌گیرد و در ماه‌های پایانی رشد جنین به تدریج در شکم پایین می‌آید، از مجرای لوله مانند واقع در کشاله ران (کانال مغبنی) می‌گذرد و وارد کیسه بیضه میشود.
اما اگر این روند متوقف شود یا به هر دلیلی با تاخیر مواجه شود، برای توصیف مشکل از اصطلاح بیضه نزول نکرده استفاده می‌کنیم. در واقع متوقف شدن همین روند علت فرو رفتن بیضه در شکم است.
علت فرورفتن بیضه در شکم چیست؟
بسیاری از افراد درباره‌ی علت فرو رفتن بیضه در شکم می‌پرسند. علت دقیق نهفته بودن بیضه داخل شکم مشخص نیست. علت فرو رفتن بیضه در شکم ترکیبی از عامل‌های ژنتیکی، سلامت مادر و دیگر عوامل محیطی است که تعادل هورمونی را به هم می‌زنند و تغییرات جسمی و فعالیت عصبی تاثیرگذار بر رشد بیضه را مختل می‌کند. در واقع علت فرو رفتن بیضه در شکم پایین نیامدن بیضه از کانال اینگویینال است اما دلیل این اتفاق هنوز به طور دقیق مشخص نشده‌است.
عوامل خطر کریپتورکیدیسم
عوامل زیر احتمال پایین نیامدن بیضه نوزاد را افزایش می‌دهند:
• وزن پایین نوزاد
• زایمان زودرس
• سابقه خانوادگی بیضه نزول نکرده یا دیگر مشکلات مربوط به رشد دستگاه تناسلی
• عارضه‌های دوران جنینی مانند سندرم داون یا نقص دیواره شکم که رشد را محدود می‌کند.
• مصرف الکل توسط مادر در دوران بارداری
• کشیدن سیگار توسط مادر یا قرار گرفتن مادر در معرض دود دخانیات
• قرار گرفتن والدین در معرض بعضی حشره کش‌ها و آفت کش‌ها
مطالعه بیشتر: برای اینکه اطلاعات و دانش خود را در خصوص عکس سرطان بیضه و مهمترین علائم سرطان بیضه، بر روی لینک کلیک کنید.
عوارض پایین نیامدن بیضه (عوارض نداشتن بیضه چپ)
اغلب به دلیل باور غلطی که در افکار عمومی وجود دارد: “تولید اسپرم و باروری فقط بر عهده‌ی بیضه‌ی چپ است”، اغلب بیماران از پایین نیامدن بیضه‌ی چپ یا نداشتن بیضه چپ می‌ترسند و مدام درباره‌ی عوارض نداشتن بیضه‌ی چپ می‌پرسند. اما حقیقت این است که هر دو بیضه در باروری و تولید اسپرم سهیم هستند و عوارض نداشتن بیضه‌ی چپ مانند عوارض نداشتن بیضه‌ی راست است.
برای این که بیضه رشد کند و عملکرد طبیعی داشته باشد، دمای آن باید اندکی از دمای بدن پایین‌تر باشد. کیسه بیضه (اسکروتوم) این محیط سردتر را فراهم می‌کند. پایین نیامدن بیضه و قرار نگرفتن بیضه در محیط عوارضی را به دنبال داد که مهمترین آنها عبارت‌اند از:
• سرطان بیضه
• مشکلات باروری
• پیچ خوردگی بیضه
• آسیب دیدن بیضه
• فتق مغبنی
1.سرطان بیضه
سرطان بیضه معمولاً از سلول‌های داخل بیضه شروع میشود که اسپرم نارس تولید می‌کنند. دلیلی تبدیل شدن این سلول‌ها به سلول‌های سرطانی مشخص نیست. آقایان دچار مشکل بیضه نزول نکرده بیش از دیگران مستعد ابتلا به سرطان بیضه هستند.
احتمال بروز سرطان در صورت قرار داشتن بیضه در شکم بالاتر از حالتی است که بیضه تا کشاله ران پایین آمده است. همچنین در صورت نهفته بودن هر دو بیضه احتمال ابتلا به سرطان بیشتر است. اگر عمل جراحی برای رفع این مشکل انجام شود، احتمال ابتلا به سرطان کاهش می‌یابد اما از بین نمی‌رود.
بیشتر بدانید: برای کسب آگاهی در خصوص عوامل درد بیضه و درنهایت برای درد بیضه چه دارویی خوبه؟ کلیک کنید.
2.مشکلات باروری
تعداد پایین اسپرم‌ها، کیفیت نامناسب آنها و باروری کاهش یافته از مشکلات شایع آقایانی است که سابقه نهفته بودن بیضه داشته‌اند. این ارتباط احتمالاً از رشد کردن بیضه داخل شکم نشأت می‌گیرد و هر چه درمان دیرتر انجام شود، شدت آن نیز بیشتر میشود.
