مردان نیز با افزایش سن دچار کاهش هورمون طبیعی میشوند، اما سرعت و شدت آن نسبت به تغییرات هورمونی زنان در یائسگی آهستهتر و کمتر است. این تغییرات را گاهی آندروپوز یا یائسگی مردان مینامند. آندروپوز مجموعهای از علائم است که به کاهش تدریجی سطح تستوسترون از جمله خستگی، تغییرات خلقی، کاهش میل جنسی و اختلال در نعوظ نسبت داده میشود.
یکی از بزرگترین موانع در مدیریت “یائسگی مردان” صحبت با پزشک است اما اگر علائم شما زندگیتان را به شدت مختل میکند، باید با پزشک خود مشورت کنید.
اگرچه ممکن است بسیاری از مردان موضوعات جنسی را شرم آور و ناراحت کننده بدانند، اما پزشک شما در این زمینه تبحر کافی دارد و شما را راحت راهنمایی خواهد کرد. معمولاً با افزایش سن، کاهش مداوم سطح تستوسترون را تجربه میکنید. در بیشتر موارد، میتوانید علائم “یائسگی مردان” را با تغییر در شیوه زندگی و رژیم غذایی کنترل کنید. با این حال، اگر به پشتیبانی و کمک بیشتری نیاز دارید، لطفاً با پزشک خود مشورت کنید.
چه عواملی باعث آندروپوز میشوند؟
تستوسترون یک آندروژن یا هورمون مردانه است که در بیضهها و غدد فوق کلیوی تولید میشود. اگرچه زنان به مقادیر کم تستوسترون نیز نیاز دارند (و خود آن را در تخمدان و غدد فوق کلیوی تولید میکنند)، اما غلظتهای بالاتر این هورمون جنسی برای داشتن صدای کلفتتر، رشد عضلات و افزایش حجم موهای صورت و بدن در مردان نیاز است. علاوه بر این، تستوسترون میل جنسی، تراکم استخوان، متابولیسم چربی و تولید گلبولهای قرمز و اسپرم را تنظیم میکند.
برای مردان، تستوسترون در اواسط 20 سالگی به اوج خود میرسد و به تدریج از حدود 30 سالگی به بعد با سرعت 1 تا 2 درصد در سال کاهش مییابد. در سن 70 یا 80 سالگی، معمولاً سطح تستوسترون مردان به نصف سطح اوج خود رسیده است. عواملی مانند استرس، چاقی، رژیم غذایی نامناسب و کمبود ورزش میتوانند باعث کاهش سریع تستوسترون و بدتر شدن علائم آندروپوز شوند.
برخلاف یائسگی برای زنان که تمایل به تغییر سریعتر و چشمگیر هورمونی دارد، آندروپوز یک روند آهسته و طولانی است – که شناسایی آن دشوار است. در حالی که کاهش تدریجی تستوسترون ممکن است برای برخی از مردان غیرقابل توجه باشد، اما میتواند انواع علائم ناخوشایند را برای برخی دیگر ایجاد کند.
علائم آندروپوز چیست؟
مردان تحت آندروپوز علاوه بر افزایش وزن (به ویژه در اطراف شکم و قفسه سینه) معمولا علائمی چون از دست دادن میل جنسی و خستگی، کاهش توده عضلانی، اختلال در نعوظ، اختلالات خلقی و ریزش مو را تجربه میکنند. علائمی شبیه به علائم مربوط به یائسگی در زنان – مانند حافظه و کاهش شناختی، افزایش تعریق، افسردگی یا نوسانات خلقی – نیز با سطوح پایینتر تستوسترون در حین آندروپوز همراه است.
صحبت درباره این علائم یائسگی مردان با همسران یا پزشکان ممکن است برای برخی از مردان خجالت آور باشد و این مسئله باعث میشود که این مشکل بدون تشخیص باقی بماند. اما غفلت از پرداختن به تستوسترون پایین میتواند به طور جدی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد و حتی خطرات جدیتری برای سلامتی، از جمله افزایش آسیبپذیری در برابر بیماریهای قلبی عروقی، دیابت و پوکی استخوان ایجاد کند. با این حال، همه علائم هورمونی نتیجه آندروپوز نیستند. هورمون تیروئید، کورتیزول، هورمون رشد انسانی، انسولین و عدم تعادل ویتامین D همه میتوانند علائم آندروپوز را تقلید کنند یا در آن نقش داشته باشند. به همین دلیل مهم است که با یک پزشک متخصص در این موارد مشورت کنید تا علت دقیق و بهترین درمان علائم خود را پیدا کنید.
