تشخیص واریکوسل (بزرگ شدن رگ‌های وریدی بیضه) چگونه است

آیا پزشک تشخیص داده است که شما واریکوسل دارید ؟ این بیماری چقدر جدی است؟ این سوالی است که هر مردی پس از تشخیص واریکوسل با آن مواجه می‌شود. همچنین این یک علت شایع در مشکلات ناباروری در مردان بین 15 تا 25 سال است. برخی از واریکوسل‌ها با معاینه فیزیکی تشخیص داده نمی‌شوند. این بیماری توسط پزشک با استفاده از مانور والسالوا، ابزاری تشخیصی که در آن سعی در بازدم با زور دهان و بینی بسته دارید، تشخیص داده می‌شود. اگر معاینه فیزیکی بی نتیجه بود، احتمالاً سونوگرافی برای تشخیص استفاده می‌شود.

تشخیص واریکوسل اغلب با گریدهای واریکوسل همراه است که اطلاعات بیشتری در مورد جدی بودن وضعیت ارائه می‌دهد. پزشک همچنین ممکن است واریکوسل را بر اساس موقعیت آن به عنوان واریکوسل اولیه یا ثانویه طبقه بندی کند. واریکوسل اولیه هم بر ورید اسپرماتیک و هم بر رگ کلیه تأثیر می‌گذارد. واریکوسل ثانویه فقط بر ورید اسپرماتیک داخلی تأثیر می‌گذارد.

پس از تشخیص واریکوسل، پزشک گزینه‌های درمانی را از جمله روش‌های جراحی که به بستری شدن در بیمارستان و بیهوشی و دوره نقاهت بیشتر نیاز است را با شما در میان می‌گذارد.

چه عواملی باعث ایجاد واریکوسل می‌شود؟ 

---

اگرچه مشخص نیست که چرا مردان دچار واریکوسل می‌شوند، اما این وضعیت احتمالاً مربوط به دریچه‌های وریدها است. دریچه‌های موجود در رگ‌ها به خون برای بازگشت اکسیژن به سمت قلب کمک می‌کنند. درون بند ناف رگ‌هایی با دریچه وجود دارد که به جریان مناسب خون کمک می‌کند. بدون این دریچه‌ها، خون به عقب جریان می‌یابد.

ضعف در دریچه‌ها باعث سو عملکرد آنها می‌شود و اجازه جریان خون به عقب را می‌دهد. وقتی این اتفاق می‌افتد، خون در اطراف آخرین دریچه قرار می‌گیرد و باعث فشار به بیضه، افزایش دما و باعث بزرگ شدن ورید آسیب دیده می‌شود.

واریکوسل چقدر شایع است؟ 

---

واریکوسل در حدود 15 درصد از کل مردان وجود دارد. مشخص نیست که چه تعداد منجر به ناباروری می‌شود اما تقریباً 40 درصد از مردان تحت ارزیابی ناباروری واریکوسل دارند که این مشکل باعث کاهش تحرک اسپرم می‌شود. هیچ ارتباطی با سایر ناهنجاری‌ها، نژادها، منشأ جغرافیایی یا قومی وجود ندارد.

تشخیص واریکوسل چقدر جدی است؟ 

---

برای زوج‌هایی که سعی در بارداری دارند، تشخیص واریکوسل می‌تواند بسیار جدی باشد. داشتن واریکوسل ممکن است باعث کاهش تعداد و کیفیت اسپرم شود. واریکوسل مسئول حدود 40 درصد از کل ناباروری مردان است. علت ناباروری مربوط به واریکوسل، ممکن است تحت شرایط تأثیر قرار گیرد:

• کم بودن تعداد اسپرم – جمع شدن خون از واریکوسل باعث افزایش درجه حرارت در کیسه بیضه و باعث ایجاد اختلال در محیط خنک می‌شود. با افزایش دما، تعداد اسپرم کاهش می‌یابد. دمای بالا همچنین بر تحرک و کیفیت اسپرم تأثیر می‌گذارد.
• سطح پایین تستوسترون – فشار ناشی از واریکوسل به سلول‌های حساس لیدیگ که تستوسترون تولید می‌کنند آسیب می‌رساند. با درمان مناسب، تحقیقات نشان می‌دهد که سطح سرم تستوسترون به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
• آسیب به DNA در اسپرم – یکپارچگی DNA اسپرم برای لقاح طبیعی بسیار مهم است. ترمیم واریکوسل کیفیت DNA اسپرم را بهبود می‌بخشد.
• اسپرم با کیفیت پایین – اسپرم برای رسیدن به تخمک برای لقاح به تحرک نیاز دارد. واریکوسل‌های درمان نشده ممکن است در تحرک و سلامت کلی اسپرم تداخل داشته و احتمال لقاح را کاهش دهند.

