چگونگی پیشگیری از پروستات، سوالی است که توجه بسیاری از مردان را به خود جلب کرده است؛ اما حقیقت این است که هیچ روش قطعی برای پیشگری از بروز این بیماری وجود ندارد. با این حال، حفظ سلامت عمومی بدن و مراقبت‌های بهداشتی با افزایش سن، میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند؛ چرا که سرطان پروستات نیز مانند سایر انواع سرطان‌ها با برخی فاکتورهای خطر همراه است که نمی‌‌توان از آنها اجتناب کرد.
اگر از علائم خود اطمینان ندارید و میخواهید همه چیز را درباره سرطان پروستات بدخیم بدانید پس کلیک کنید و صفرتاصد علائم, درمان و فاکتور های خطر در ابتلا به سرطان پروستات بدخیم را بخوانید.
این بیماری بیشتر در افراد مسن رخ میدهد؛ همچنین عوامل ژنتیکی و نژادی نقش مهمی در بروز آن دارند. اگر پدر، برادر یا بستگان نزدیک شما دچار سرطان پروستات شده‌اند، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است.
در صورتی که شما دارای فاکتورهای خطر ابتلا به این سرطان هستید، جلوگیری از پروستات کار دشواری برای شما خواهد بود؛ اما غربالگری به موقع و مراجعه به پزشک باعث میشود که این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شده و هرچه سریع تر فرآیند درمان شما آغاز شود. از این رو، در این مقاله از سایت دکتر نامداری به بررسی کامل فاکتورهای خطر و بایدها و نبایدهای لازم برای پیشگیری از پروستات می‌پردازیم.
کدام عوامل، خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهند؟
تحقیقات نشان میدهد که سن، همواره مهمترین عامل بروز سرطان پروستات است؛ اما تنها دلیل آن نیست. فاکتورهای دیگری نیز در بروز این بیماری نقش دارند که عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی
- عوامل محیطی و سبک زندگی
1. عوامل ژنتیکی
مردانی که یک نفر از اعضای خانواده‌اشان مبتلا به سرطان پروستات باشد، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا قرار میگیرند و این خطر در صورتی که دو یا بیشتر از دو نفر از اعضای خانواده مبتلا به سرطان پروستات باشند، تا ۴ برابر افزایش پیدا می‌کند؛ همچنین اگر سرطان پروستات در سن زیر ۶۰ سال تشخیص داده شود، ریسک ابتلا برای دیگر اعضای خانواده بیشتر خواهد بود.
از آن جایی که اعضای یک خانواده ژن‌های مشترک زیادی با یکدیگر دارند، فاکتورهای ژنتیکی متعددی وجود دارد که باعث افزایش ریسک بروز سرطان پروستات در میان اعضای خانواده شود؛ اما برخی ژن‌های خاص که احتمال مبتلا شدن فرد را تا حد زیادی افزایش می‌دهند؛ نیاز به آزمایشات مختلفی یا تغییرات ویژه‌ای در برنامه درمانی دارند.
به طور کلی افرادی که در سنین جوانی دچار این سرطان می‌شوند دارای فاکتورهای ژنتیکی یا جهش ژنتیکی هستند که باعث شده است تا سرطان به وجود بیاید. این افراد سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پروستات را دارند, که میتوانید علائم سرطان پروستات در جوانان را کلیک کرده و به صورت کامل درباره آن بدانید.
2. عوامل محیطی و سبک زندگی
علاوه بر ژنتیک، عوامل محیطی و سبک زندگی نیز در افزایش خطر سرطان پروستات نقش دارند. مصرف غذاهای چرب و فرآوری شده که حاوی کربوهیدرات زیادی هستند، از جمله فاکتورهای خطر به حساب می‌آیند. چاقی و اضافه وزن نیز ریسک سرطان تهاجمی پروستات را بالا می‌برد.