3.پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه در اصل پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک است که رگ‌ها، عصب‌ها و لوله‌ای در آن قرار دارد که سمن (مایع منی) را از بیضه به آلت تناسلی می‌برد. این عارضه دردناک باعث میشود خون به بیضه نرسد. اگر پیچ خوردگی بیضه به موقع درمان نشود، ممکن است بیضه از بین برود. احتمال پیچ خوردگی بیضه در در صورت پایین نیامدن بیضه ده برابر افزایش می‌یابد.
4.آسیب دیدن بیضه
اگر بیضه در کاله ران قرار داشته باشد، ممکن است به دلیل فشرده شدن به استخوان شرمگاهی آسیب ببیند.
5.فتق مغبنی
اگر دهانه بین شکم و کانال مغبنی بیش از حد گشاد باشد، بخشی از روده‌ها به سمت کشاله ران رانده میشود.
علت بالا رفتن بیضه در بزرگسالان چیست؟
علت بالا رفتن بیضه در بزرگسالان بیماری یا مشکل خاصی نیست! در واقع بالا رفتن بیضه در بزرگسالان امری طبیعی است. اما اگر این بالا رفتن شما را اذیت می‌کنید، می‌توانید با جراحی آن را در ایکروتوم فیکس کنید.
بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه کیست بیضه چیست و راه های درمان قطعی کیست بیضه، کلیک کنید.
تشخیص کریپتورکیدیسم
اگر فرزندتان دچار مشکل بیضه نزول نکرده باشد، پزشک عمل جراحی را برای تشخیص و درمان احتمالی توصیه می‌کند:
• لاپاراسکوپی
• جراحی باز
لاپاراسکوپی
لوله کوچک مجهز به دوربین از راه برش کوچک ایجاد شده روی شکم وارد بدن میشود. هدف از انجام لاپاراسکوپی تعیین محل بیضه پنهان در شکم است. متخصص اورولوژی گاهی می‌تواند بیضه نزول نکرده را همزمان با این عمل تشخیصی اصلاح کند، اما در بعضی موارد لازم است که جراحی دیگری انجام شود.
حالت دیگر این است که هیچ بیضه‌ای در لاپاراسکوپی مشاهده نمی‌شود یا بقایای کوچک به جا مانده از بافت بیضه بدون عملکرد خارج میشود.
جراحی باز
متخصص شکم و کشاله ران را از راه برش بزرگتری بررسی می‌کند. در بعضی موارد انجام این عمل ضروری است. اگر پزشک پس از تولد نتواند بیضه را در کیسه بیضه تشخیص دهد، دستور می‌دهد تا آزمایش‌هایی برای بررسی وجود داشتن یا نداشتن بیضه انجام شود.
اگر عارضه‌هایی که باعث عدم وجود بیضه میشود، بلافاصله پس از تولد درمان نشود، مشکلاتی جدی ایجاد میشود. آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا ام آر آی معمولاً برای تشخیص بیضه نزول نکرده انجام نمی‌شود.
درمان فروروفتن بیضه در شکم
هدف از درمان بیضه نزول نکرده، برگرداندن آن به محل اصلی خود در کیسه بیضه است. چنانچه درمان قبل از یک سالگی انجام شود، احتمال بروز عوارض کاهش می‌یابد. هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام شود، بهتر است، اما معمولاً توصیه میشود که جراحی قبل از ۱۸ ماهگی انجام شود.
بیضه نزول نکرده معمولاً با عمل جراحی اصلاح میشود. جراح بیضه را با احتیاط داخل کیسه بیضه قرار می‌دهد و آن را به محل مناسب بخیه می‌زند؛ این عمل اصطلاحاً ارکیوپکسی نامیده میشود و به روش جراحی بسته لاپاراسکوپی یا جراحی باز انجام میشود.
زمان جراحی با توجه به عامل‌های متعددی چون سلامت عمومی نوزاد و میزان دشواری عمل تعیین میشود. بیضه در بعضی موارد به خوبی رشد نکرده است یا بافت‌های آن مرده است. جراح این قسمت از بافت بیضه را خارج می‌کند.
مطالعه بیشتر: اگر می خواهید در خصوص اینکه چه عواملی باعث آب آوردن بیضه می شود و درمان سریع آب آوردن بیضه بدانید، کلیک کنید.