تشخیص واریکوسل چگونه است؟ 

---

تشخیص واریکوسل بر اساس بررسی علائم، معاینه فیزیگی و سونوگرافی:

بررسی علائم 

با بررسی علائم واریکوسل می‌تواند تا حدودی این بیماری را تشخیص داد. علائم بارز واریکوسل شامل موارد زیر می‌باشد:

• تورم بیضه (به طور معمول در سمت چپ)
• چیزی شبیه به توده در کیسه بیضه یا نزدیک بیضه. فرد ممکن است احساس مانند یک “کیسه کرم” داشته باشد
• درد یا سنگینی بیضه ، که در اواخر روز بدتر می‌شود
• کاهش اندازه بیضه در کنار واریکوسل
• ناباروری

برخی از مردان مبتلا به واریکوسل هیچ علائمی ندارند، اما به چند دلیل مهم مبتلا به واریکوسل هستند. تصور می‌شود که واریکوسل باعث ناباروری و آتروفی بیضه (جمع شدگی) می‌شود. اعتقاد بر این است که تقریباً 40 درصد موارد ناباروری اولیه مردان و 80 درصد موارد ناباروری ثانویه مردان به علت واریکوسل است. واریکوسل بندرت باعث درد می‌شود. هنگامی که درد وجود دارد، می‌تواند از یک ناراحتی کسل کننده و سنگین تا یک درد شدید متفاوت باشد. علائم ممکن است همراه با نشستن، ایستادن یا تحرک بدنی افزایش یابد به ویژه اگر هر یک از این فعالیت‌ها برای مدت طولانی اتفاق بیفتد. علائم اغلب در طول روز پیشرفت می‌کنند و به طور معمول وقتی بیمار به پشت دراز می‌کشد، درد تسکین می‌یابد و باعث بهبود تخلیه وریدهای شبکه پامپینیفرم می‌شود.

مانور والسالوا 

واریکوسل را می‌توان از طریق خودآزمایی یا در طی معاینه فیزیکی معمول کشف کرد. ممکن است مانند توده‌ای در کیسه بیضه احساس شوند و به آنها گفته شده است که “کیسه‌ای از کرم‌ها” دارند هم به دلیل شکل ظاهری و هم احساسی که دارند. پزشکان به طور معمول واریکوسل را در وضعیت ایستاده‌ی بیمار تشخیص می‌دهند. هنگامی که پزشک کیسه بیضه را در بالای بیضه احساس می‌کند، ممکن است از بیمار خواسته شود نفس عمیق بکشد، آن را نگه دارد و تحمل کند. این روش که به مانور والسالوا معروف است، به پزشک در تشخیص بزرگ شدن غیر طبیعی یا افزایش پرشدگی شبکه پامپینی فرم وریدها کمک می کند.

تست سونوگرافی بیضه

پزشک ممکن است برای کمک به تشخیص، آزمایش سونوگرافی بیضه را توصیه کند، به خصوص اگر معاینه فیزیکی دشوار یا بی نتیجه باشد. علائم رادیوگرافی واریکوسل در سونوگرافی اسکروتوم، رگهایی با اندازه معکوس بیشتر از سه میلی متر همراه با برگشت جریان خون در داخل رگ‌های شبکه پامپینیفرم در حین مانور والسالوا است. علاوه بر این، مطالعه سونوگرافی می‌تواند اندازه گیری بیضه را ارائه دهد که در روند تصمیم گیری پزشکی در درمان واریکوسل بزرگسالان کمک می‌کند. واریکوسل‌های کوچکتر (گرید 1) معمولاً قابل مشاهده نیستند، اما در عوض در معاینه احساس می‌شوند. واریکوسل‌های بزرگ (گریدهای 2،3،4) فقط با معاینه‌ی چشمی قابل مشاهده هستند و به طور معمول منجر به کاهش اندازه بیضه می‌شوند.