تحقیقات نشان داده است که مردان چاق پس از جراحی پروستات، با دوران بهبودی طولانی‌تر و چالش‌های بیشتری روبه‌رو هستند و احتمال مرگ و میر ناشی از این بیماری نیز در آنها بیشتر است.
پیشگیری از پروستات با آگاهی از علایم اولیه: چه چیزی را باید بدانید؟
متاسفانه سرطان پروستات در مراحل اولیه هیچ نشانه یا علامت هشداردهنده‌ای ندارد. تومور در حال رشد در پروستات معمولاً فشاری به قسمت‌های اطراف وارد نمی‌کند و در نتیجه باعث بروز درد نمی‌شود، به همین دلیل ممکن است این بیماری تا سال‌های زیادی خاموش باشد؛ اما در برخی موارد، سرطان پروستات میتواند باعث بروز علائم و نشانه‌هایی شود:
- نیاز مکرر به دفع ادرار، به خصوص در شب یا به صورت فوریتی
- مشکل در شروع یا کنترل ادرار کردن
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- اختلال در نعوظ یا نعوظ دردناک
- کاهش حجم مایع منی
- دیده شدن خون در ادرار یا مایع منی
- فشار یا درد در ناحیه رکتوم
- درد یا ناراحتی در ناحیه پایین کمر، لگن یا مفصل ران
در صورت شروع ناگهانی هریک از این علائم و نشانه‌ها، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
آیا ابهاماتی درباره علائم سرطان پروستات برای شما باقی مانده؟ پس کلیک کنید و با تمامی علائم این بیماری در همه مراحل آن آشنا شوید.
چگونه پروستات نگیریم؟ راهکارهای جلوگیری از پروستات
بدون شک هیچ راهی برای جلوگیری از بروز سرطان پروستات وجود ندارد زیرا نمی‌‌توان به کنترل تعداد زیادی از فاکتورهای خطر از قبیل سن، نژاد و سابقه خانوادگی پرداخت؛ اما در نظر گرفتن نکاتی مانند سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب یا استفاده از برخی داروها میتواند به جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی کمک کند.
پیشگیری از پروستات با تغذیه درست: فهرست بایدها و نبایدها
احتمالاً شما هم شنیده‌اید که برخی مواد غذایی خاص یا مکمل‌ها می‌توانند سرعت رشد سرطان پروستات را کاهش دهند یا پس از درمان، احتمال عود دوباره آن را کم کنند. بسیاری از آقایان می‌خواهند بدانند که آیا رژیم غذایی خاصی میتواند به جلوگیری از پروستات کمک کند؛ اما تا زمانی که شواهد علمی قطعی مبنی بر موثر بودن یک ماده غذایی ارائه نشده باشد، بهتر است یک رژیم غذایی متعادل، سرشار از انواع میوه‌ها، سبزیجات و سایر مواد غذایی سالم و مفید داشته باشید.
برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که پیروی از رژیم غذایی خاصی میتواند باعث کاهش ریسک رشد تومور سرطانی پروستات و خطر عود آن پس از درمان شود که این رژیم غذایی شامل موارد زیر است:
- دانه‌های سویا؛ گزینه‌ای سالم و پرخاصیت برای رژیم غذایی
- چای سبز؛ نوشیدنی معجزه‌آسا برای سلامتی و پیشگیری از پروستات
- گوجه‌فرنگی و لیکوپن؛ نجات‌دهنده سلامت با رنگ قرمز در بشقاب
- خانواده کلم‌ها؛ سبزیجات قدرتمند برای تقویت بدن
- انار؛ میوه‌ای با خواص فوق‌العاده برای جلوگیری از پروستات
- کاهش مصرف کلسیم و لبنیات؛ نکات مهم برای رژیم غذایی متعادل
- کاهش میزان مصرف گوشت قرمز؛ گامی مؤثر برای یک رژیم سالم‌تر
- اجتناب از مصرف چربی؛ راهی به سوی سبک زندگی سالم
1. دانه‌های سویا: گزینه‌ای سالم و پرخاصیت برای رژیم غذایی
سویا، متعلق به گروه خاصی از گیاهان است و ترکیبات شیمیایی موجود در آن، مشابه با برخی دیگر از گیاهان مثل نخود، لوبیا و عدس می‌باشد. دانه‌های سویا معمولا در سوپر مارکت‌ها و در قفسه‌های مواد غذایی منجمد یا خشک نگهداری می‌شوند. اگر میخواهید مقدار بیشتری سویا مصرف کنید، میتوانید به مصرف محصولاتی از قبیل شیر سویا، ماست، توفو، نان سویا، میسو بپردازید؛ اما از مصرف مواد غذایی حاوی شکر یا نمک خودداری نمایید.