اگر نوزاد علاوه بر بیضه نزول نکرده فتق مغبنی نیز داشته باشد، فتق نیز حین جراحی درمان میشود. جراح پس از عمل، بیضه را تحت نظر می‌گیرد تا از استمرار رشد آن، عملکرد مناسب و باقی ماندن در کیسه بیضه مطمئن شود. برای بررسی وضعیت بیضه از روش‌های زیر بهره گرفته میشود:
1.معاینه بالینی
2.سونوگرافی کیسه بیضه
3.آزمایش تعیین سطح هورمون
عمل بیضه نزول نکرده در سنین بالا
همان طور که پیش‌تر نیز گفتیم، بیضه‌ی نزول نکرده در کودکان اتفاق می‌افتد و به دلیل عوارض خطرناکی که می‌تواند داشته باشد باید در همان کودکی تحت درمان قرار بگیرد. در واقع ما چیزی تحت عنوان عمل بیضه نزول نکرده در سنین بالا نداریم! اگر بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم) تا سنین بالا درمان نشود، می‌تواند عواقبی از جمله آتروفی شدن بیضه داشته باشد! پس تاکیدمی‌شود چیزی تحت عنوان عمل بیضه نزول نکرده در سنین بالا وجود ندارد و کریپتورکیدیسم باید در همان سنین پایین درمان شود!
دیگر روش‌های درمان پایین نیامدن بیضه
اگر نوزاد به طور مادرزادی یا در اثر عوارض جراحی یک یا دو بیضه نداشته باشد، می‌توان از پروتزهای سالین (سرم نمکی) بیضه برای اسکروتوم استفاده کرد. برای مثال بیماری می‌آید، بیضه‌ی چپ ندارد و درباره‌ی عوارض نداشتن بیضه چپ می‌پرسد. جراحی پروتز در سال‌های پایانی دوران کودکی یا در دوران نوجوانی انجام میشود.
این پروتزها ظاهری طبیعی به کیسه بیضه می‌دهند. اگر نوزاد حتی یک بیضه سالم نیز نداشته باشد، پزشک بیمار را به متخصص هورمون و غدد (اندوکرینولوژیست) ارجاع می‌دهد تا امکان هورمون درمانی برای رسیدن به بلوغ جسمی و جنسی بررسی شود. به طور کلی نداشتن یکی از بیضه‌ها می تواند شکل ظاهری بدی در اسکروتوم ایجاد کند.
از عوارض نداشتن بیضه چپ یا نداشتن بیضه راست همین شکل ظاهری نامناسب است که می‌توان با استفاده از پروتز‌هایی این مشکل را بهبود بخشید. نکته ی مهم دیگر این است که از بستن کش دور بیضه خودداری کنی. چرا که این کار معمولا سبب آسیب بیشتر به بیضه میشود.
در این مقاله با بیضه نزول نکرده،علائم و عوارض آن آشنا شدیم. تاکید می شود علت فرو رفتن بیضه به طور دقیق مشخص نیست ولی می تواند ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی، ارثی و هورمونی باشد. در ادامه نیز درباره عوارض نداشتن بیضه چپ و راست گفته شد.
ارکیوپکسی متداول‌ترین عمل جراحی است که به منظور اصلاح بیضه نزول نکرده انجام میشود و میزان موفقیت آن نزدیک به صد در صد است. تاکید میشود این عمل جراحی باید در سنین کم انجام شود و چیزی به نام عمل بیضه نزول نکرده در سنین بالا نداریم! باروری مردان دارای یک بیضه نزول نکرده پس از جراحی در وضعیت عادی است، اما در مردان دارای دو بیضه نزول نکرده به ۶۵ درصد کاهش می‌یابد. جراحی احتمال ابتلا به سرطان بیضه را کاهش می‌دهد، اما امکان بروز سرطان را کاملاً منتفی نمی‌کند.
سوالات متداول علت فرو رفتن بیضه در شکم
1.علت فرو رفتن بیضه در شکم چیست؟
قبل از تولد بیضه باید ابتدا از حفره‌ی شکم به کانال اینگوئینال و سپس به اسکروتوم وارد شود. در بیماری کیرپتورکیدیسم به دلیل تنگی کانال اینگویینال بیضه نمی‌تواند وارد اسکروتوم شود.
2.درمان اصلی بیضه نزول نکرده چیست؟
درمان اصلی کریپتورکیدیسم جراحی آپوپلکسی می‌باشد. در این روش پزشک با دقت بیضه را در کیسه‌ی بیضه قرار می‌دهد و در جای مناسب بخیه می‌زند.
3.جراحی بیضه نزول نکرده تا چه سنی موثر است؟
به دلیل عوارض بسیار خطرناکی که می‌تواند ایجاد شود، توصیه میشود عمل آپوپلکسی تا قبل از ۱۸ ماهگی نوزاد انجام شود.
منابع:
https://www.mayoclinic.org/
https://emedicine.medscape.com
https://www.urologyhealth.org