درمان پس از تشخیص واریکوسل 

---

معمولا پس از تشخیص واریکوسل، جراحی مناسب‌ترین گزینه ی درمان است. همچنین روشی به نام آمبولیزاسیون از طریق پوست وجود دارد که توسط رادیولوژیست انجام می‌شود و متخصص می‌تواند با وارد کردن اجسام به سیستم خونرسانی عروق را مسدود و واریکوسل را درمان کند. با این حال، آمبولیزاسیون میزان عود مجدد بالایی دارد. اگر بیمار قادر به انجام عمل جراحی نباشد، این روش می‌تواند گزینه مناسبی باشد. این بخش بر روی دو عمل جراحی متداول متمرکز است، که شامل بستن (انسداد) رگهای اسپرماتیک است، بنابراین جریان خون را در عروق شبکه پامپینیفرم قطع می‌کند.

جراحی لاپاراسکوپی واریکوسل 

ترمیم واریکوسل لاپاروسکوپی با استفاده از برش‌های کوچک (1 سانتی متر) دیواره شکم است که از طریق آن دستگاه‌ها وارد می‌شوند. ابزارهای لاپاراسکوپی یک دوربین، قیچی گرم، پنس و غیره است. تقریباً به عرض یک خودکار هستند. از دوربین داخل شکم برای مشاهده جراحی استفاده می‌شود و جراح از این ابزارهای کوچک برای عمل استفاده می‌کند. ورید غدد جنسی در شکم تجسم می‌یابد. این رگ است که منجر به شاخه شدن، رگهای گشاد شده در کیسه بیضه می شود. گیره های کوچکی روی رگ غدد جنسی قرار می گیرد و برش داده می شود.

واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی 

واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی یک روش سرپایی است (شما باید همان روز به خانه بروید) با بیهوشی عمومی انجام می‌شود (در حین عمل خواب خواهید بود). این روش امکان را برای بهبود سریع‌تر فراهم می‌کند و به طور معمول بیماران فقط به مدت 1-2 روز درد شکم دارند. برای واریکوسل‌های کوچکتر (گرید 1-2) مناسب است.

چه زمانی جراحی باز مورد نیاز است؟ 

جراحی باز از طریق یک برش 3سانتی‌متری بالای کیسه بیضه انجام می‌شود. این روش برای واریکوسل‌های بزرگتر (گرید 3) مناسب است، زیرا احتمال عود کمتری دارند. در واریکوسلکتومی باز، مشخص می‌شود. این رگ‌های بزرگ واریسی به صورت جداگانه قطع و بریده می‌شوند.

واریکوسلکتومی باز نیز یک روش سرپایی است که تحت بیهوشی عمومی است. از آنجا که در بالای کیسه بیضه انجام می‌شود، بهبودی تا حدی طولانی‌تر از روش لاپاراسکوپی است. عوارض جانبی و خطرات معمول می‌تواند شامل کبودی بیضه، تورم، درد یا تشکیل هماتوم باشد. هماتوم خون لخته شده در کیسه بیضه است و می‌تواند مانند یک توده سخت دردناک باشد. اگر بدون عارضه باشد، ظرف چند هفته به خودی خود برطرف می‌شود.

بهبودی بعد از عمل جراحی 

---

زمان بهبودی پس از ترمیم جراحی لاپاراسکوپی سریع است:

• درد معمولاً خفیف است و از بیماران خواسته می‌شود که به مدت 10 تا 14 روز از انجام فعالیت شدید خودداری کنند.
• مراجعه مجدد به پزشک را می‌توان به طور معمول یک تا دو روز پس از جراحی انجام داد.
• اگر روش درمانی برای درمان ناباروری باشد، تجزیه و تحلیل مایع منی سه تا چهار ماه بعد انجام می‌شود.
• روش‌های باز تا حدودی زمان بهبودی بیشتری دارند. ممکن است حدود 2-3 هفته طول بکشد تا تورم و کبودی کاهش یابد. متخصصین اورولوژی پس از واریکوسلکتومی باز، محافظت از بیضه (لباس زیر تنگ و مناسب) و یخ را توصیه می‌کنند.
• عوارض ناشی از هر دو روش باز یا لاپاراسکوپی نادر است، اما شامل تداوم / عود واریکوسل، تشکیل هیدروسل و آسیب به شریان بیضه منجر به از بین رفتن بیضه می شود (خوشبختانه این یک عارضه شدید و نادر است).