سنگ کلیه شاخ گوزنی (staghorn kidney stone)، از نوع سنگ‌های بزرگ و سریعی است که به شکل شاخه‌دار رشد کرده و می‌تواند مجاری ادراری را مسدود کند. این سنگ‌ها، عموما به دلیل عفونت‌های مکرر مجاری ادراری (UTIs) تشکیل می‌شوند و التهاب و درد شدیدی را به دنبال دارند؛ به همین دلیل، درمان سریع سنگ شاخ گوزنی کلیه، بسیار مهم است.
راه حلی سریع و کم درد برای دفع سنگ کلیه! اگر به دنبال درمانی سریع و موثر هستید کلیک کنید و با عمل pcnl کلیه آشنا شوید.
دفع سنگ کلیه شاخ گوزنی، که از استروویت (struvite) یا فسفات منیزیم آمونیوم ساخته شده است، به دلیل اندازه بزرگ آن به سادگی امکان‌پذیر نیست و نیاز به جراحی دارد. این سنگ‌ها که بخش عمده‌ای از ناحیه جمع‌آوری ادرار در کلیه (کالیس کلیه) را اشغال می‌کنند، می‌توانند باعث نارسایی کلیه شوند. لازم است بدانید شناسایی و پیشگیری زودهنگام این بیماری، نقش موثری در جلوگیری از گسترش آن دارد.
در این مقاله از سایت دکتر فرشاد نامداری، به بررسی علت سنگ شاخ گوزنی کلیه، علائم و بهترین روش‌های دفع سنگ کلیه شاخ گوزنی می‌پردازیم؛ همچنین به نکاتی درباره عکس سنگ کلیه شاخ گوزنی خواهیم پرداخت.
علت سنگ شاخ گوزنی کلیه: عوامل و خطرات ایجاد آن
سنگ شاخ گوزنی که به دلیل شکل خاص خود شناخته می‌شود، می‌تواند به مشکلات جدی در سیستم ادراری منجر شود. شناخت عوامل خطرزای این سنگ‌ها و علت ایجاد آن‌ها، به پیشگیری و درمان موثر این وضعیت کمک خواهد کرد. از جمله دلایل ایجاد سنگ شاخ گوزنی کلیه، عبارتند از:
- عفونت‌های مکرر مجاری ادراری
- آناتومی غیرعادی
- انسداد در مجاری ادراری
- استفاده طولانی‌مدت از کاتتر ادراری
- داشتن سابقه عمل جراحی تغییر مسیر ادراری
- مثانه نوروتیک
- سنگ‌های کلیه درمان نشده
1. عفونت‌های مکرر مجاری ادراری
یکی از شایع‌ترین علل تشکیل سنگ شاخ گوزنی، عفونت‌های مکرر مجاری ادراری (UTIs) است. این عفونت‌ها، مخصوصا زمانی که باکتری‌هایی مانند Proteus mirabilis، وجود دارند، می‌توانند باعث تولید آنزیم یوراز شوند که pH ادرار را کاهش داده و منجر به تشکیل بلورهای سنگی می‌شود.
راه حل هایی فوری برای درمان عفونت ادراری با روش های طبیعی و کاربردی را اینجا بخوانید.
2. آناتومی غیرعادی
ناهنجاری‌های آناتومیکی که می‌توانند باعث ایجاد انسداد در مجاری ادراری شوند، شرایط را برای تشکیل سنگ‌ها فراهم آورده و عامل دیگری برای ایجاد سنگ شاخ گوزنی کلیه هستند.
3. انسداد در مجاری ادراری
بهتر است بدانید، هرگونه انسداد در مجاری ادراری و تجمع مواد در نتیجه آن، منجر به تشکیل سنگ شاخ گوزنی کلیه خواهد شد؛ البته این انسداد می‌تواند ناشی از وجود سنگ‌های دیگر یا تومورها باشد.
4. استفاده طولانی‌مدت از کاتتر ادراری
استفاده مداوم از کاتتر ادراری، به ویژه در بیماران بستری، می‌تواند خطر ابتلا به عفونت و تشکیل سنگ‌های کلیه را افزایش دهد. این امر به دلیل تغییرات در جریان ادرار و محیط ادراری است.