2. چای سبز: نوشیدنی معجزه‌آسا برای سلامتی و پیشگیری از پروستات
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبات شیمیایی در چای سبز میتواند از رشد سرطان پروستات و سرطان بدخیم پروستات به نقاط بدن جلوگیری کند؛ اما نمی‌‌توان با اطمینان درباره خواص چای سبز صحبت کرد، زیرا سایر تحقیقات چنین تاثیراتی را تایید نکرده‌اند. اگر میخواهید چای سبز بنوشید، بهتر است اجازه دهید ۵ دقیقه دم بکشد تا مواد مغذی بیشتری از آن آزاد شود و طعم اصلی خود را بهتر نشان دهد.
اگر مشکلات ادراری دارید، استفاده از چای سبز بدون کافئین گزینه بهتر است؛ زیرا کافئین باعث التهاب مثانه خواهد شد.
3. گوجه فرنگی و لیکوپن: نجات‌دهنده سلامت با رنگ قرمز در بشقاب
گوجه فرنگی، حاوی ترکیبات شیمیایی به نام لیکوپن است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف گوجه فرنگی میتواند به جلوگیری از پروستات و رشد سرطان، به ویژه سرطان بدخیم و تهاجمی کمک کند. گوجه فرنگی پخته و فرآوری شده، مانند سس گوجه فرنگی، سوپ گوجه فرنگی، رب و پوره گوجه فرنگی، منابع عالی لیکوپن هستند؛ زیرا بدن راحت‌تر به جذب لیکوپن موجود در گوجه پخته یا فرآوری شده می‌پردازد، به ویژه اگر این محصولات حاوی مقدار کمی روغن باشند.
از آنجایی که لیکوپن مدت طولانی در بدن ذخیره نمی‌شود، لازم است به طور منظم مصرف شود تا به بدن برسد؛ همچنین، سعی کنید از محصولاتی که حاوی مقدار کمی شکر و نمک هستند، مانند سس کچاپ با نمک و شکر کم استفاده کنید.
لازم است بدانید که لیکوپن در هندوانه، گریپ فروت قرمز، پاپایا و گواوا نیز وجود دارد؛ البته اگر از داروهای خاصی مانند داروهای پایین آورنده چربی خون یا فشار خون، داروهای تجویز شده برای درمان مشکلات نعوظ یا داروهای رقیق کننده خون از قبیل وارفارین استفاده می‌کنید، باید از مصرف گریپ فروت خودداری فرمایید.
4. خانواده کلم‌ها: سبزیجات قدرتمند برای تقویت بدن
انواع سبزیجات خانواده کلم، مانند کلم بروکلی، کلم بروکسل، گل کلم، اسفناج و کلم پیچ، می‌توانند در پیشگیری از پروستات و کند کردن رشد سلول‌های سرطانی، به ویژه سرطان بدخیم پروستات نقش مهمی ایفا کنند. با این حال، به تحقیقات بیشتری در ارتباط با تاثیرات سبزیجات خانواده کلم نیاز است تا اطلاعات بیشتری در این مورد بدست آید.
5. انار: میوه‌ای با خواص فوق‌العاده برای جلوگیری از پروستات
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که آب انار ممکن است برای افرادی که سرطان پروستات دارند، مفید باشد. اگر قصد دارید از آب انار استفاده کنید، بهتر است نوع بدون شکر آن را بنوشید. در صورتی که داروهای خاصی مصرف می‌کنید، پیش از مصرف آب انار با پزشک خود مشورت کنید.
شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد مصرف غذاهای خاص برای افرادی که دچار سرطان پروستات هستند، خطر دارد؛ اما لازم نیست به طور کامل این غذاها را از رژیم غذایی خود حذف کنید. برای درک بهتر تاثیر این مواد غذایی بر سرطان پروستات، باید تحقیقات کاملی انجام شود؛ اما شما میتوانید به طور متعادل از این خوراکی‌ها در رژیم غذایی سالم و متعادل خود استفاده نمایید.
6. کاهش مصرف کلسیم و غذاهای لبنی: نکات مهم برای رژیم غذایی متعادل
غذاهای لبنی سرشار از کلسیم هستند که برای تقویت استخوان‌ها و حفظ سلامت عمومی بدن بسیار مهم است. اگر تحت هورمون درمانی هستید باید روزانه ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم مصرف کنید. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد کلسیم، میتواند خطر پیشرفت و انتشار سرطان پروستات را افزایش پیدا دهد؛ به همین دلیل باید از مصرف بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز که برابر با ۶/۱ لیتر شیر است، خودداری کنید.
7. کاهش میزان مصرف گوشت قرمز: گامی مؤثر برای یک رژیم سالم‌تر
مصرف زیاد گوشت قرمز میتواند، خطر ابتلا به سرطان پیشرفته و تهاجمی پروستات را افزایش دهد؛ به همین دلیل رعایت یک رژیم غذایی سالم که سرشار از انواع میوه و سبزیجات است و گوشت کمتری در آن جای دارد، میتواند پاسخی مناسب برای سوال چگونه پروستات نگیریم، باشد. سعی کنید در طول هفته بیش از ۷۰۰ تا ۷۵۰ گرم گوشت قرمز (شامل گوشت گوساله و گوسفند) پخته مصرف نکنید.
همچنین از مصرف گوشت‌های فراوری شده، مانند انواع سوسیس، کالباس و ژامبون که دودی یا نمک سود شده یا به آن مواد افزودنی اضافه شده است، به شدت خودداری کنید؛ همچنین مصرف زیاد گوشت که با دمای بسیار بالا پخته شده، مانند گوشت کبابی، سرخ یا گریل شده، میتواند ریسک بروز سرطان پیشرفته پروستات را افزایش دهد.
پختن گوشت در دمای بالا ممکن است؛ باعث تولید مواد شیمیایی مضری شود که به سلول‌ها آسیب می‌زنند؛ از این رو، بهتر است از مصرف زیاد گوشت کبابی و سرخ‌شده خودداری کنید.
8. اجتناب از مصرف چربی: راهی به سوی سبک زندگی سالم
برای حفظ سلامت بدن و پیشگیری از پروستات، باید از غذاهایی استفاده کنید که به عملکرد صحیح بدن شما کمک کنند؛ اما مصرف زیاد چربی باعث افزایش وزن شده و به این ترتیب خطر ابتلا به سرطان پیشرفته و تهاجمی پروستات را افزایش میدهد.
انواع مختلفی از چربی وجود دارد و جایگزین کردن چربی‌های حیوانی با روغن‌های گیاهی میتواند به افرادی که دچار سرطان پروستات هستند، کمک می‌کند تا طول عمر بالاتری داشته باشند. تحقیقات انجام شده در این زمینه، نشان میدهد که مصرف زیاد چربی اشباع، منجر به افزایش ریسک ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات میشود.