آندروپوز، یائسگی مردان از چه زمانی شروع میشود؟
در موارد نادر، مردان در اواخر 30 سالگی علائم دردسرساز آندروپوز را تجربه میکنند، اما ناراحتی ناشی از تستوسترون پایین معمولاً از 40 تا 60 سالگی شروع میشود.
آندروپوز مردان چه مدت طول میکشد؟
از آنجا که تعریف دقیق یائسگی مردان نسبت به یائسگی زنان کمتر است، پاسخ این سوال پیچیده است. طبق برخی منابع، با کاهش تدریجی بدن در کاهش تولید تستوسترون، تأثیرات ناخوشایند یائسگی مردان میتواند 15 تا 20 سال طول بکشد. اما از آنجا که سطح تستوسترون در طول عمر کاهش مییابد، بسیاری معتقدند که در صورت عدم درمان، آندروپوز یا همان یائسگی مردان به طور نامحدود ادامه دارد. در حالی که برخی از مردان ممکن است علائم این تغییر هورمونی را به هیچ وجه مشاهده نکنند، و برخی دیگر که سریعتر کاهش تولید تستوسترون را تجربه میکنند – یا حساسیت ویژهای نسبت به از دست دادن آن دارند – بیشتر احساس ناراحتی میکنند.
درمانهای آندروپوز
اگرچه میزان مشخصی از کاهش سطح تستوسترون مربوط به سن طبیعی تلقی میشود، اما این بدان معنا نیست که مجبور به تحمل درد و رنج باشید. دههها پیش، مردم چارهای جز تحمل طیف وسیعی از شرایط سلامتی ناخوشایند و پرخطر نداشتند. با این حال، امروزه روشهای درمانی زیادی برای بهبود کیفیت زندگی در دسترس است.
درمان جایگزینی هورمون
همانطور که بسیاری از زنان برای تسکین ناراحتیهای یائسگی تحت درمان با هورمون تراپی قرار میگیرند، مردان نیز میتوانند از درمانهای هورمونی ویژه برای رفع علائم و خطرات سلامتی آندروپوز بهرهمند شوند. با کمک گرفتن از هورمون تستوسترون پایین، میتوانید میل جنسی خود را بازیابی کنید، انرژی خود را بالا ببرید، خلق و خوی خود را متعادل کنید و تن عضله بسازید. و در زمانی که انتظار میرود مردان و زنان عمر طولانیتری نسبت به نسلهای قبلی داشته باشند، حفاظت از سلامتی و حفظ کیفیت زندگی برای طولانی مدت بسیار حیاتیتر است.
BHRT
درمان جایگزینی هورمون Bioidentical (BHRT) یک روش کم تهاجمی، فردی و موثر برای درمان سطح پایین تستوسترون و علائم آندروپوز است. اولین قدم برقراری ارتباط با یک پزشک با تجربه در درمان جایگزینی هورمون BHRT برای ارزیابی علائم و بررسی سطح تستوسترون و سایر هورمونها است. با استفاده از آزمایش ادرار و یا خون، پزشک میتواند یک راهحل بر اساس نیازهای هورمونی شما تجویز کند. BHRT را میتوان به انواع مختلف از جمله ژل یا کرم موضعی، قرص، پد، تزریق یا تورچ که به دلخواه شما انتخاب میشود، تهیه کرد.
تغییر سبک زندگی
ممکن است علائمی که تجربه میکنید با تغییر در سبک زندگی برطرف شود. اگرچه همیشه توصیه میشود یک سبک زندگی که شامل هوای تازه، آب، آفتاب، ورزش، خواب و غذاهای گیاهی باشد، داشته باشید. سبک زندگی شما هنگام بروز مشکلات سلامتی حتی مهمتر میشود.
در زیر برخی از تغییرات وجود دارد که میتواند به افزایش تولید تستوسترون کمک کند یا سرعت پایین آمدن تستوسترون را کاهش دهد.
