انجام یوروفلومتری جهت ارزیابی فشار و جریان ادرار

یوروفلومتری (uroflowmetry) که تست ارزیابی جریان ادرار نیز نامیده می‌شود یک روش غربالگری ساده و تشخیصی است که برای محاسبه میزان جریان ادرار در طول مدت زمانی مشخص استفاده می‌شود. این آزمایش با روشی غیرتهاجمی انجام می‌گیرد (سوراخی در پوست ایجاد نمی‌شود) و ممکن است برای ارزیابی عملکرد مثانه و عضله‌ی اسفنکتر استفاده شود.

یوروفلومتری با ادرار کردن فرد در یک قیف مخصوص که به دستگاه اندازه‌گیری متصل است انجام می‌شود. این ابزار اندازه‌گیری، میزان جریان ادرار، سرعت جریان ادرار را در چند ثانیه و مدت زمانی را که کار دفع ادرار پایان می‌یابد، محاسبه می‌کند. این اطلاعات به صورت نمودار تبدیل شده و توسط یک پزشک تفسیر می‌شود. این اطلاعات به ارزیابی عملکرد مجرای ادراری یا به تشخیص وجود یک انسداد در خروج جریان طبیعی ادرار کمک می‌کنند.

دلایلی برای انجام این آزمایش 

در هنگام ادرار طبیعی، در ابتدا جریان ادرار به آرامی شروع می‌شود، اما تقریباً بلافاصله سرعت می‌گیرد تا اینکه مثانه تقریباً خالی شود. جریان ادرار مجدداً کند می‌شود تا زمانی که مثانه کاملاً خالی شود. در افرادی که انسداد مجاری ادراری دارند، این الگوی جریان تغییر می‌کند و به تدریج افزایش و کاهش می‌یابد. یوروفلومتری با در نظر گرفتن جنسیت و سن فرد، اطلاعاتی در مورد جریان ادرار را به صورت نمودار ارائه می‌کند. بسته به نتایج این تست، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را نیز توصیه کند.

از جمله مشکلات و بیماری‌هایی که می‌توانند جریان طبیعی ادرار را تغییر دهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هیپرتروفی خوش‌خیم پروستات. همان بزرگ شدن خوش‌خیم غده پروستات است که معمولاً در مردان بالای 50 سال رخ می‌دهد. بزرگ شدن پروستات در جریان عادی ادرار از مثانه تداخل ایجاد می‌کند. در صورت عدم درمان، پروستات بزرگ شده می‌تواند مثانه را به طور کامل مسدود کند.
• سرطان پروستات، یا تومور مثانه
• بی‌اختیاری ادرار. ریختن غیرارادی ادرار از مثانه.
• انسداد ادرار. انسداد مجاری ادراری می‌تواند به دلایل زیادی در طول هر قسمت از دستگاه ادراری از کلیه‌ها گرفته تا مجرای پیشاب‌راه رخ دهد. انسداد ادرار می‌تواند منجر به برگشت جریان ادرار شود که در صورت عدم درمان باعث عفونت، اسکار یا نارسایی کلیه شود
• اختلال عملکرد نوروژنیک مثانه. عملکرد نامناسب مثانه به دلیل تغییر در سیستم عصبی، مانند یک ضایعه نخاعی یا آسیب‌دیدگی در سیستم عصبی.
• عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری. یوروفلومتری ممکن است همراه با سایر روش‌های تشخیصی مانند سیستومتری و سیستوگرافی انجام شود.
• ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد که پزشک متخصص، یوروفلومتری را به شما توصیه کند.

قبل از انجام آزمایش

کارهایی که قبل از روش یوروفلومتری انجام می‌گیرند، به شرح زیر خواهند بود:

• پزشک روش انجام آزمایش را برای شما توضیح می‌دهد و به شما این اجازه را می‌دهد که هر سؤالی درباره این آزمایش دارید بپرسید.
• به‌طورکلی، به هیچ آماده‌سازی قبلی، مانند خالی بودن معده یا سدیشن (آرام بخشی)، نیاز نیست.
• ممکن است چندین ساعت قبل از انجام آزمایش به شما گفته شود که باید حدود چهار لیوان آب بنوشید تا مثانه‌تان کاملاً پر شود. علاوه بر این، نباید تا قبل از زمان مراجعه برای انجام آزمایش، مثانه خود را تخلیه کنید.
• اگر باردار هستید یا مشکوک به بارداری هستید، باید پزشک را در جریان بگذارید.
• در مورد تمام داروها (با نسخه یا بدون نسخه) و مکمل‌های گیاهی را که مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• بر اساس شرایط پزشکی که دارید، پزشک ممکن است روش‌های خاص دیگری را برای آماده‌سازی‌تان درخواست کند.

در طول انجام آزمایش 

آزمایش یوروفلومتری ممکن است به صورت سرپایی یا به عنوان بخشی از مدت بستری شما در بیمارستان انجام شود. روش‌های انجام این آزمایش ممکن است بسته به شرایط شما و اقدامات پزشک متفاوت باشد.

به‌طورکلی، فرایند انجام یوروفلومتری به شرح زیر است:

• شما را به واحد آزمایش می‌برند و نحوه استفاده از دستگاه یوروفلومتری را آموزش می‌دهند.
• هنگامی که برای دفع ادرار آماده شدید، دکمه شروع دستگاه جریان‌سنج را فشار داده و قبل از شروع ادرار تا پنج ثانیه می‌شمارید.
• سپس باید در وسیله‌ی قیفی شکلی که به یک صندلی لگن دار معمولی متصل است شروع به ادرار کردن کنید. دستگاه جریان سنج در هنگام ادرار کردن، اطلاعاتی را ضبط می‌کند.
• هنگام ادرار کردن نباید به جریان ادرار فشار وارد کنید یا آن را با فشار نگه دارید. باید تا آنجا که ممکن است ثابت بمانید.
• وقتی جریان ادرار به پایان رسید، پنج ثانیه بشمارید و دوباره دکمه جریان سنج را فشار دهید.
• نباید هیچ دستمال توالتی را درون وسیله‌ی قیفی قرار دهید.
• در این مرحله، آزمایش به پایان می‌رسد. بسته به شرایط پزشکی خاص شما، ممکن است از شما خواسته شود که این آزمایش را تا چند روز متوالی انجام دهید.

این تست چقدر طول می‌کشد؟ 

انجام این آزمایش معمولاً کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد.

بعد از آزمایش 

به‌طورکلی، بعد از انجام آزمایش یوروفلومتری، نیازی به مراقبت خاصی نیست. البته پزشک ممکن است بسته به شرایط خاص شما، دستورالعمل‌های اضافی یا متناوب بعد از این روش به شما بدهد.

خطرات انجام این آزمایش

از آنجا که یوروفلومتری یک روش غیرتهاجمی است، برای اکثر افراد ایمن است. این آزمایش معمولاً در خلوت و به صورت خصوصی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که فرد در یک شرایط طبیعی، دفع ادرار می‌کند.

بسته به شرایط پزشکی خاصی که دارید، ممکن است خطراتی وجود داشته باشد. قبل از انجام این روش حتماً هرگونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید.

برخی از عوامل یا شرایط ممکن است در دقت جریان سنجی ادرار اختلال ایجاد کنند. این عوامل شامل موارد زیر می‌باشند (اما تنها به این موارد محدود نمی‌شوند):

• زور زدن در هنگام ادرار کردن
• حرکت دادن بدن در هنگام ادرار کردن
• مصرف داروهای خاصی که بر قدرت عضلات مثانه و اسفنکتر تأثیر می‌گذارند.