چگونه پروستات نگیریم: نقش مکمل‌ها و داروهای گیاهی در پیشگیری
با وجود اینکه برخی از افراد علاقمند به استفاده از مکمل‌های گیاهی یا گیاهان دارویی برای جلوگیری از پروستات و علائم رشد سلول‌های سرطانی هستند؛ اما شواهد و مدارک کمی وجود دارد که نشان میدهد مصرف این مکمل‌ها برای افراد مبتلا به سرطان پروستات مفید است، حتی ممکن است برخی از آنها خطرناک نیز باشند. در ادامه به نقش برخی از عوامل در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات بدخیم می‌پردازیم:
- نقش مکمل‌های غذایی در پیشگیری از پروستات
- افزایش سطح مصرف مکمل‌های ویتامین D
- نقش داروهای گیاهی در جلوگیری از پروستات
1. نقش مکمل‌های غذایی در پیشگیری از پروستات
مدارک کمی وجود دارد که نشان دهد مصرف برخی از داروها و مکمل‌های غذایی برای افراد مبتلا به سرطان پروستات، مفید است؛ حتی ممکن است برخی از این مکمل‌ها با درمان سرطان پروستات تداخل داشته باشند، به همین دلیل اگر در حال مصرف مکمل‌های غذایی هستید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
اکثر افراد می‌توانند از طریق یک رژیم غذایی متعادل که شامل انواع ویتامین و مواد معدنی و سایر مواد مغذی باشد به نیازهای خود پاسخ داده و نیازی به استفاده از مکمل نداشته باشند. اگر قصد استفاده از مکمل‌های غذایی دارید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید و هرگز بیش از مقدار توصیه شده از این مکمل‌ها استفاده نکنید. به عنوان مثال اگر پزشک برای شما هورمون درمانی را توصیه کرده است، ممکن است مصرف مکمل ویتامین D و کلسیم را پیشنهاد دهد.
2. افزایش سطح مصرف مکمل‌های ویتامین D
اکثر افراد به مقدار کافی ویتامین D مصرف نمی‌کنند. ویتامین D میتواند از بدن در برابر سرطان پروستات و سایر انواع بیماری‌ها محافظت کند. مصرف غذاهایی سرشار از ویتامین دی، مانند روغن جگر ماهی کاد، ماهی سالمون و یک نوع قارچ خشک شده، میتواند بسیار مفید باشد؛ اما از آنجایی که نور آفتاب یک منبع طبیعی برای ساخت ویتامین دی است و به راحتی در دسترس قرار دارد، تعداد زیادی از متخصصان توصیه میکنند که روزانه حدود ۱۰ دقیقه بدون ضد آفتاب در مقابل نور خورشید قرار بگیرید.
پزشکان معمولاً مصرف مکمل‌های ویتامین D را توصیه میکنند؛ اما شما باید قبل از مصرف هرگونه مکمل یا ویتامینی با پزشک خود مشورت کنید و نظر او را جویا شوید.
3. نقش داروهای گیاهی در جلوگیری از پروستات
برخی از افراد ترجیح می‌دهند برای کنترل سرطان پروستات یا عوارض جانبی درمان سرطان، از داروهای گیاهی استفاده کنند. به عنوان مثال بعضی‌ها برای کاهش علائم بیماری و گر گرفتگی ناشی از هورمون درمانی از چای مریم گلی استفاده میکنند؛ اما شواهدی نشان میدهد داروهای گیاهی ممکن است تاثیر زیادی بر درمان سرطان پروستات یا کاهش عوارض آن نداشته باشند.
اگر از داروهای گیاهی استفاده می‌کنید، حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید؛ زیرا برخی از داروهای گیاهی می‌توانند در روند درمان سرطان پروستات اختلال ایجاد کرده و برخی دیگر بر روی سطوح آنتی ژن پروستات تاثیر گذارند و آزمایش‌های نامعتبری ایجاد کنند. همه داروهای گیاهی معتبر نیستند و کیفیت همه آنها یکسان نمی‌‌باشد؛ به همین دلیل باید در هنگام مصرف احتیاط کنید.
اگر میخواهید با همه مراحل سرطان پروستات آشنا شوید و بهترین روش درمانی درحال حاضر برای این بیماری را بشناسید, کلیک کنید.