5. داشتن سابقه عمل جراحی تغییر مسیر ادراری
افرادی با سابقه عمل جراحی برای تغییر مسیر ادراری، در معرض خطر بیشتری برای تشکیل سنگ شاخ گوزنی قرار دارند؛ چرا که این تغییرات می‌تواند به عفونت‌های مکرر و شرایط نامناسب برای تشکیل سنگ‌ها منجر شود.
6. مثانه نوروتیک
معمولا در افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی، مشکلاتی ناشی از عدم ارتباط مؤثر بین اعصاب و عضلات مثانه وجود دارند که می‌توانند منجر به ایجاد سنگ‌های شاخ گوزنی گردند.
7. سنگ‌های کلیه درمان نشده
سنگ‌های کلیه که به مدت طولانی درمان نشده‌اند، می‌توانند سنگ‌های بزرگ و پیچیده‌تری به نام سنگ شاخ گوزنی کلیه را تشکیل دهند.
علائم سنگ کلیه شاخ گوزنی: نشانه‌های قابل توجه و اهمیت تشخیص زودهنگام
سنگ‌های شاخ گوزنی کلیه، به دلیل اندازه بزرگ و شکل خاص خود می‌توانند تأثیرات منفی بر کالیس کلیه داشته باشند؛ از این رو شناخت زودهنگام این سنگ‌ها و درمان آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله مهمترین علائم و نشانه‌های وجود و دفع سنگ شاخ گوزنی، عبارتند از:
- تب ناشی از عفونت
- احساس درد در ناحیه بین دنده‌ها و لگن در نتیجه فشار بر کالیس کلیه
- وجود خون در ادرار (هماچوری) در پی آسیب به مجاری ادراری یا کلیه‌ها
- وجود عفونت در ادرار (پیوریا)
- احساس خستگی و ناتوانی به دلیل درد و عفونت
- عفونت‌های مکرر مجاری ادراری
- عفونت کلیه‌ها
تشخیص و دفع سنگ شاخ گوزنی، برای جلوگیری از عوارض جدی و بهبود کیفیت زندگی بسیار مهم است.
تشخیص سنگ شاخ گوزنی کلیه، شناسایی سریع آسیب به کالیس کلیه
در این راستا، معمولا از روش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. پزشکان برای شناسایی این نوع سنگ‌ها می‌توانند از دو روش اصلی استفاده کنند:
- اشعه ایکس
- اسکن توموگرافی کامپیوتری
اشعه ایکس
یکی از روش‌های متداول برای تشخیص سنگ‌های کلیه، استفاده از اشعه ایکس است. سنگ شاخ گوزنی، به دلیل خاصیت رادیواپک (radiopaque) خود در تصاویر اشعه ایکس قابل مشاهده می‌باشد. این خاصیت به این معنی است که این سنگ‌ها در تصویر اشعه ایکس به وضوح نمایش داده می‌شوند و می‌توانند به پزشک در تشخیص کالیس کلیه و وجود هرگونه سنگ، کمک کنند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری
اسکن CT، به منظور به دست آوردن تصاویری دقیق‌تر از سنگ‌ها و بررسی اندازه و موقعیت آن‌ها، توسط پزشکان درخواست می‌شود. این روش به ویژه در مواردی که سنگ‌ها بزرگ یا پیچیده باشند، بسیار مفید است.
در نهایت، تشخیص به موقع و دقیق سنگ شاخ گوزنی کلیه برای مدیریت و درمان این وضعیت ضروری است.