بیشتر ورزش کنید
با افزایش سطح فعالیت بدن، بدن این پیام را دریافت میکند که برای تولید عضله و توده استخوان به تولید هورمونهای بیشتری نیاز دارد. همچنین ثابت شده است که ورزش باعث کاهش استرس میشود. استرس سطح کورتیزول شما را افزایش میدهد که بر تولید هورمون جنسی تأثیر منفی میگذارد. با این حال زیاده روی نکنید. ورزش مداوم با استقامت با کاهش سطح تستوسترون در ارتباط است.
رژیم غذایی سالم داشته باشید
رژیم غذایی سالم، فقط خوردن میوهها و سبزیجات نیست. غذاهای خاصی وجود دارند که تولید هورمونها را تشویق میکنند. مواد مغذی اصلی که باعث تقویت سطح تستوسترون میشوند ویتامین D و روی هستند. شما همچنین باید میزان آمینو اسیدهای شاخهای (BCAA) خود را که متشکل از لوسین، ایزولوسین و والین هستند، افزایش دهید.
برخی از غذاهایی که لازم است در رژیم غذایی خود بگنجانید:
- ماهی قزل آلا (ویتامین D)
- اسفناج (ویتامین D)
- تخم مرغ (ویتامین D و BCCA)
- پروتئین حیوانی بدون چربی (BCCA و روی)
- پروتئین آب پنیر (BCCA)
- آجیل مانند بادام هندی، بادام، و گردو (روی)
- دانههایی مانند کدو تنبل، کدو، دانههای کاج و کتان (روی)
- لوبیا مانند لوبیای پخته، لوبیای کلیه شکل و نخود (روی)
- شیر، پنیر یا کفیر (روی)
- انجیر (روی)
- سبزیجات (به پاکسازی استروژن کمک میکند)
به خاطر داشته باشید که پختن غذا (به خصوص پخت بیش از حد) تعداد مواد مغذی حفظ شده (مانند روی) را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. همچنین هنگام پخت و پز از اسیدهای چرب اشباع نشده، مانند روغن زیتون استفاده کنید.
مکملها
در برخی موارد، مصرف مکمل میتواند تأثیر مثبتی در افزایش سطح تستوسترون داشته باشد. در مورد مواد مغذی، مکملها قرار است مصرف ناکافی از طریق رژیم غذایی را جبران کنند، بنابراین باید تأکید اصلی بر دریافت این مواد مغذی از طریق غذا باشد.
درست مانند داروها، مکملها نیز میتوانند باعث عوارض جانبی و تداخل با سایر داروها شوند. مهم است که قبل از افزودن هر یک از اینها به رژیم خود، با پزشک صحبت کنید.
ویتامین D
تحقیقات نشان داده است که ویتامین D تأثیر مثبتی بر سطح تستوسترون دارد اما دلیل آن مشخص نیست. دوزهای درمانی معمولاً بین 4000 تا 5000 IU در روز است.
روی
روی با حمایت از سلامت بیضهها، جایی که اکثر تستوسترون در مردان تولید میشود، تستوسترون را به طور غیر مستقیم افزایش میدهد. یک دوز معمول برای کسانی که مایل به مکمل هستند بین 5 تا 10 میلی گرم در روز است. کسانی که کمبود جدی دارند میتوانند دوز مصرفی بین 25-45 میلی گرم در روز باشند. مراقب باشید روی با معده خالی باعث حالت تهوع میشود!
مراقب داروهای خود باشید
برخی از داروهای تجویزی میتوانند سطح تستوسترون شما را کاهش دهند. برخی تولید آندروژن را کاهش میدهند و برخی گیرندههای آندروژن را مسدود میکنند، در نتیجه توانایی بدن شما را برای استفاده از آندروژنهای تولیدی محدود میکند. از این موارد به عنوان ضد آندروژنیک یاد میشود.
برخی از داروهای تجویزی ضد آندروژنیک شامل موارد زیر میباشد:
- کتوکونازول (مانند اکستینا، نیزورال، کتودرم)
- سایمتیدین
- اسپیرونولاکتون (آلداکتون)
- مواد افیونی (مانند مرفین، کدئین، هیدروکودون / ویکودین، اکسی کدون)
- استاتینها (مانند زوکور)
با پزشک خود در مورد نسخههای فعلی خود صحبت کنید تا مشخص شود آیا آنها به مشکلاتی که شما دارید مربوط میشوند یا خیر.