پیشگیری از سرطان پروستات: راهنمای کامل غربالگری
غربالگری سرطان پروستات بسته به میزان خطر بیماری برای شما انجام میشود. اگر شما در گروه پرخطر قرار دارید، باید از سن 40 سالگی غربالگری را شروع کنید؛ در غیر اینصورت میتوانید، از سن 55 سالگی، غربالگری سرطان پروستات را انجام دهید. غربالگری سرطان پروستات شامل دو روش اصلی است: عکس برداری دیجیتال از رکتوم و انجام آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنتی ژن پروستات.
اگر نتیجه آزمایش خون شما از سطح طبیعی بالاتر بوده و اسکن دیجیتال نرمال باشد، ممکن است؛ پزشک برای بررسی‌های بیشتر، تست‌های اضافه‌ای را تجویز کند. باید بدانید که تصمیم‌گیری برای انجام غربالگری به دلیل نظرات ضد و نقیض در این مورد، با تصمیم پزشک انجام میشود.
بهترین داروهای پیشگیرانه برای کاهش ریسک سرطان پروستات
افرادی که به هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات مبتلا هستند، اغلب با داروهای پایین آورنده دی هیدروتستوسترون که فیناستراید یا دوتاستراید نام دارند، درمان می‌شوند. این داروها به صورت گسترده مورد مطالعه قرار گرفته‌‌اند و نتایج به دست آمده از این مطالعات نشان داده که می‌توانند تا ۲۵ درصد ریسک بروز سرطان پروستات را کاهش دهند.
با این حال، افرادی که در هنگام استفاده از این داروها دچار سرطان می‌شوند، بیشتر در معرض خطر سرطان تهاجمی و پیشرفته قرار دارند؛ به همین دلیل پزشک با آنها در خصوص مزایا و معایب داروها صحبت می‌کند.
نقش سبک زندگی سالم در پیشگیری از سرطان پروستات
- ورزش منظم
- اجتناب از استعمال دخانیات
- فعالیت جنسی منظم
1. ورزش منظم
ورزش منظم علاوه بر اینکه در حفظ تناسب اندام نقش دارد، باعث کاهش التهاب و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز می شود و برای مبارزه با بیماری‌ها بسیار حائز اهمیت خواهد شد و تاثیرات منفی حاصل از نداشتن فعالیت جسمانی را از بین می‌برد. با این وجود، در جواب چگونه پروستات نگیریم و پیشنهاد سبک زندگی سالم، نباید از ورزش غافل شوید.
2. اجتناب از استعمال دخانیات
ترک سیگار به هر روشی میتواند باعث بهبود سطح سلامت عمومی بدن شده و ریسک ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
3. فعالیت جنسی منظم
افرادی که از نظر جنسی فعالیت منظمی دارند، دو تا سه برابر کمتر از دیگران، در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار میگیرند. تحقیقات در این رابطه در حال انجام است؛ اما متخصصان عقیده دارند که دفع مواد سمی و دیگر ترکیبات التهاب‌آور از بدن با نعوظ و رابطه جنسی منظم، آسان‌تر خواهد شد.
ارتباط با ما
اگر شما هم در پی پاسخ به سوال چگونه پروستات نگیریم، هستید؛ بهتر است جهت کسب اطلاعات بیشتر، دریافت مشاوره تخصصی و رزرو نوبت در مطب دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی ، به عنوان یک از بهترین متخصص های اورولوژی در تهران، با شماره‌های ۸۸۷۷۶۸۰۱ و ۰۹۱۰۷۵۸۵۳۵۸ تماس حاصل فرمایید.
آدرس مطب: خیابان ولیعصر عج، ۳۰۰متر پایین تر از ونک، بالاتر از پل همت، بن‌بست سیدالشهدا، ساختمان رهام، پلاک ۸، واحد ۱
مراجعه به سایت اینترنتی دکتر به نشانی https://drnamdari.com/ نیز از دیگر راه‌های ارتباطی با ایشان است.
منابع
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8634-prostate-cancer
https://www.cancer.gov/types/prostate/patient/prostate-prevention-pdq