دفع سنگ کلیه شاخ گوزنی: راه‌های درمان این نوع سنگ کلیه
سنگ‌های شاخ گوزنی کلیه، متناسب با اندازه خود، نیازمند روش‌های درمانی خاصی هستند. درمان این نوع سنگ‌ها، معمولا شامل جراحی است؛ زیرا باید تمام سنگ، حتی قطعات کوچک آن، به طور کامل حذف شده تا از عفونت و تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری شود. از جمله راه‌های درمان و دفع سنگ شاخ گوزنی، عبارتند از:
- پرکوتانئوس نفلولیتوتومی (PCNL)
- لیتوتریپسی
- یورتروسکوپی
- درمان ترکیبی
پرکوتانئوس نفلولیتوتومی (PCNL)
PCNL، یکی از روش‌های اصلی برای حذف سنگ‌های بزرگ کلیه است که نمی‌توانند به طور طبیعی دفع شوند. در این روش، جراح ضمن ایجاد یک برش کوچک در ناحیه کمر، با استفاده از ابزار خاصی به نام نفلوسکوپ (nephroscope) به کلیه دسترسی پیدا میکند. این ابزار، به پزشک کمک می‌کنند تا سنگ را شناسایی کرده و آن را خارج کند.
در حین عمل پرکوتانئوس نفلولیتوتومی، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد و ممکن است یک یا دو روز در بیمارستان بستری باشد.
لیتوتریپسی
لیتوتریپسی، یک روش غیرتهاجمی برای دفع سنگ شاخ گوزنی است که از امواج صوتی برای شکستن سنگ‌ها به قطعات کوچکتر، استفاده میکند. این روش معمولاً برای سنگ‌های کوچکتر و در مواردی که سنگ‌ها در مجاری ادراری قرار دارند، استفاده می‌شود.
راهکار نهایی درمان سنگ کلیه بدون جراحی! کلیک کنید تا بدانید لیتوتریپسی چیست و چگونه به بهبود شما کمک میکند؟
یورتروسکوپی
یورتروسکوپی (ureteroscopy)، روشی است که پزشک می‌تواند از طریق یورترا (مجرای ادراری) به کلیه دسترسی پیدا کرده و سنگ‌ها را خارج کند. در این روش درمانی، برای استخراج سنگ شاخ گوزنی، ابزارهای ریز به طور مستقیم از طریق مجرای ادراری به کلیه منتقل می‌شوند و بدون نیاز به برش، سنگ را خارج می‌کنند.
درمان ترکیبی
در برخی موارد، ممکن است درمان ترکیبی از روش‌های معرفی شده، پاسخگوی دفع سنگ شاخ گوزنی باشد؛ البته تمام روش‌های درمانی ممکن است با خطراتی مانند خون‌ریزی یا عفونت نیز همراه باشند. در چنین شرایطی، پزشک متخصص پس از عمل، آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌های لازم را تجویز میکند تا از عفونت جلوگیری کرده و درد بیمار را کنترل کند.
مروری جامع بر علل و علائم سنگ شاخ گوزنی کلیه و درمان آن
درمان سنگ شاخ گوزنی کلیه، که به دلیل عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری یا ناهنجاری‌های آناتومی و سنگ‌های درمان نشده ایجاد می‌شود، به طور معمول نیاز به مداخله پزشکی و استفاده از روش‌های جراحی دارد. با شناسایی و انتخاب روش درمانی مناسب، می‌توان به طور مؤثر از عوارض جدی‌تر این بیماری، جلوگیری کرد.
اگر از درد کلیه بسیار رنج می برید و به دنبال روش های سریع درمان درد کلیه هستید, کلیک کنید و همه روش های درمانی خانگی درد کلیه را کشف کنید.
از این رو، در صورت بروز علائم مربوط به سنگ‌های کلیه، مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی ضروری است تا در سریع‌ترین زمان ممکن بهترین خدمات پزشکی را دریافت کنید. دکتر فرشاد نامداری، فوق تخصص ارولوژی از طریق راه‌های ارتباطی زیر، آماده ارائه مشاوره و تجویز درمانی به شما عزیزان هستند.
شماره تماس: 021_88776801
جهت دریافت مشاوره تلفنی: ۰۹۱۰۷۵۸۵۳۵۸
سایت اینترنتی به نشانی: https://drnamdari.com/_
جهت مراجعه حضوری: تهران، خیابان ولیعصر عج، ۳۰۰متر پایین تر از ونک، بالاتر از پل همت، بن بست سیدالشهدا، ساختمان رهام، پلاک ۸، واحد ۱
منبع
https://www.medicalnewstoday.com/articles/staghorn-kidney-stone
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22509-staghorn-calculus
